Βασιλικά Φθιώτιδας: Όταν 1.600 Έλληνες αποτελείωσαν 8.000 Τούρκους

Η μάχη στα βασιλικά της Φθιώτιδας τον Αυγούστου του 1821 είχε νικηφόρα έκβαση για τους Έλληνες σε μια κρίσιμη καμπή για την Ελληνική Επανάσταση η οποία πραγματοποιούσε τα μεγάλα βήματά της για την απευθέρωση.

Μετά τις μάχες της Αλαμάνας και της Γραβιάς και την αποτυχία του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ να περάσουν στην Πελοπόννησο, η τουρκική κεντρική διοίκηση αναγκάστηκε να κινητοποιήσει και νέες δυνάμεις προς νότο. Αυτή τη φορά Οκτώ χιλιάδες Τούρκοι ξεκίνησαν από Μακεδονία με επικεφαλής το Μπεϊράν Πασά, ο οποίος είχε εντολή να ενωθεί με τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ

Πασά κι όλοι μαζί να περάσουν στην Πελοπόννησο με σκοπό να καταπνίξουν την Επανάσταση και να ενισχύσουν τους Τούρκους της πολιορκημένης Τριπολιτσάς.

Ο Δυοβουνιώτης και η συμβολή του

Όταν οι οπλαρχηγοί της ανατολικής Στερεάς έμαθαν για τη νέα εκστρατεία των Τούρκων, συγκεντρώθηκαν στο χωριό Εργίνι και αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους στη θέση της Φοντάνας. Ο Δυοβουνιώτης όμως είχε αντίθετη γνώμη. Πίστευε, ότι οι Τούρκοι πασάδες δεν θα καταδεχόντουσαν ν’ αφήσουν την πλατύτερη θέση των Βασιλικών για να περάσουν από τη στενότερη της Φοντάνας. Οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί, οι οποίοι τιμούσαν το Δυοβουνιώτη, επειδή και εμπειροπόλεμος ήταν και δεν είχε αναμιχθεί σε πολιτι­κές ίντριγκες, δέχθηκαν το σχέδιο του. Έτσι τον Αύγουστο του 1821 οι Έλληνες οπλαρχηγοί περίμεναν τους Τούρκους στα στενά των Βα­σιλικών.

Στις 26 Αυγούστου 1821 το τουρκικό ιππικό δύναμης δύο χιλιάδων που είχε σταλεί προς αναγνώριση του στενωπού αποδεκατίστηκε. Δύο μέρες αργότερα, στις 28 Αυγούστου ο Μπαϊράμ Πασάς κινήθηκε με όλο του τον στρατό κατά του Κοντοστόπουλου και Καλύβα. Οι Δυοβουνιώτηδες, ο Πανουργιάς και ο Γκούρας ήρθαν να ενισχύσουν, ενώ ο Παπά-Ανδρέας Κοκοβιτσιανός του επιτέθηκε από τα νώτα. Ακολούθησε γενναία μάχη, την οποία νίκησαν οι Έλληνες. Οι Τούρκοι με την δύση του ήλιου τράπηκαν σε φυγή προς την Πλατανιά, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης πάνω χίλιους νεκρούς και τραυματίες. Μεταξύ των νεκρών βρίσκονταν και ο Μεμίς Πασάς, τον οποίο σκότωσε ιδιοχείρως ο Γκούρας. Επίσης οκτακόσια άλογα, 2 πυροβόλα και 18 σημαίες. Από τους Έλληνες σκοτώθηκαν δέκα και τραυματίστηκαν τριάντα, μεταξύ των οποίων και ο οπλαρχηγός Κοντοστόπουλος.

Το σχέδιο του Δυοβουνιώτη

Το σχέδιο του Δυοβουνιώτη, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα αρχηγού, απέναντι σε μια πολύ μεγαλύτερη αριθμητικά δύναμη ήταν η τακτική της ενέδρας: Οι Τούρκοι θα αφήνονταν να μπουν στα στενά, όπου, όταν δέχονταν επίθεση, θα ήταν δύσκολο να χρησιμοποιήσουν τους αριθμούς τους. Ο Δυοβουνιώτης και οι άνδρες του κρύφτηκαν στο δάσος στην είσοδο της διάβασης, στο εσωτερικό δεξιά τοποθετήθηκαν οι Κοντοσόπουλος και Καλύβας (Λοκροί και Δωριείς) και αριστερά οι Τράκας και Μπίτης (Αμφισσείς και Δωριείς). Στην έξοδο της διάβασης τοποθετήθηκαν τα σώματα του Γκούρα, του Νάκου Πανουργιά και του Γιώργου Δυοβουνιώτη (γιου του γερο-Δυοβουνιώτη), τόσο για να λειτουργήσουν ως εφεδρεία, όσο και για να σηκώσουν το βάρος της άμυνας εάν οι Τούρκοι έφταναν ως εκεί.

Το βίντεο του haanity: Aπό ψηλά τα στενά, η κοιλάδα και το πεδίο της μάχης

Γράφει ο Μακρυγιάννης :

«…και τους καρτέρεσαν οι αθάνατοι Έλληνες ως εφτακόσιοι άνθρωποι, κεφα­λές αυτείνων ο γενναίος Γκούρας, Γεροδυοβουνιώτης, Παπα Αντριάς λαμπρύνεται αυτός σ’ εκείνη την μάχη χωρίς να κατηγορηθεί κανένας. Ότι όλοι πολέμησαν αντρείως, ο Νάκος Πανουργίας, ο Γεράντωνος, ο Μποΰσγος, Ροΰκης, Λάππας, θιοχάρης, Καλύβας, Κονταίγοι, Ρουμάνης, Κοντός, Παπακώστας, Τρακοκομνάς, Καραπούλης, Κουτρουμπαίγοι κι άλλοι. Αυτείνοι όλοι οι γενναίοι άντρες, οι σωτήρες της πατρίδος, αφάνισαν όλως διόλου αυτό το πλήθος των Τούρκων…».

Από τους 8.000 Τούρκους σκοτώθηκαν πάνω από το ένα τρίτο, μεταξύ των οποίων και ο Μεμίς πασάς από τον ίδιο τον Γκούρα και ο γιος του Μπεϊράν πασά, ενώ είναι άγνωστος ο αριθμός αυτών που αιχμαλωτίστηκαν. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν μικρές, περίπου 50 νεκροί και τραυματίες, ενώ τα λάφυρα που αποκόμισαν ήταν άφθονα, ανάμεσα τους και 800 άλογα, 2 κανόνια και 18 σημαίες. Ο Μπεϊράν πασάς αποσύρθηκε πανικόβλητος στη Λαμία και άφησε στο στρατόπεδο του στην Πλατανιά βοδάμαξες, σκηνές και πολεμοφόδια, που πέρασαν στα χέρια των Ελλήνων.

επανάσταση 182125η Μαρτίουviral