Δυτική Ελλάδα: Το ΣΔΟΕ κόβει τα λαθραία «στριφτά» τσιγάρα

Ενας συνηθισμένος 35άρης, ένας απλός άνθρωπος που θα μπορούσε να είναι γείτονας οποιουδήποτε, ήρθε κανονικά στο ραντεβού για την παράδοση του λαθραίου καπνού με το οικογενειακό του αυτοκίνητο. Παιδικό κάθισμα πίσω από τη θέση του, κατεβασμένο παράθυρο, μουσικούλα, αρκετή διάθεση για κουβέντα με τον άγνωστο πελάτη - και απεναντίας καμία όρεξη για οποιαδήποτε εκδοχή συνωμοτικού ύφους, καχυποψία ή μυστικοπάθεια. Η «καπνοαπαγόρευση» του 2013, παρά τις ομοιότητες, διαφέρει πολύ από εκείνη που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα πριν από 130 χρόνια, τότε που οι χωροφύλακες αμείβονταν με 25 δραχμές για κάθε χρήστη λαθραίου καπνού που συνελάμβαναν. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά και διαφανή: πριν από μερικά 24ωρα ένα πακετάκι των 200 γραμμαρίων του χύμα καπνού για «στριφτά» άλλαξε χέρια αντί 15 ευρώ - δηλαδή σε μια τιμή ομολογουμένως «αλμυρή» για τα δεδομένα της συγκεκριμένης παράνομης αγοράς, η οποία διογκώνεται αλματωδώς τους τελευταίους μήνες. Μια μίνι δημοσκόπηση μεταξύ γνωστών και φίλων δείχνει ότι οι τιμές του χύμα καπνού για στρίψιμο στη μαύρη αγορά κυμαίνονται συνήθως από 20 έως 40 ευρώ ανά κιλό. Ακόμη όμως και με 15 ευρώ για μόλις 200 γραμμάρια, η σύγκριση με το νόμιμο προϊόν καταδεικνύει πόσο μεγάλο είναι το πλεονέκτημα του λαθραίου διακινητή: μια τυποποιημένη συσκευασία του νόμιμου εμπορίου περιέχει 18-20 γρ. καπνού και πωλείται προς μία ελάχιστη τιμή 4 ευρώ, δηλαδή τουλάχιστον υπερδιπλάσια του λαθραίου. Γι’ αυτό και ο προαναφερθείς έμπορος δεν έχει κανένα λόγο να ανησυχεί, η πραμάτεια του παραμένει ελκυστική σε ένα κοινό που αναζητά επειγόντως φτηνό καπνό για στριφτά τσιγάρα. Εξάλλου, ο λαθραίος προμηθευτής ήδη από την τηλεφωνική επικοινωνία είχε δείξει μεγάλη προθυμία όχι μόνο να εξυπηρετήσει τον υποψήφιο πελάτη του, αλλά και να τον διαφωτίσει περί τα καπνικά: «Ακου, φίλε, αυτός ο καπνός προοριζόταν για τον κίτρινο φάκελο του Old Holborn, αλλά δεν έγινε η συνεργασία και τον κρατήσαμε εδώ στην Ελλάδα να τον πουλήσουμε. Μιλάμε για ελληνικότατο καπνό, με ένα διακριτικό, ξεχωριστό άρωμα, που φτιάχνει ένα υπέροχο τσιγάρο. Είναι ο τέλειος καπνός, ό,τι καλύτερο υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα». Οσο για την καταγωγή του, η αγγελία που βρέθηκε χωρίς μεγάλο κόπο στο Διαδίκτυο ήταν σαφής: «Ακαρνανίας - Ξηρομέρου, εξαιρετικής βιολογικής ποικιλίας, άριστης επεξεργασίας». Βέβαια, για να τηρούνται τα προσχήματα, η λέξη καπνός δεν αναφέρεται πουθενά. Αντ’ αυτής υπάρχει ο κωδικός «βιολογικά προϊόντα», καθώς όμως παρατίθενται χαρακτηριστικές ονομασίες ποικιλιών καπνού, όπως «Βιρτζίνια, Μπασμά, Τσεμπέλι», αυτός που ψάχνει χύμα «στριφτό» ξέρει αμέσως ότι βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Το εάν αυτός ο δρόμος οδηγεί όχι απλώς σε έναν καπνοπαραγωγό που αποφάσισε να διοχετεύσει απευθείας στην αγορά τα προϊόντα του αλλά στο κέντρο μιας λαθραίας και παράνομης αγοράς δεν φαίνεται να απασχολεί ιδιαίτερα τις συναλλασσόμενες πλευρές. Ωστόσο, όπως πιστοποιεί η εκστρατεία που ξεκίνησε πρόσφατα με ολοσέλιδες καταχωρήσεις στις εφημερίδες και με το γενικό σύνθημα «Οχι στον παράνομο χύμα καπνό», το παρεμπόριο του καπνού για «στριφτά» απασχολεί αφενός τις καπνοβιομηχανίες που ζημιώνονται από τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αφετέρου το υπουργείο Οικονομικών λόγω των διαφυγόντων φόρων - και άρα το ΣΔΟΕ. Οπως εξηγεί ανώτερο στέλεχος του Σώματος: «Εάν υποτεθεί ότι συλλαμβάνουμε λαθρέμπορο με ένα φορτηγό γεμάτο καπνό -όπως π.χ. συνέβη πρόσφατα στο Πολύδροσο Φωκίδας-, κάνουμε λόγο για μια ποσότητα 10 τόνων. Το πρόστιμο που αναλογεί αγγίζει συνολικά τα 10 εκατ. ευρώ, ενώ στα συλληφθέντα άτομα θα απαγγελθούν κατηγορίες για λαθρεμπορία. Για τον δεδομένο όγκο λαθραίων προϊόντων τα αδικήματα θεωρούνται κακουργηματικά και οι ποινές που προβλέπονται υπερβαίνουν τα πέντε χρόνια φυλάκισης». Το ΣΔΟΕ ανοίγει «καπνο-λογαριασμούς» Κατά την εκτίμηση που επικρατεί στο ΣΔΟΕ, τη μαύρη αγορά του χύμα καπνού για στριφτά τσιγάρα λυμαίνονται πιθανότατα πολλοί μεμονωμένοι ερασιτέχνες έμποροι μικρού βεληνεκούς παρά οργανωμένα κυκλώματα λαθρεμπόρων. Παρ’ όλα αυτά, οι πράκτορες του ΣΔΟΕ δηλώνουν διατεθειμένοι να ανοίξουν ακόμη και τραπεζικούς λογαριασμούς προκειμένου να αναχαιτίσουν την εξάπλωση του φαινομένου: «Ηδη έχουμε ξεκινήσει ελέγχους μέσω του ΣΔΟΕ Δυτικής Ελλάδας προσπαθώντας να εξιχνιάσουμε τη διαδρομή που ακολουθεί ο λαθραίος καπνός. Το δόγμα “follow the money” δεν μπορεί να εφαρμοστεί ακριβώς στη συγκεκριμένη αγορά κατά τρόπο άμεσο, εφόσον η διακίνηση δεν είναι συστηματική. Γι’ αυτό ακολουθούμε την πρώτη ύλη, αναζητούμε την πηγή, από πού διοχετεύτηκε στην αγορά, από ποιους, με ποιον τρόπο κ.λπ. Το άνοιγμα λογαριασμών είναι απαραίτητο διότι οι αγρότες είναι απονήρευτοι και καταθέτουν τα χρήματα στις τράπεζες στο όνομά τους. Το ότι οι καλλιεργητές πέφτουν ενδεχομένως θύματα εκμετάλλευσης από τους λαθρεμπόρους είναι ένα ενδεχόμενο που δεν αποκλείουμε καθόλου».Από την πλευρά των καπνοβιομηχανιών που εκτός των έτοιμων τσιγάρων εμπορεύονται επίσης καπνό για «στριφτά», διατυπώνεται μια πολύπλευρη ανησυχία για την κατάσταση που διαμορφώνεται στην αγορά. Οπως υπογραμμίζει ο κ. Νικήτας Θεοφιλόπουλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Παπαστράτος ΑΒΕΣ, η οποία και ανέλαβε την πρωτοβουλία της εκστρατείας ενάντια στον λαθραίο χύμα καπνό: «Οι πολίτες θα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν. Να αντιληφθούν ότι αυτοί που πωλούν παράνομα τσιγάρα και χύμα καπνό είναι μέλη εγκληματικών οργανώσεων, που αποκομίζουν τεράστια κέρδη και στερούν θέσεις εργασίας από έναν κλάδο ο οποίος απασχολεί 50.000 εργαζομένους και συνεισφέρει περίπου το 7% των εσόδων της χώρας». Σύμφωνα με εργαστηριακές αναλύσεις της Philip Morris International, του πολυεθνικού ομίλου στον οποίον ανήκει η Παπαστράτος ΑΒΕΣ, σε παραποιημένα προϊόντα καπνού έχουν ανευρεθεί, μεταξύ άλλων, τρίχες ζώων, φτερά πτηνών και κομμάτια πλαστικού. Η κυρία Μάη Σαμούρκα, υπεύθυνη Εταιρικής Επικοινωνίας της Japan Tobacco International, επισημαίνει ότι «τον Νοέμβριο του 2012 ο ελάχιστος Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης αυξήθηκε κατά 9% για τα τσιγάρα και 29% για τον καπνό (στριφτά). Παρά τις σημαντικές αυξήσεις των συντελεστών του ΕΦΚ, ο Προϋπολογισμός προβλέπει μείωση των εσόδων κατά 209 εκατ. ευρώ (ΕΦΚ+ΦΠΑ), δηλαδή -6,1%, το 2013 σε σχέση με τα πραγματοποιηθέντα έσοδα του 2012. Οι αλλαγές στη φορολογία οδήγησαν σε αύξηση για έναν φάκελο 20 γρ. καπνού κατά 1 ευρώ, ενώ σημειώνεται ότι ο καταναλωτής του καπνού επιβαρύνεται με τουλάχιστον 0,50 ευρώ για φίλτρα και χαρτάκια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της βιομηχανίας, η κατανάλωση έχει ήδη μειωθεί κατά 11,4% στα τσιγάρα και 12,8% στον καπνό. Παράλληλα, το παράνομο εμπόριο τσιγάρων ανθεί αφού, σύμφωνα με μετρήσεις, τον Δεκέμβριο του 2012 είχε ήδη σκαρφαλώσει στο 17%. Οι υπέρογκες αυξήσεις των τιμών στον καπνό, αποτέλεσμα της υπερβολικής φορολόγησής του, είναι η βασική αιτία εξάπλωσης του φαινομένου του λαθραίου εμπορίου χύμα καπνού. Μέχρι πρότινος ο καταναλωτής είχε σαν επιλογή τον καπνό για στριφτά τσιγάρα, που όμως γίνεται πλέον ασύμφορος και έτσι οδηγείται στην κατανάλωση του παράνομου χύμα καπνού. Η τελευταία εκτίμηση για το νέο αυτό φαινόμενο υπολογίζεται σε 500 τόνους καπνού για το 2013, ήτοι επιπλέον 77 εκατ. ευρώ χαμένα έσοδα για το Δημόσιο». Πηγή: patrastimes.gr