Οδυσσέα Ελύτη, «Ο Ζωγράφος Θεόφιλος» στο Τρίτο Πρόγραμμα

Την Κυριακή, 12 Ιουνίου στις 12 το βράδυ, ο Γιώργος Ευσταθίου από την εκπομπή του «Τα Πι της Αγάπης», παρουσιάζει το δοκίμιο του Οδυσσέα Ελύτη, «Ο Ζωγράφος Θεόφιλος», (Δεκέμβριος 1973), το οποίο προσεγγίζει με μοναδικό τρόπο τον Λέσβιο συμπατριώτη του και μέγιστο λαϊκό ζωγράφο του 20ου αιώνα.

Ολόκληρο το δοκίμιο ξεδιπλώνεται σε έξι ωριαίες εκπομπές.«‘Ενας άνθρωπος γίνεται ασκητής, επειδή μόνον έτσι μπορεί

να κηρύξει καλύτερα το πανευδαιμονικό του ευαγγέλιο. Ένας οραματιστής πού ζει καί παθαίνεται με τους μύθους του Εικοσιένα σε μια μικρή γωνιά του ελληνικού κόσμου πού έμεινε μακριά από τους αγώνες για την ανεξαρτησία του. Ένας μοναχικός πού ό διάλογός του με τους άλλους γίνεται αποκλειστικά σχεδόν με ζωγραφιές. Ο Θεόφιλος, μόνον στα χώματα μιας τέτοιας παραμυθένιας χώρας ήτανε φυσικό να βλαστήσει μια μέρα. Η παρομοίωση αυτή δεν αποτελεί ένα απλό σχήμα λόγου. Άνθρωπος ό Θεόφιλος, αλλά με τη στοιχειώδη καί πρωτογενή σύσταση ενός φυτού, ακολούθησε τη διαδρομή της ανθοφορίας καί της καρποφορίας χωρίς να προσβληθεί ποτέ του από τα ζιζάνια πού έσπειραν με τίς θεωρίες τους για την ενοχή καί την αμαρτία οί θρησκείες. Μολοντούτο, χωρίς ό ίδιος να το γνωρίζει, έφτασε, ανεξάρτητα καί πάνω από την καλλιτεχνική του ιδιοφυΐα, να ενσαρκώνει μια προσωπικότητα ηθική σε παρθένα κατάσταση, πού τα μάτια μας, ασκημένα στα συμβατικά μέτρα, δεν είναι σε θέση αμέσως να εκτιμήσουν».
Απόσπασμα από το δοκίμιο του Οδυσσέα Ελύτη “Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ” (Δεκέμβριος 1973)

Από το αρχείο του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.