«Πολιτιστική βαρβαρότητα»: Γερμανοί εκπαιδευτικοί και το Δίστομο…

Η πιθανή απόφαση του Έλληνα υπουργού δικαιοσύνης να κατάσχει γερμανική περιουσία στην Αθήνα προκειμένου να αποζημιωθούν οι συγγενείς των θυμάτων του Διστόμου, της πιο γνωστής μετά τα Καλάβρυτα γερμανικής βαρβαρότητας στην κατεχόμενη Ελλάδα, αποτελεί για την συντηρητικού πολιτικού προσανατολισμού Γερμανική

Διδασκαλική Ένωση (Deutscher Lehrerverband), σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωσή της, «πολιτιστική βαρβαρότητα». Εκεί εντοπίζεται η βαρβαρότητα, και όχι στο Δίστομο, που απλώς ήταν πολεμικό επεισόδιο και τα θύματα παράπλευρες απώλειες. Η επιλογή του όρου δεν είναι τυχαία. Το ίδιο και η επιλογή των όρων «άμυνα» και «επίθεση» που χρησιμοποίησε αυτές τις μέρες Γερμανός πολιτικός, όταν δήλωσε ότι η Γερμανία γνωρίζει πώς να αμυνθεί απέναντι σε ενδεχόμενη ελληνική επίθεση εναντίον γερμανικής περιουσίας στην Ελλάδα.

Η γλώσσα προδίδει αρκετά. Και δηλώνει με απόλυτη σαφήνεια ότι κάποιοι από τους απογόνους πραγματικών βαρβάρων που αιματοκύλισαν την Ευρώπη δεν έχουν βάλει μυαλό. Η βαρβαρότητα του Διστόμου εξομοιώνεται με την επιβεβλημένη απόφαση του σημερινού Έλληνα υπουργού – αφού ο προηγούμενος αρνήθηκε να το πράξει, όταν έφτασε στο γραφείο του η απόφαση του Αρείου Πάγου – να εκτελέσει απόφαση ελληνικού ανωτάτου δικαστηρίου. Το τι θα κάνει η γερμανική πλευρά μετά από αυτή τη «βαρβαρότητα», είναι από τώρα γνωστό. Το έχει κάνει ήδη με την Ιταλία, αλλά οι περιπτώσεις δεν είναι ακριβώς οι ίδιες. Ακόμη κι αν κερδίσει στο τέλος η γερμανική πλευρά και δεν κατασχεθεί γερμανική περιουσία στην Ελλάδα, αλλά τα θύματα αποζημιωθούν από άλλο «ταμείο», αυτό για τα θύματα θα είναι μια δικαίωση. Εάν δεν βρεθεί άλλο «ταμείο» (ας πούμε, να δοθεί στα θύματα ένα μέρος των τόκων που κέρδισε το γερμανικό κράτος από τον δανεισμό της Ελλάδας) και η γερμανική πλευρά αγνοήσει και πολιτικά – όπως μέχρι τώρα, αφού ποτέ δεν πιέστηκε από τις ελληνικές κυβερνήσεις, τουλάχιστον από το 1990 μέχρι σήμερα – την υποχρέωσή της να καταβάλει αποζημιώσεις στα θύματα, τότε θα ξέρουμε τουλάχιστον με τι ηγεμόνα της Ευρώπης θα έχουμε να κάνουμε στο μέλλον για να πάρουμε τα μέτρα μας. Το ίδιο, βεβαίως, θα κάνει και το διαμορφωνόμενο μερκελικό τόξο στη χώρα. Άλλωστε το κάνει ήδη.

Ξέχασαν, λοιπόν, οι εγγονοί του Τρίτου Ράϊχ, αν και εκ[παιδευτικοί που θα έπρεπε να το διδάσκουν στους μαθητές τους, ότι το καθεστώς αυτό υπήρξε, ήταν γερμανικό και έδρασε εγκληματικά και στην Ελλάδα. Γι αυτό δεν είναι άσκοπο να τους βοηθήσουμε να το θυμηθούν, αλλά και για να τιμήσουμε επετειακά τη μνήμη των θυμάτων του.

Για χιλιάδες Έλληνες της κατοχής ο Μάρτης του 1943 ήταν ένας πολύ σκληρός μήνας. Δεν ήταν μόνον οι συλλήψεις και οι εκτελέσεις των αντιφρονούντων – ναι, στην κατοχή υπήρχε γερμανικής έμπνευσης νόμος που απαγόρευε την εκδήλωση αντιγερμανικού φρονήματος, όχι μόνο αντιγερμανικής δράσης – αλλά και οι συστηματικές, μαζικές συλλήψεις και μεταφορές Ελλήνων εβραϊκής πίστης στα στρατόπεδα εξόντωσης. Για τους συμπατριώτες μας αυτούς δεν εξετάζονταν ούτε το αντιγερμανικό φρόνημα, ούτε η αντιγερμανική δράση. Ήταν αρκετό ότι ήταν Εβραίοι. Έπρεπε να θανατωθούν λόγω ταυτότητας.

Πριν από χαράματα της 4ης Μαρτίου 1943 όργανα της βουλγαρικής αστυνομίας ζώνουν τις εβραϊκές συνοικίες της Αλεξανδρούπολης, της Κομοτηνής, της Ξάνθης, της Καβάλας, των Σερρών και της Δράμας και συλλαμβάνουν 4221 Έλληνες Εβραίους σε εκτέλεση εντολής της Γενικής Κρατικής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Γερμανίας, με τη σύμφωνη γνώμη και την οργανωτική και τεχνική υποστήριξη της βουλγαρικής κυβέρνησης. Αφού μείνουν λίγες εβδομάδες σε άθλιες αποθήκες και καταλύματα πριν και κατά τη μεταφορά τους στο βουλγαρικό λιμάνι Λομ στο Δούναβη, το ταξίδι θα συνεχιστεί μέσω Βιέννης στο κολαστήριο της Τρεμπλίνκα όπου τους περίμενε όλους, χωρίς εξαίρεση, φρικτός θάνατος. Το ίδιο δράμα παίχτηκε και στις 11. Μαρτίου για τους 7314 Εβραίους του Μοναστηρίου και των Σκοπίων. Το ότι κανείς δεν επέζησε το γνωρίζουμε όχι από επιζώντες των Θρακιωτών Εβραίων και των Εβραίων της βουλγαρικής, τότε, Μακεδονίας, αλλά από επιζώντες του στρατοπέδου της Τρεμπλίνκα που κατέθεσαν αργότερα σε δικαστικές και ανακριτικές αρχές για τα τσιγάρα, τα μπισκότα, τον καπνό και τα χαρτιά που βρήκαν στις αποσκευές των θυμάτων.

Στις 15. Μαρτίου του 1943 φεύγει από το στρατόπεδο Βαρώνου Χιρς της Θεσσαλονίκης για το Άουσβιτς η πρώτη αμαξοστοιχία με 2800 Έλληνες εβραϊκής πίστης από την πόλη της Θεσσαλονίκης και την ευρύτερη περιοχή. Το 95% των άτυχων αυτών ανθρώπων, που όταν τους ρωτούσε το προσωπικό των SS στο Άουσβιτς τι είναι απαντούσαν «είμαστε Έλληνες», άφησαν τα κόκαλά τους στην Πολωνία. Από την αποστολή αυτή υπήρξαν επιζώντες που έχουν περιγράψει τη σύλληψη, τη βίαιη επιβίβαση, το ταξίδι και τη μεταχείριση στο Άουσβιτς. Αυτές ήταν οι δύο πρώτες μεγάλες βαρβαρότητες του έτους 1943 στην κατεχόμενη Ελλάδα, από τις εκατοντάδες που διαπράχθηκαν επί κατοχής.

Σε όποιον ενίσταται λέγοντας «μα οι βάρβαροι που απήγαγαν τους Εβραίους της Θράκης και της Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο του 1943 δεν ήταν οι Γερμανοί, αλλά οι Ναζί» η απάντηση είναι η εξής: Η ναζιστική ηγεσία του γερμανικού κράτους και τα ναζιστικά ανώτατα και μεσαία στελέχη που σχεδίασαν και οργάνωσαν μαζικές δολοφονίες στην Ευρώπη δεν θα μπορούσαν να εκτελέσουν ίσως ούτε ένα από τα θύματά τους – ο Χίμλερ, ο Χάϊντριχ, ο Κάλτενμπρούνερ και ο Άϊχμαν δεν έτρεχαν στη Θεσσαλονίκη να συλλάβουν Έλληνες εβραϊκής πίστης, ούτε πήγαν στο Δίστομο με τα αυτόματα να εκτελέσουν αμάχους – αν δεν είχαν στη διάθεσή τους πρόθυμα ή εθισμένα στο έγκλημα ή φοβισμένα ή τυφλά αφοσιωμένα στην κρατική αρχή εκτελεστικά όργανα. Όποιος συμμετείχε στις βαρβαρότητες αυτές σε επίπεδο πραγμάτωσης μπορεί να ήταν εθνικοσοσιαλιστής, μπορεί και όχι. Μπορεί να ήταν μέλος του ναζιστικού κόμματος στα χαρτιά, για να μπορέσει να ανελιχθεί επαγγελματικά, μπορεί να ήταν μέλος του κόμματος επειδή πίστευε στις ιδέες του Φύρερ. Όποια ιδιότητα και αν είχε, αυτή που μετρά είναι η λειτουργική του ιδιότητα: ήταν ένα χρήσιμο γρανάζι στη μεγαλύτερη και μοναδική στην ιστορία μηχανή θανάτου.

Άραγε δεν το γνωρίζουν αυτό οι Γερμανοί της Διδασκαλικής της Ένωσης στην Dominicusstraße; Ή μήπως θέλουν να μην μιλά κανείς για όσα έκαναν μαζικά οι πρόγονοί τους στην Ευρώπη από το 1939 μέχρι το 1945; Είναι απογοητευτικό, γιατί πρόκειται για δασκάλους που μιλούν σαν να ήταν πολιτικοί με ακραίο προσανατολισμό. Άλλο να μιλά ένας πολιτικός της Βαυαρίας για το πώς θα «αμυνθεί» η Γερμανία απέναντι στην «επίθεση» της ελληνικής κυβέρνησης, αν η τελευταία κατάσχει γερμανική περιουσία, και άλλο να μιλά μια συλλογικότητα για επικείμενη «πολιτιστική βαρβαρότητα» της ελληνικής κυβέρνησης.

Τι θα βγει από την ελληνογερμανική ένταση των τελευταίων ημερών, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια. Ήδη μέχρι τώρα βγαίνουν διάφορα συμπεράσματα. Το πρώτο είναι η απόφαση του υπουργείου Εθνικής Άμυνας να επιτρέψει την πρόσβαση των εκπαιδευτικών (υποθέτω και άλλων ενδιαφερομένων) σε δεκάδες χιλιάδες ντοκουμέντα που αφορούν πραγματικές βαρβαρότητες πολύ συγκεκριμένων οργάνων του γερμανικού κράτους στην Ελλάδα κατά την περίοδο της κατοχής. Το υλικό αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη διδασκαλία της σύγχρονης Ιστορίας στα σχολεία. Εννοείται πως ό,τι έχει το ελληνικό υπουργείο από αμερικανικές πηγές, βρίσκεται ήδη στα γερμανικά κρατικά αρχεία, αλλά κάθε φωτοτυπία μιας σελίδας από το υλικό αυτό κοστίζει σχεδόν μισό ευρώ. Αυτός, υποθέτω, θα είναι ένας από τους λόγους που η Γερμανική Διδασκαλική Ένωση δεν το έχει μελετήσει ως τώρα. Και επειδή το υλικό είναι στα Γερμανικά, προτείνω στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας να διευρύνει την πρόσβαση και στα μέλη της Γερμανικής Διδασκαλικής Ένωσης.

Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο που βγήκε στην επιφάνεια από την ένταση των τελευταίων ημερών είναι ότι υπάρχουν Έλληνες πολιτικοί και δημοσιογράφοι που επιχειρηματολογούν ακριβώς όπως η Γερμανική Διδασκαλική Ένωση – εννοείται στο όνομα της κοινής μας ευρωπαϊκής ταυτότητας. Αυτό είναι καινούριο. Αν ξεπεραστεί εύκολα ή αν βγάλει σε έναν νέο διχασμό στο εσωτερικό, όπως πολύ φοβούμαι, δεν το γνωρίζω. Εδώ και εβδομήντα χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν είχαν ποτέ θέσει επίσημα στη γερμανική πλευρά τις ελληνικές αξιώσεις, διότι, όπως έλεγαν, η συγκυρία δεν είναι κατάλληλη. Αν επί επτά δεκαετίες δεν μπορεί να βρεθεί κατάλληλη στιγμή για να τεθούν δίκαια αιτήματα, ορθώς η σημερινή κυβέρνηση τα θέτει τώρα και δεν περιμένει μια πιο ευνοϊκή στιγμή στα επόμενα εβδομήντα χρόνια. Διότι η μόνη τίμια εναλλακτική λύση είναι να παραιτηθεί η χώρα ρητά και επισήμως από τις διεκδικήσεις. Το «θα το δούμε αργότερα», είναι η χειρότερη επιλογή, διότι αυτό για την άλλη πλευρά σημαίνει «ad calendas graecas”. Tο απέδειξε η ιστορία.