Διάλυση ή αναγκαστική βελτίωση της Ευρώπης; Ιδού η απορία

Οι Ευρωεκλογές γίνονται σε μια περίοδο, που οι σχέσεις Ευρώπης – πολιτών βρίσκονται κυριολεκτικά στο ναδίρ. Ιδιαίτερα οι χώρες του Νότου, ανάμεσά τους και η πτωχή μας Ελλάδα, αισθάνονται την Ευρώπη -για την ακρίβεια, τους ανίκανους διαχειριστές του μεγάλου οράματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης- σαν τέρας που πίνει το αίμα τους. Φαινόμενα των καιρών: λιτότητα, ανεργία, έλλειψη σχεδιασμού για ανάπτυξη και απασχόληση, καθώς και καθημερινός κίνδυνος για τα υπάρχοντα των πολιτών. Το χειρότερο, όμως, όλων είναι η αμφισβήτηση των ευρωπαϊκών

αξιών, καθώς οι πολίτες αισθάνονται ότι διαρκώς παραβιάζονται η ζωή και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.

Η ολέθρια αυτή σχέση Ευρώπης – πολιτών είναι αποτέλεσμα της ένωσης των λαών που στηρίχτηκε αποκλειστικά στο νόμισμα, μακριά από κάθε έννοια δικαίου , θεσμών, ανθρωπιστικών και πολιτισμικών αξιών. Οι χώρες τρέμουν η μία την άλλη, μπροστά στο φόβητρο των αγορών, ενώ την ίδια ώρα η Γερμανική Αυτοκρατορία γιγαντώνεται πάνω στα δικά τους ερείπια.

Σε παλαιότερο άρθρο μου αναφέρθηκα στον μεγάλο φιλόσοφο Γιούργκεν Χάμπερμας, το θιασώτη του ευρωπαϊκού οράματος, ο οποίος ζήτησε από το Βερολίνο και την Ε.Ε. ευρύτερα, περισσότερη ένωση, περισσότερη Δημοκρατία, στενότερη συνεργασία και αλληλεγγύη των κρατών-μελών. Ζητούμενο, επεσήμανε ο φιλόσοφος, είναι η πολιτική αλληλεγγύη που θα προωθήσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα σε όλη την Ευρωζώνη και προέβλεψε τον κίνδυνο να προκύψει ένα ακροδεξιό κύμα από τις ευρωεκλογές. Η πρόβλεψη αυτή έγινε, δυστυχώς, πραγματικότητα ήδη στη Γαλλία, πρώτα, και στη χώρα μας, πριν λίγες μέρες με τις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και υπάρχει φόβος να συνεχιστεί το φαινόμενο αυτό και στις ευρωεκλογές που πλησιάζουν.

Αν η Ευρώπη απειλείται, είναι επειδή αμφισβητείται το κοινωνικό και δημοκρατικό συμβόλαιο πάνω στο οποίο στηρίχτηκε το όραμα της Ευρώπης, που μοιάζει σήμερα να εξανεμίζεται.

Τελικά, έξω από την Ευρώπη ή μέσα σε μιαν Ευρώπη ΚΑΛΥΤΕΡΗ; Ας θυμηθούμε, πριν απαντήσουμε, την ιστορία, τις ελληνορωμαϊκές ρίζες και την εξέλιξη της Ευρώπης καθώς και το αξίωμα του Saintsbury: «το αρχαίο χωρίς το σύγχρονο είναι πέτρα σκανδάλου, το σύγχρονο χωρίς το αρχαίο είναι πλήρης παραφροσύνη», και τότε σίγουρα θα αισθανθούμε την ανάγκη για τη βελτίωση και όχι τη διάλυση της Ενωμένης Ευρώπης.