Μετά το Ιράν θα τα βρει και με την Κούβα ο Ομπάμα;

Απέχει πολύ από την τελειότητα, αλλά είναι σίγουρα σημαντική.

Η συμφωνία -ορόσημο, που επετεύχθη στη Γενεύη, παγώνει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, για πρώτη φορά εδώ και δέκα χρόνια, προετοιμάζοντας το έδαφος για ουσιαστικότερες διαπραγματεύσεις και αλλάζει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις, που μέχρι στιγμής αξιολογούνται ως ένα σημαντικό πρώτο βήμα, σε διπλωματικό επίπεδο, για την προσέγγιση των ΗΠΑ και άλλων πέντε δυτικών

δυνάμεων με την Τεχεράνη. Βέβαια, είναι νωρίς για διθυράμβους. Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες -τις οποίες δεν γνωρίζουμε ακόμα – και η επιτυχία στην εφαρμογή της. Η συμφωνία αυτή προς το παρόν, “μετράει” την καλή θέληση των δυο πλευρών, βελτιώνοντας το επίπεδο εμπιστοσύνης απέναντι σε μια μέχρι πρότινος αναξιόπιστη ιρανική ηγεσία και αγοράζει χρόνο. Συγκεκριμένα δίνει ένα τράτο έξι μηνών για να μπουν οι βάσεις μιας μονιμότερης λύσης. Πώς δηλαδή, το pause του πυρηνικού προγράμματος, θα γίνει delete.

Κι ενώ στο Ιράν οι περισσότεροι χαμογελούν, στο Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία ανησυχούν. Γιατί, πρώτον, είχαν συνηθίσει σε έναν ιδεολογικό εχθρό και, δεύτερον, αισθάνονται προδομένοι από τους Αμερικανούς συμμάχους τους και δεν κρύβουν την πικρία τους.

Οι Ιρανοί από την άλλη, ξύπνησαν σε μια νέα πραγματικότητα, αφού παίρνουν ανάσα από τις βαριές οικονομικές κυρώσεις που λύγισαν την οικονομία τους, περιορίζοντας στο μισό τα έσοδα από την παραγωγή πετρελαίου και εκτοξεύοντας την ανεργία στα ύψη.

Η εκλογή ενός πιο μετριοπαθούς ηγέτη, όπως, ο Ροχανί, που υποσχέθηκε να μετριάσει τις κυρώσεις και να εγκαταλείψει τον εξτρεμισμό, άνοιξε το δρόμο για ιστορικές αλλαγές. Αυτό είναι, όμως, μια επιφανειακή ερμηνεία, καθώς η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη.

Όπως ισχυρίζεται ο συνάδελφος Γιώργος Καπόπουλος, που γνωρίζει καλά τα διεθνή θέματα, “ Το σουνιτικό Ισλάμ προκαλεί πανικό στους Αμερικανούς. Οι ΗΠΑ διαπίστωσαν από την ιστορίας της Συρίας, πόσο εύκολα ένας μετριοπαθής μετατρέπεται σε ριζοσπάστη – και το αντίθετο, φυσικά. Ο Λευκός Οίκος δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στο σουνιτικό Ισλάμ γιατί δεν μπορεί να το ελέγξει”.

Για αυτό και οι Ηνωμένες Πολιτείες χαράσσουν νέα στρατηγική. Επενδύουν στο “διαίρει και βασίλευε”, ενισχύοντας το Ιράν, αφού το βάζουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως αξιόπιστο συνομιλητή.

“Η στροφή είναι πλήρης και εντυπωσιακή .Οι Αμερικανοί επιλέγουν νέα στρατηγική συμμαχία, θέλουν να απεξαρτηθούν από τη Σαουδική Αραβία, και τις εισαγωγές πετρελαίου, καθώς οι ίδιοι έχουν πλέον σχιστολιθικό πετρέλαιο, μια επένδυση που μετά από χρόνια αποδίδει σημαντικά”, εκτιμά ο Γιώργος Καπόπουλος.

Άλλωστε η δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας και το φιλειρηνικό προφίλ του Μπαράκ Ομπάμα, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια στο αμερικανικό πεντάγωνο, για νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Μοναδική, λοιπόν, εναλλακτική είναι η μυστική διπλωματία που εξελίσσεται εδώ και μήνες, αφού (όπως αποδεικνύεται) είχαν προηγηθεί επαφές σε διμερές επίπεδο μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν και το μεγαλύτερο μέρος της συμφωνίας είχε κλείσει πριν από δυο εβδομάδες.

Ίσως είναι υπερβολή να θεωρηθεί ότι αυτή η εξέλιξη μεταμορφώνει το πρόσωπο της Μέσης Ανατολής. Εξίσου υπερβολικό είναι, όμως, να χαρακτηρίζεται ως ιστορικό λάθος από το Ισραήλ που παρακολουθεί το εβραϊκό λόμπυ-άλλοτε καθοριστικό παράγοντα στη χάραξη της αμερικανικής πολιτικής και των διεθνών συμμαχιών- να αποδυναμώνεται.

Οι ΗΠΑ φαίνεται πως κάνουν στην άκρη τους παραδοσιακούς τους συμμάχους και παίζουν ένα διπλωματικό παιχνίδι με τον Βλαντιμήρ Πούτιν να κινεί τα νήματα.

Επίσης τραβούν το χαλί κάτω από τα πόδια και της Τουρκίας που διεκδικούσε ρόλο ρυθμιστή στην περιοχή και τελικά παραμερίζεται όπως έγινε και στην περίπτωση της Συρίας.

Η Ουάσινγκτον δεν θα προχωρούσε σε τέτοια συμφωνία με το Ιράν, εάν δεν ήταν βέβαιη ότι θα κάμψει τις αντιστάσεις του Τελ Αβίβ. Η αντίδραση των Ισραηλινών φανερώνει μάλλον ελεγχόμενο αιφνιδιασμό. Η Τεχεράνη αποκομίζει τα οικονομικά και πολιτικά της οφέλη, αφού περιορίζεται το εμπάργκο, και οι ΗΠΑ ενδεχομένως ξαναβρίσκουν έναν υπολογίσιμο συνεργάτη στα πρότυπα του Σάχη, ή περίπου σε αυτά, με δεδομένο το ιρανικό θεοκρατικό καθεστώς.

Άντε…με το καλό και στης Κούβας….

Follow on Twitter: @msarafoglou