Δημοκρατικό και Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Και τα δύο στροφή 180 μοιρών.

Του Πέτρου Δίπλα.

Σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες αν και τα ονόματα των 2 μεγάλων κομμάτων του Δημοκρατικού και του Ρεπουμπλικανικού έχουν μείνει τα ίδια τα τελευταία 160 χρόνια που εναλλάσσονται στην εξουσία, η ιδεολογία τους έχει αλλάξει τόσο ριζικά στη διάρκεια αυτών των ετών ώστε να καταλήξει αντιδιαμετρικά αντίθετη απ’ ότι ήταν το 1860.

Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι σήμερα αυτό που κάποτε ήταν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και αντίστροφα.

Μια πλήρης ιδεολογική αντιστροφή από αυτό που κάποτε ήταν. Το Δημοκρατικό που ήταν παλαιότερα

το συντηρητικό κόμμα σήμερα είναι το προοδευτικό και το Ρεπουμπλικανικό που ήταν το προοδευτικό σήμερα είναι το συντηρητικό.

Το 1828 ο Άντριου Τζάκσον ήρωας του πολέμου έγινε ο πρώτος Πρόεδρος του νέου κόμματος του Δημοκρατικού, το οποίο με την εξαίρεση μιας τετραετίας κατάφερε να κρατήσει τον Λευκό Οίκο μέχρι το 1860.

το 1856 το Κίνημα κατά της Δουλείας, των βόρειων πολιτειών, δημιούργησε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα το οποίο με τον Αβραάμ Λίνκολν κέρδισε την αμερικανική προεδρία το 1860 και την κράτησε μέχρι το 1912, με εξαίρεση δύο θητείες του Δημοκρατικού Προέδρου Γκρόβερ Κλίβλαντ.

Στην αρχή και για πολλές δεκαετίες, οι βόρειοι Ρεπουμπλικανοί ήταν οι προοδευτικοί, οι επαναστατικοί, υπέρ της κατάργησης της δουλείας και υπέρ των δικαιωμάτων των αφροαμερικανών και των μειονοτήτων.

Οι νότιοι Δημοκρατικοί ήταν οι συντηρητικοί, υπέρ της δουλείας, οι ρατσιστές κατά των αφροαμερικανών και των μειονοτήτων, οι λαϊκιστές.

Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι στον αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο οι αντίπαλοι ήταν οι οπαδοί των δύο κομμάτων, οι Ρεπουμπλικανοί (Βόρειοι) και οι Δημοκρατικοί (Νότιοι).

Τον 19ο αιώνα και το πρώτο ήμισυ του 20ού το Δημοκρατικό κόμμα ήταν το κεντροδεξιό και το Ρεπουμπλικανικό το κεντροαριστερό.

Σήμερα όμως έχοντας εξαφανιστεί οι προοδευτικοί Ρεπουμπλικανοί αλλά και οι συντηρητικοί Δημοκρατικοί, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα είναι πια το συντηρητικό και το Δημοκρατικό, το προοδευτικό κόμμα.

Τα πιστεύω του Λίνκολν και των Ρεπουμπλικανών δηλ. ο αντιρατσισμός και η κοινωνική δικαιοσύνη είναι περισσότερο χαρακτηριστικά σήμερα του Δημοκρατικού κόμματος παρά του Ρεπουμπλικανικού.

Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα δημιουργήθηκε (1856) λίγο πριν τον Εμφύλιο Πόλεμο ως ένα κίνημα συνάντησης όσων ήταν αντίθετοι στη δουλεία. Ήταν οι προοδευτικοί. Αντίθετα το Δημοκρατικό κόμμα ένωνε τότε τους υποστηρικτές της δουλείας κυρίως Νότιους και όσους δεν θεωρούσαν ότι το θέμα της δουλείας ήταν σημαντικό. Ήταν οι συντηρητικοί.

Ουσιαστικά έστω και με μειούμενη ένταση αυτό κράτησε μέχρι τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.

Από το 1863 έως το 1964 οι Λευκοί των Νότιων πολιτειών ταυτίζονταν με το Δημοκρατικό κόμμα. Οι Λευκοί Αμερικάνοι του Νότου ψήφιζαν το Δημοκρατικό κόμμα γιατί πίστευαν ότι προστάτευε τον «Νότιο τρόπο ζωής». Αυτά μέχρι που ο Δημοκρατικός πρόεδρος Λίντον Τζόνσον (αντιπρόεδρος του δολοφονηθέντος Προέδρου Τζόν Κένεντι) υπέγραψε το «Νόμο για τα Πολιτικά Δικαιώματα το 1964» (Civil Rights Act) οδηγώντας μαζικά τους ρατσιστές οπαδούς έξω από το Δημοκρατικό κόμμα. Ο Λίντον Τζόνσον έσπασε τους δεσμούς των Δημοκρατικών με τον λευκό Νότο.

Χαρακτηριστικό της μεγάλης ανατροπής που θα έκανε ο νέος Νόμος Πολιτικών Δικαιωμάτων είναι και η προειδοποίηση του γερουσιαστή Ράσελ προς τον Τζόνσον ότι ο Νόμος «δεν θα σου στοιχίσει μόνο το Νότο αλλά και τις εκλογές»

Όμως ο Τζόνσον κέρδισε τις εκλογές του 1964 σε μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στην αμερικανική πολιτική ιστορία.

Οι νότιες πολιτείες μετά από αυτό συνέχισαν να απομακρύνονται (οι λευκοί) από το Δημοκρατικό Κόμμα και να ψηφίζουν ολοένα και περισσότερο Ρεπουμπλικανούς με αποκορύφωμα τη δεκαετία του 1990 επί Δημοκρατικού Κλίντον και Ρεπουμπλικανού Μπους. Η δεκαετία του 90 ήταν η τελευταία που είχαμε προοδευτικούς Ρεπουμπλικανούς και συντηρητικούς Δημοκρατικούς.

Τις δεκαετίες του 70, 80, και 90 ολοένα και περισσότεροι λευκοί και συντηρητικοί Νότιοι πήγαν στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα το οποίο αγκάλιασε και τη θρησκευτική δεξιά, η οποία είχε δυναμώσει λόγω της ανάπτυξης της καλωδιακής τηλεόρασης.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό γεγονός της αλλαγής που επέρχονταν ήταν αυτό που έγινε το 1976 στη προεκλογική εκστρατεία για την αρχηγία των δύο κομμάτων. Οι διεκδικητές Ρόναλντ Ρίγκαν του Ρεπουμπλικανικού και Τζόρτζ Γουάλας του Δημοκρατικού απευθύνονταν στους ίδιους συντηρητικούς ψηφοφόρους. Το στρατόπεδο του Ρεπουμπλικανού Ρίγκαν προκειμένου να πάρει με το μέρος του τους δημοκρατικούς ψηφοφόρους που ψήφισαν Τζόρτζ Γουάλας στις προκριματικές εκλογές (ψήφοι που είχαν μείνει «ορφανές» μετά την ήττα του Γουάλας από τον Τζίμι Κάρτερ), έτρεξε διαφημιστικό που έλεγε «Όλη μου τη ζωή υπήρξα Δημοκρατικός, συντηρητικός Δημοκρατικός. Όσο και να μην θέλω να το παραδεχτώ, αφού ο Γουάλας δεν μπορεί να κερδίσει, μπορεί ο Ρίγκαν».

Επίσης και στα θέματα της οικονομίας έγινε πλήρης αντιστροφή των θέσεων και των πιστεύω μεταξύ των δύο κομμάτων.

Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα ήταν από την εποχή του Λίνκολν υπέρ της ανάμιξης του κράτους στην οικονομική ανάπτυξη, υπέρ του μεγάλου παρεμβατικού κράτους. Δηλαδή αυτό που πρεσβεύει σήμερα το Δημοκρατικό Κόμμα.

Δηλαδή το Δημοκρατικό Κόμμα όχι μόνο υιοθέτησε και δυνάμωσε τα πολιτικά, κοινωνικά και προοδευτικά πιστεύω του παλαιού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος αλλά αντιπροσωπεύει σήμερα στην οικονομία την ανάπτυξη με κοινωνικό πρόσωπο και «σοσιαλιστικά» γνωρίσματα, που κάποτε ήταν κτήμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

Για να αντιληφτεί κανείς το μέγεθος τις αλλαγής των θέσεων και των απόψεων των αμερικανικών κομμάτων αρκεί να αναλογιστεί ότι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα από την δημιουργία του το 1854 μέχρι 1964 είχε τόσο πολύ ταυτιστεί με την υποστήριξη της ισότητας, των αφροαμερικανών και των μειονοτήτων ώστε:

Το 1869 πρώτο έδωσε ψήφο στις γυναίκες.Το 1875 ο πρώτος ισπανόφωνος κυβερνήτης (Καλιφόρνια) ήταν Ρεπουμπλικανός.Το 1916 η πρώτη Γερουσιαστής γυναίκα (Μοντάνα) ήταν Ρεπουμπλικανή.Το 1924 η πρώτη εβραία βουλευτής (Καλιφόρνια) ήταν Ρεπουμπλικανή.Το 1928 ο πρώτος ο ισπανοαμερικανός Γερουσιαστής (Νέο Μεξικό) ήταν Ρεπουμπλικανός.Το 1928 ο πρώτος Ινδιάνος Γερουσιαστής (Κάνσας) ήταν Ρεπουμπλικανός.

Μέχρι το 1935 όλοι οι αφροαμερικανοί βουλευτές ήταν μόνο Ρεπουμπλικανοί ενώ μέχρι το 1979 όλοι οι αφροαμερικανοί Γερουσιαστές ήταν Ρεπουμπλικανοί.

Ενώ σήμερα το κόμμα που εκπροσωπεί τους αφροαμερικανούς, τους μετανάστες και τις μειονότητες είναι το Δημοκρατικό Κόμμα.

Τα δύο κόμματα έχουν πραγματικά αλλάξει τόσο πολύ, που σήμερα τον Αβραάμ Λίνκολν, ο οποίος ήθελε ελεγχόμενο καπιταλισμό, παρέμβαση του κράτους, και υποστήριξη πάση θυσία των μειονοτήτων και των κατατρεγμένων, θα τον… πετούσαν έξω από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.