Οι μεγάλες τραπεζικές συμφωνίες που... ναυάγησαν

Τα μεγάλα τραπεζικά deals στην Ελλάδα είναι προσπάθειες συμφοριασμένες, σαν των Τρώων, που θα’ λέγε και ο Καβάφης. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται το Θόδωρο Καρατζά και τον Γιάννη Κωστόπουλο στο Μέγαρο Μελά, το Νοέμβρη του 2001 να ανακοινώνουν τη συμφωνία και τη σχέση ανταλλαγής μετοχών στο Μέγαρο Μελά. Σε πείσμα των πανηγυρισμών της κυβέρνησης Σημίτη , η συμφωνία ακυρώθηκε λίγες μέρες αργότερα, η Alpha παρέμεινε όμως ο κρυφός πόθος της Εθνικής, η οποία επανήλθε με νέα πρόταση το Φεβρουάριο του 2011, για να εισπράξει αυτή τη φορά ένα κατηγορηματικό όχι. Τον Αύγουστο του 2011 ωστόσο, ένα άλλο mega deal έδειξε να προδιαγράφεται στον τραπεζικό χώρο, όταν η Alpha και η Eurobank τότε τρίτη και δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα αντίστοιχα ανακοίνωσαν την πρόθεση τους να συγχωνευτούν. Το deal ανακοινώθηκε, δρομολογήθηκε και... βάλτωσε ως τον Ιανουάριο, όποτε και η Alpha πρακτικά ακύρωσε τη συμφωνία. Τον Οκτώβρη του 2012 ωστόσο, η Εθνική ξαναμπήκε στο παιχνίδι, ανακοινώνοντας την πρόθεση της να συγχωνευτεί, με την Eurobank αυτή τη φορά. Το συγκεκριμένο deal φάνηκε στην αγορά μονόδρομος, μετά την εξαγορά της Εμπορικής από την Alpha και είχε όπως συμφωνούσαν όλες οι τότε πληροφορίες, ισχυρή πολιτική κάλυψη από το Μέγαρο Μαξίμου. Αν και η αγορά συνηθίζει να πανηγυρίζει κάθε συγχώνευση στον τραπεζικό χώρο, υπήρξαν και τότε, τον Οκτώβριο του 2012 ψύχραιμες φωνές που επισήμαναν ό,τι η σκοπιμότητα της συμφωνίας ήταν πολιτική και ότι τα επιχειρηματικά οφέλη δυσδιάκριτα. Η σύλληψη μιας κυρίαρχης τράπεζας στα Βαλκάνια, το όραμα Καρατζά που υποσχόταν με υπερδεκαετή καθυστέρηση η συγχώνευση, ασφαλώς δεν προέβλεπε την υλοποίηση του από δυό τράπεζες με καθαρή αρνητική θέση μερικών δισ. ευρώ, ούτε την αποχώρηση - γιατί αυτό προέκυπτε από τις λεπτομέρειες ανταλλαγής – από τα τραπεζικά μας πράγματα του ανθρώπου, που πριν από 15 χρόνια είχε ανοίξει το χορό των τραπεζικών εξαγορών και συγχωνεύσεων με την υπερπροσφορά των 100 εκ. ευρώ για την Τράπεζα Κρήτης του κ. Σπύρου Λάτση. Σε κάθε περίπτωση, η αγορά δεν πείστηκε από τις προοπτικές της συγχώνευσης, στο ταμπλό η μετοχή της Εθνικής έχασε 80% της αξίας της το τελευταίο εξάμηνο. Αν και αρχικά η τρόικα έδωσε το πράσινο φως, ενστάσεις στο deal εμφανίστηκαν στην πορεία, κυρίως γιατί η ανταλλαγή μετοχών των δύο ιδρυμάτων οδηγούσε σε κατά 1,8 δις υψηλότερες κεφαλαιακές ανάγκες. Στο φως της κυπριακής εμπειρίας, το μέγεθος του νέου σχήματος έπαιξε καθοριστικό ρόλο, η νέα ΕΤΕ ήταν too big to fail, αλλά όπως αποδείχτηκε και πολύ μεγάλη για να ανακεφαλαιοποιηθεί. Καθοριστική σημασία για τις εξελίξεις είχε ότι η διοίκηση της ΕΤΕ δεν μπόρεσε να εγγυηθεί τη κάλυψη του 10% της ανακεφαλαιοποίησης από τους μετόχους. Μια παρουσίαση που έγινε στην τρόικα την Παρασκευή το πρωί ήταν απογοητευτική, εν μέρει και γιατί ανάμεσα στα ανώτατα κλιμάκια των δύο τραπεζών δεν υπήρχε ουσιαστική συνεργασία. Η ακύρωση της συμφωνίας οδηγεί και τις δύο τράπεζες στην ιδιοκτησία του ΤΧΣ , τη Δευτέρα το βράδυ κυκλοφόρησαν μάλιστα πληροφορίες ότι το Ταμείο θα καλύψει εξ’ ολοκλήρου την ανακεφαλαιοποίηση με διαδικασίες εξπρές και το δικαίωμα προτίμησης των παλιών μετόχων θα καταργηθεί. Συγχώνευση πια δεν υπάρχει, το ΤΧΣ αποφασίζει τι θα κάνει με τις τράπεζες του και τα περί συστημικού ρίσκου από την τρόικα μετράνε. Όλα αυτά αφήνουν μια απορία για τη στάση και προ πάντων την επικοινωνιακή διαχείριση της κυβέρνησης, η οποία στήριξε τη συγχώνευση και διαβεβαίωνε ότι θα γίνει ακόμα και όταν αυτό ήταν σαφές ότι δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Πιθανόν, στη συγκεκριμένη συγκυρία, μετά τα κυπριακά δράματα, με το κούρεμα καταθέσεων να αιωρείται στην ατμόσφαιρα, με πρόσφατο το φόβο για ένα bankrun στα υποκαταστήματα των κυπριακών τραπεζών και με τον καθένα να είναι σε θέση να υπολογίσει τι σημαίνει η αναστροφή μιας συγχώνευσης σε αυτό το στάδιο, εκείνο που πρυτάνευσε για την κυβέρνηση να ήταν ο φόβος, να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα... Θέμης Δαγκλής