Το τέλος της Eργατικής Eστίας δεν θα σημάνει και το τέλος της κρατικής παρέμβασης στα συνδικάτα

Με διάταξη του δεύτερου μνημονίου της Τρόικας καταργήθηκαν οι Οργανισμοί Εργατικής Κατοικίας και Εστίας. Η δημιουργία της Εργατικής Εστίας είχε μια συγκεκριμένη στρατηγική επιδίωξη, αυτήν του κρατικού ελέγχου του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, και σαν τέτοια λειτούργησε σχεδόν για 75 χρόνια. Με δυο λόγια, να διαμορφώσει έναν συνδικαλισμό εξαρτημένο και ελεγχόμενο από τους εργοδότες και το κράτος. Αυτή ήταν και η φιλοσοφία της Εργατικής Εστίας και η προοπτική της. Και το ερώτημα που γεννιέται εύλογα στον καθένα είναι γιατί το σύστημα καταργεί ένα θεσμό τον οποίο χρησιμοποιούσε για πολλές δεκαετίες και μέχρι σήμερα για να ελέγχει το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Η απάντηση βρίσκεται στην πορεία των εξελίξεων των τελευταίων κυρίως δύο χρόνων, στην όξυνση της ταξικής πάλης, στις διαθέσεις των εργατικών μαζών για αντίσταση, στις μεγάλες μαζικές και συγκλονιστικές απεργιακές διαδηλώσεις των δύο αυτών χρόνων και σε μια σειρά άλλους παράγοντες που θα αναφερθούν στη συνέχεια. Για να γίνει πιο κατανοητό το ζήτημα, είναι αναγκαία μια σύντομη αναφορά στην ιστορία και το ρόλο της Εργατικής Εστίας.
Καταρχήν να δούμε πώς δημιουργήθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, αλλά λειτούργησε από τον Μεταξά το 1937, οπότε και καθιερώθηκε η εργοδοτική εισφορά υπέρ της Εργατικής Εστίας. Στη δικτατορία του Μεταξά, τη θέση του υφυπουργού Εργασίας αναλαμβάνει ο πρώην γραμματέας της ΓΣΕΕ, Α. Δημητράτος. Σκοπός του Μεταξά είναι ο απόλυτος έλεγχος των συνδικάτων από το κράτος και οι πόροι της Εργατικής Εστίας εισρέουν στα συνδικάτα που περνούν σε κρατικό έλεγχο. Ταυτόχρονα, το φασιστικό καθεστώς για να διευκολύνει και πολιτικά τον έλεγχο των συνδικάτων αλλάζει και την ονομασία τους. Ετσι μετονομάζει τη ΓΣΕΕ σε ΕΣΕΕ, δηλαδή σε Εθνική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος, ούτως ώστε να φανούν οι εργαζόμενοι σαν να κάνουν εθνικό έργο και ότι είναι υποστηριχτές της κυβέρνησης. Κάτι ανάλογο γίνεται και με τα εργατικά κέντρα, που και αυτά μετονομάζονται σε εθνικά εργατικά κέντρα. Στόχος: η ενσωμάτωση του συνδικαλιστικού κινήματος στον κρατικό μηχανισμό. Ταυτόχρονα πέρασε και μια σειρά από θεσμικές αλλαγές στην κατεύθυνση ενίσχυσης της ενσωμάτωσης, όπως αναγκαστική χρηματοδότηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων απ’ όλους τους εργαζόμενους (συνδικαλισμένους και μη), επικουρική σύνταξη ορισμένων κατηγοριών συνδικαλιστικών στελεχών, συμμετοχή συνδικαλιστικών στελεχών σε διάφορα όργανα της λεγόμενης κοινωνικής πολιτικής με παράλληλη είσπραξη αποζημιώσεων για τη συμμετοχή τους. Αυτό ακριβώς –σε πιο διευρυμένη μορφή- παρατηρούμε και σήμερα. Μια πορεία νομιμοποίησης και αποδοχής από τους εργατοπατέρες της κρατικής παρέμβασης στα συνδικάτα και ενσωμάτωσής τους στους μηχανισμούς του κράτους. Οι πόροι της Εργατικής Εστίας στην 75χρονη δράση και πορεία της και η ίδια η Εργατική Εστία ως θεσμός αποτέλεσαν το βασικό μοχλό κρατικής παρέμβασης ενάντια στην αυτόνομη λειτουργία και δράση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος της χώρας. Από τα ταμεία της Εργατικής Εστίας χρηματοδοτούνταν εκατοντάδες