Να φτιάξουμε δικό μας Μνημόνιο για την ανάπτυξη…

Έχω καιρό να γράψω στην aixmi.gr, εν μέρει λόγω δουλειάς και εν μέρει διότι καλυπτόμουν από άλλους αρθρογράφους.  Θα ήθελα, όμως, τώρα να μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις για ένα επίκαιρο θέμα, την οικονομική ανάπτυξη. Σημειώνω ότι δεν είμαι οικονομολόγος και κάποιες ιδέες μπορεί να μην είναι τεχνικά ακριβείς.

Ως εισαγωγή, καλό θα ήταν να δώσω μια απάντηση στο ερώτημα «τι φταίει για την κρίση». Από αυτά που διάβασα κατέληξα στο εξής συμπέρασμα: ο σχεδιασμός της Ευρωζώνης ήταν προβληματικός, διότι δεν έλαβε υπόψιν τη μεγάλη διαφορά

ανταγωνιστικότητας μεταξύ Βορρά και Νότου.  Αυτό σταδιακά οδήγησε σε μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα στο Βορρά και ελλείμματα στο Νότο.

Όμως για την ιδιαίτερα κακή κατάσταση της χώρας μας η ευθύνη είναι δική μας. Μετά την είσοδο στο ευρώ οι κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή αδράνησαν τελείως και απέτυχαν να κάνουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που θα καθιστούσαν τη χώρα πιο ανταγωνιστική. Ταυτόχρονα, δεν αντιστάθηκαν επαρκώς σε πιέσεις για αύξηση μισθών με αποτέλεσμα να υπάρξει στην Ελλάδα μια τεράστια ανατίμηση, δηλαδή τόσο οι μισθοί όσο και το κόστος ζωής αυξήθηκαν δραματικά. Με την ανατίμηση επήλθε περαιτέρω απώλεια ανταγωνιστικότητας. Φτάσαμε στο σημείο να είναι πιο συμφέρον να εισάγουμε ακόμη και ενδημικά αγροτικά προϊόντα από το να τα παράγουμε οι ίδιοι. Αυτό, σε συνδυασμό με μια αλόγιστη πολιτική επιδοτήσεων, έπληξε την αγροτική παραγωγή.

Μεγάλο μέρος του χρήματος που εισέρρευσε στη χώρα επενδύθηκε σε καταναλωτικά αγαθά και ακίνητα. Τα ακίνητα όμως δεν παράγουν εμπορεύσιμα προϊόντα. Όταν γέμισε πια ο τόπος μεζονέτες, η «φούσκα» έσκασε και η υποτιθέμενη «θωρακισμένη οικονομία» της «ισχυρής Ελλάδας» κατέρρευσε. Αν σε αυτά προστεθούν το χρέος που μας κληροδότησε η πολιτική της δεκαετίας του ‘80, η συνεχιζόμενη κρατική σπατάλη, οι μίζες των πολιτικών, οι καταχρήσεις στο χώρο της Υγείας, οι πελατειακές προσλήψεις στο Δημόσιο, το κόστος των Ολυμπιακών αγώνων και άλλα, καταλαβαίνει κανείς γιατί η Ελλάδα αποδείχθηκε ο πιο αδύναμος κρίκος της Ευρωζώνης.

Η απόκριση της τρόϊκας στο πρόβλημα ήταν μια πολιτική δημοσιονομικής πειθαρχίας και εσωτερικής υποτίμησης. Λέγεται συχνά, και σωστά, ότι η λιτότητα δεν αρκεί για να βγούμε από την κρίση, χρειάζεται ανάπτυξη. Αυτό δεν το αγνόησε τελείως η τρόϊκα. Το δεύτερο Μνημόνιο επιδιώκει να τονώσει την ανάπτυξη με: α) μείωση μισθών στον ιδιωτικό τομέα, έτσι ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής και να αυξηθούν οι εξαγωγές, β) διαρθρωτικές αλλαγές, όπως κατάργηση των προνομίων ορισμένων κλειστών επαγγελμάτων, καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και απλοποίηση της αδειοδότησης νέων επιχειρήσεων, γ) ταχύτερη απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και δ) μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος.

Το Μνημόνιο περιέχει πολλά σωστά μέτρα που θα έπρεπε να υλοποιηθούν τάχιστα. Περιέχει, βέβαια, και κάποια που κρίνω ατελέσφορα και αχρείαστα. Π.χ. τα ταξί στην Ελλάδα είναι φθηνά και υπεραρκετά. Ποιος ο λόγος να αναλωνόμαστε σε κάτι που δεν θα έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα στην ανά