Το κρίσιμο εξάμηνο της ελληνικής οικονομίας και η νέα γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού

Καθοριστικό για την κυβέρνηση, την οικονομία και κατ’ επέκταση για τη χώρα θεωρείται το επόμενο εξάμηνο, στη διάρκεια του οποίου θα αντιμετωπιστούν σε επίπεδο ευρωζώνης μεγάλα ελληνικά ζητήματα, αλλά και ευρωπαϊκά που επηρεάζουν τη χώρα μας.
Η επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού στη Γερμανία, η οποία αναμένεται να επιβεβαιωθεί τις επόμενες ημέρες με το εσωτερικό δημοψήφισμα των μελών του γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, θα σηματοδοτήσει και την επιτάχυνση των εξελίξεων. Και αυτό γιατί τα ελληνικά ανοικτά ζητήματα αλλά και η ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης δεν μπορούσαν να επιλυθούν από την απερχόμενη κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ.

Αναφορικά με τη χώρα μας, ο Αντώνης Σαμαράς, που ήδη συναντήθηκε με τη Γερμανίδα καγκελάριο από την οποία απέσπασε θετικές δηλώσεις, θα μεταβεί την Τετάρτη στις Βρυξέλλες ως επικεφαλής κυβερνητικού κλιμακίου προκειμένου να επισκεφθεί τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, και τους Ευρωπαίους επιτρόπους.
Η επίσκεψη αυτή, πέρα από τη μεγάλη πολιτική σημασία που έχει αφού γίνεται έπειτα από πρόσκληση του προέδρου Μπαρόζο, ο οποίος αναμένεται να επαναλάβει τη δέσμευση της Κομισιόν στην πάση θυσία στήριξη της ελληνικής οικονομίας, θα δώσει την ευκαιρία να αντιμετωπιστούν σημαντικές εκκρεμότητες που υπάρχουν σήμερα μεταξύ της χώρας μας και των Βρυξελλών.

Τόσο ο Αντ. Σαμαράς στη συνάντηση που θα έχει με τον Μπαρόζο όσο και οι υπουργοί στις αντίστοιχες με τους επιτρόπους που χειρίζονται χαρτοφυλάκια της αρμοδιότητάς τους θα επιχειρήσουν την επίλυση σημαντικών θεμάτων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα στους τομείς του ανταγωνισμού, του περιβάλλοντος, της απασχόλησης και του ΕΣΠΑ.
Ο πρωθυπουργός θεωρείται επίσης βέβαιο ότι στις συζητήσεις που θα έχει τόσο με τον πρόεδρο της Κομισιόν όσο και με τον αντιπρόεδρο, Ολι Ρεν, θα επιχειρήσει να «ξεμπλοκάρει» τις συζητήσεις της κυβέρνησης με την τρόικα, οι οποίες έχουν λάβει αρνητική τροπή έπειτα από τη νέα αναβολή της επίσκεψης των εκπροσώπων των δανειστών στην Αθήνα, η οποία είχε αρχικά προγραμματιστεί για την προσεχή Δευτέρα. Είναι προφανές ότι η τρόικα εμφανίζεται εξαιρετικά σκληρή κυρίως στο θέμα του δημοσιονομικού κενού και θα χρειαστεί οπωσδήποτε πολιτική παρέμβαση για να αλλάξει στάση.
Η κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του ελληνικού προγράμματος για το 2014, αλλά και η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους είναι τα δύο μεγάλα ζητήματα που θα πρέπει να βρουν λύση, ενώ το τρίτο αφορά το σύνολο της ευρωζώνης και είναι η ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση. Η τελική έκβαση αυτών των ζητημάτων θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από τη στάση που θα τηρήσει η νέα γερμανική κυβέρνηση, η οποία εκτιμάται ότι θα αναλάβει τα καθήκοντά της στα μέσα Δεκεμβρίου.
Αναφορικά με το χρηματοδοτικό κενό του ελληνικού προγράμματος, το πιθανότερο είναι ότι η απόφαση για την κάλυψή του θα ληφθεί στο Εurogroup της 27ης Ιανουαρίου, υπό την προϋπόθεση ότι προηγουμένως θα έχει επιτευχθεί συμφωνία της κυβέρνησης με την τρόικα στα εκκρεμή ζητήματα ώστε η τελευταία να ολοκληρώσει την αξιολόγηση και να γίνουν γνωστές οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας για το 2014.
Το άλλο μεγάλο ελληνικό ζήτημα που είναι η ελάφρυνση του χρέους θα αρχίσει να εξετάζεται τον Μάιο, ενώ οι αποφάσεις θα ληφθούν τον Ιούνιο. Προηγουμένως, η Εurostat θα πρέπει να επιβεβαιώσει μέχρι το τέλος Απριλίου 2014 ότι η Ελλάδα εμφάνισε πρωτογενές πλεόνασμα το 2013, που αποτελεί και προϋπόθεση προκειμένου να εξεταστεί η διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους.

Πάντως, το πρώτο δείγμα γραφής θα κληθεί να δώσει η νέα γερμανική κυβέρνηση τον Δεκέμβριο στο θέμα της τραπεζικής ενοποίησης, δεδομένου ότι μέχρι στιγμής το Βερολίνο είναι που εμποδίζει τη λήψη απόφασης. Από την τελευταία συνεδρίαση που έγινε στο Eurogroup και στο Συμβούλιο ΕCOFIN στις Βρυξέλλες, προέκυψε ότι υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες σε πολλά κρίσιμα σημεία.
Η απερχόμενη γερμανική κυβέρνηση έκανε τα πάντα ώστε η περίπτωση της διάσωσης της Κύπρου να γίνει στο εξής «μοντέλο», δηλαδή να φορτώνονται το βάρος της εξυγίανσης μιας προβληματικής τράπεζας οι μέτοχοι, οι πιστωτές και κυρίως οι μεγάλοι καταθέτες και τα κράτη-μέλη και να περιορίζεται σε σπάνιες περιπτώσεις η χρήση ευρωπαϊκών πόρων. Ωστόσο, οι γερμανικές θέσεις δεν αναμένεται να περάσουν, γιατί έχουν όλους τους άλλους απέναντι, συμπεριλαμβανομένων και των εμπλεκόμενων θεσμικών οργάνων, δηλαδή της Κομισιόν, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωβουλής.

Μονόδρομος η ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση

Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης θεωρείται μονόδρομος προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ώστε οι τράπεζες να αρχίσουν εκ νέου να δανείζονται μεταξύ τους και να επανέλθει σε ομαλούς ρυθμούς η ροή της ρευστότητας προς τους καταναλωτές και κυρίως τις επιχειρήσεις. Μάλιστα, η συμφωνία πρέπει να επιτευχθεί εντός του Δεκεμβρίου, ώστε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να προλάβει να την εγκρίνει πριν από τη διάλυσή του για τις ευρωεκλογές του Μαΐου.

Τα ανοικτά θέματα που βρίσκονται στο «τραπέζι» είναι η πρόταση της Κομισιόν για τη σύσταση Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης, στο οποίο θα συνεισφέρουν πόρους οι τράπεζες με στόχο να συγκεντρωθούν σταδιακά σε μια δεκαετία 55 δισ. ευρώ ή 1% των καταθέσεων. Το Ταμείο Εξυγίανσης θα εξασφαλίζει την αποτελεσματικότητα των δράσεων εξυγίανσης, όπως η παροχή βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης σε ένα ίδρυμα υπό εξυγίανση ή εγγυήσεων σε πιθανούς αγοραστές ενός ιδρύματος υπό εξυγίανση. Το Βερολίνο δεν θέλει ενιαίο Ταμείο, αλλά μία ένωση ταμείων τα οποία υπό προϋποθέσεις και εφόσον υπάρχει δυνατότητα θα δανείζονται μεταξύ τους.

Ενα άλλο θέμα διαφωνιών είναι το ποιος θα πατάει το «κουμπί» για την εξυγίανση μιας προβληματικής τράπεζας. Η Κομισιόν θέλει η απόφαση να λαμβάνεται σε κεντρικό επίπεδο από την ίδια, ενώ η Γερμανία επιμένει ότι η απόφαση θα πρέπει να παραμείνει στις αρμόδιες εθνικές αρχές, ενώ τις τελευταίες μέρες έκανε μια μικρή υποχώρηση να έχει το Συμβούλιο ECOFIN, δηλαδή τα κράτη-μέλη και όχι η Κομισιόν, τον τελευταίο λόγο.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Δημοσιεύεταιο στον Τύπο της Κυριακής