Έχουν ηθική οι επιχειρήσεις; (άρθρο)

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Η κυβερνητική γραμμή απέναντι στις κινήσεις της Eldorado σχετικά με την επένδυση στα χρυσωρυχεία της Χαλκιδικής είναι ότι η εταιρεία επιχείρησε να ασκήσει πολιτικό εκβιασμό για να πάρει τις άδειες που διεκδικεί εδώ και καιρό, καθώς και ότι πιθανόν να βοηθήθηκε από την αντιπολίτευση, εάν δεν προσυνεννοήθηκε με αυτήν.

Οι σκοπιμότητες της εταιρείας είναι προφανείς, αλλά στην πραγματικότητα είναι μάταιο να αξιολογείται η συμπεριφορά μιας επιχείρησης με κριτήρια ηθικής ή πολιτικής

ορθότητας.
Οι επιχειρήσεις επιδιώκουν το κέρδος και από τη στιγμή που τηρούν τη νομιμότητα -κάτι που δεν συμβαίνει πάντα- μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα μέσα που επιλέγουν.

Δεν έχουν ηθικές, κοινωνικές ή περιβαλλοντικές ευθύνες, πλην εκείνων που προσδιορίζει με πολύ συγκεκριμένο τρόπο η Πολιτεία, η οποία άλλωστε έχει και την ευθύνη να επιβάλει τη νομιμότητα.

Όπως οι κοινωνίες δεν μπορούν να επαφίενται στην ηθικότητα των ανθρώπων για να αποτρέπουν τις κλοπές και άλλα εγκλήματα, έτσι δεν μπορούν να βασίζονται στην κοινωνική υπευθυνότητα των εταιρειών και των στελεχών τους για να αποφύγουν τις ζημίες στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.

Χρειάζεται αυστηρά καθορισμένο πλαίσιο λειτουργίας και συστηματική εφαρμογή του από την Πολιτεία.

Πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η στάση των τραπεζών που εκμεταλλεύτηκαν το σύστημα για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, δημιουργώντας την παγκόσμια πιστωτική φούσκα η οποία οδήγησε στην κρίση την οποία ακόμη πληρώνουμε.

Πλείστες όσες βιομηχανίες κερδίζουν αδιαφορώντας για τις συνέπειες στη δημόσια υγεία, στην κοινωνία και στην περιβαλλοντική ισορροπία.

Το να καταγγέλονται εταιρείες και τα στελέχη τους για απληστία, ανευθυνότητα ή πολιτικούς εκβιασμούς είναι από άσχετο με την ουσία έως αφελές.

Η αποστολή των επιχειρήσεων και των διοικήσεών τους είναι να μεγιστοποιούν τα κέρδη των μετόχων, χρησιμοποιώντας τα μέσα που επιτρέπει ο νόμος.
Εάν δεν πετύχουν, οι μάνατζερ χάνουν τη θέση τους.

Στην πραγματικότητα είναι η δουλειά τους να είναι άπληστοι.

Στο πλαίσιο αυτό και στην περίπτωση της Eldorado η κυβέρνηση έχει ευθύνη να αποσαφηνίσει το τοπίο, διασφαλίζοντας τις μέγιστες εγγυήσεις για το περιβάλλον και να διασφαλίσει τα συμφέροντα της Πολιτείας κάνοντας ό,τι είναι απαραίτητο.

Εάν η επένδυση είναι ασφαλής από περιβαλλοντικής πλευράς, δεν έχει δικαίωμα να την καθυστερεί.

Αλλά και αντιστρόφως, εάν η επένδυση είναι επικίνδυνη, έχει χρέος να τη σταματήσει. Και σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να παρουσιάσει ένα αξιόπιστο εναλλακτικό σχέδιο για την απασχόληση και την οικονομία στην περιοχή.

Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, το σχέδιο αυτό θα έπρεπε να το έχει ετοιμάσει από καιρό.

Η έκτακτη ανάγκη στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να γίνει δικαιολογία για να ξεπουληθούν τα πάντα σε εξευτελιστικές τιμές και να κατέβει ο πήχης χαμηλότερα από ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εν είδει «μπανανίας».

Αυτή είναι η αποστολή της πολιτικής ηγεσίας και αυτό θα πρέπει να το λάβει σοβαρά υπ΄όψιν και η αξιωματική αντιπολίτευση, ιδιαίτερα ο επικεφαλής της, ο οποίος διατείνεται ότι πρεσβεύει πιο κεντρώες, σύγχρονες και μετριοπαθείς απόψεις.

Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν και εκείνοι ποιες επενδύσεις θέλουν και ποιες όχι.
Διότι δεν είναι όλες οι επενδύσεις ίδιες.