Καταδίκη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τις «ματωμένες φράουλες»

Η δικαίωση για τους μετανάστες -εργάτες στα φρουλοχώραφα της Μανωλάδας καθυστέρησε τέσσερα χρόνια μεν, αλλά ήρθε.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) στο Στρασβούργο εξέδωσε καταδικαστική απόφαση σε βάρος της Ελλάδας για «καταναγκαστική εργασία στις φυτείες φράουλας στη Μανωλάδα».
Η απόφαση αφορά 42 προσφεύγοντες που είναι υπήκοοι του Μπαγκλαντές, ζουν στην Ελλάδα, η δε καταγγελία

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΔΑΔ οι προσφεύγοντες οι οποίοι δεν είχαν άδεια εργασίας, είχαν προσληφθεί από τον Οκτώβριο του 2012 έως τον Φεβρουάριο του 2013 για να συλλέξουν φράουλες σε αγρόκτημα στη Μανωλάδα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της απόφασης, το Δικαστήριο αποφάνθηκε πως oι προσφεύγοντες ήταν θύματα εμπορίας trafficking, καθώς και καταναγκαστικής εργασίας, διευκρινίζοντας παράλληλα πως και η εκμετάλλευση μέσω της εργασίας είναι πτυχή της εμπορίας ανθρώπων.

Στην απόφαση το ΕΔΔΑ αναφέρεται εκτενώς στις παραλήψεις και παραβάσεις του ελληνικού κράτους αναφορικά στην αποτροπή του trafficking, στην προστασία των θυμάτων καθώς και στην αποτυχία διεξαγωγής αποτελεσματικής έρευνας του περιστατικού – παρά τις καταγγελίες που προΰπαρχαν της δημοσιοποίησης του σκανδάλου.

Το ΕΔΔΑ αναφέρεται ακόμα και στο γεγονός πως το ελληνικό δημόσιο απέτυχε να τιμωρήσει τους υπεύθυνους για την υπόθεση αυτή.

Η δικαστική απόφαση καταδικάζει την Ελλάδα για τις παραλήψεις της και επιβάλει την καταβολή του ποσού των 16.000 ευρώ σε κάθε προσφεύγοντα, καθώς και περίπου 5.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα της υπόθεσης.

Τον Απρίλιο του 2013 οι εργαζόμενοι στη Μανωλάδα είχαν πυροβοληθεί όταν διεκδίκησαν τα δεδουλευμένα τους, με την υπόθεση να φτάνει στο δικαστήριο και τους κατηγορούμενους να αθωώνονται για τις πράξεις τους.

Το ιστορικό της υπόθεσης
Τον Απρίλιο του 2013 έγινε γνωστό το αιματηρό περιστατικό στα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας, με θύματα μετανάστες-εργάτες και δράστες εργοδότες τους.

Οι μετανάστες είχαν προσληφθεί τον Οκτώβριο του 2012 για τη συγκομιδή φράουλας σε ένα αγρόκτημα στην περιοχή της Ηλείας. Τους είχαν υποσχεθεί ένα μισθό των 22 ευρώ για επτά ώρες, και τρία ευρώ για κάθε ώρα υπερωρίας. Δούλευαν καθημερινά από τις επτά το πρωί έως της επτά το βράδυ, υπό την επίβλεψη ένοπλων φρουρών, ζούσαν σε πρόχειρες σκηνές και δεν είχαν πρόσβαση σε τουαλέτες ή τρεχούμενο νερό.

Τον Φεβρουάριο, Μάρτιο και Απρίλιο του 2013, οι εργαζόμενοι κατέβηκαν σε απεργία ζητώντας την καταβολή των απλήρωτων μισθών τους. Οι εργοδότες τους όμως αρκέστηκαν να προσλάβουν άλλους μετανάστες από το Μπαγκλαντές για να τους αντικαταστήσουν.

Φοβούμενοι ό,τι δεν θα τους καταβληθούν οι μισθοί, 100 έως 150 εργαζόμενοι άρχισαν να κινούνται προς την κατεύθυνση των δύο εργοδοτών, προκειμένου να απαιτήσουν τους μισθούς τους. Τότε ένας από τους ένοπλους φρουρούς άνοιξε πυρ, τραυματίζοντας σοβαρά 30 εργαζόμενους.

Οι δύο εργοδότες, μαζί με τη φρουρά που είχε ανοίξει πυρ και έναν ένοπλο επιστάτη, συνελήφθησαν και δικάστηκαν για απόπειρα φόνου – στη συνέχεια οι κατηγορίες μετατράπηκαν σε πρόκληση σοβαρών σωματικών βλαβών – και για εμπορία ανθρώπων.

Με απόφαση της 30ής Ιουλίου 2014 το Κακουργιοδικείο Πάτρας τους αθώωσε για την κατηγορία της εμπορίας ανθρώπων ενώ καταδίκασε τον ένοπλο φρουρό και έναν από τους εργοδότες για πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης και παράνομη χρήση πυροβόλων όπλων με αποτέλεσμα οι ποινές τους να είναι εξαγοράσιμες. Είχε επίσης, επιδικάσει 1.500 ευρώ για τους 35 εργαζόμενους που αναγνωρίστηκαν ως θύματα – δηλαδή, 43 ευρώ για τον καθένα. Οι δύο καταδικασθέντες άσκησαν έφεση κατά της αποφάσεως που εκκρεμεί επί του παρόντος και έχει ανασταλτικό χαρακτήρα.

Στις 21 Οκτωβρίου 2014, οι εργαζόμενοι ζήτησαν από την Εισαγγελέα στο Αρείου Πάγου να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης του Κακουργιοδικείου, υποστηρίζοντας ότι η κατηγορία της εμπορίας ανθρώπων δεν είχε εξεταστεί σωστά. Το αίτημα απορρίφθηκε και η απόφαση του Κακουργιοδικείου για την εμπορία ανθρώπων έγινε οριστική.

Μετά και από αυτή την απόφαση, 42 από τους εργάτες, επικαλούμενοι το άρθρο 4 § 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (απαγόρευση της καταναγκαστικής εργασίας), προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκπροσωπούμενοι από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και το Open Society Justice Initiative.