Ομαδοποιήσεις των μαθητών στο ελλαδικό σχολείο, του Κωνσταντίνου Δαραή

p1 {font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;font-size:12px;margin-left:8px;margin-right:8px;margin-top:4px;margin-bottom:4px;text-align:justify;}
Ομαδοποιήσεις των μαθητών στο ελλαδικό σχολείο
Το ελλαδικό σχολείο είναι ένας χώρος, όπου συναντώνται και αλληλεπιδρούν σχεδόν καθημερινά νέοι άνθρωποι, που μπορεί να διανύουν τη νηπιακή, παιδική ή εφηβική τους ηλικία. Οι νέοι αυτοί άνθρωποι, οι μαθητές, πρέπει να βρίσκονται εκεί υποχρεωτικά, τουλάχιστον μέχρι το 15ο έτος της ηλικίας τους.
Το ελλαδικό σχολείο, ως κοινωνικός αλλά και πολιτικός θεσμός, «ομαδοποιεί» τους μαθητές του υιοθετώντας συγκεκριμένα κριτήρια (Ματσαγγούρας, Η., 1999:132) όπως: α) της ηλικίας, μια και αναμένεται ότι η κάθε χρονολογική ηλικία έχει τους δικούς της τυπικούς ρυθμούς μάθησης και τις δικές της τυπικές μορφές συμπεριφοράς, β) της σχολικής επίδοσης, της νοητικής ικανότητας και των ψυχομετρικών και εκπαιδευτικών τεστ, που «οδηγούν» κάποιους τόσο διαφορετικούς μεταξύ τους μαθητές σε ειδικές δομές, επειδή ο καθένας από αυτούς, σε διαφορετικό βέβαια βαθμό, δεν πληρεί τα κριτήρια «συμμόρφωσης» με το μοντέλο του «τυπικού μαθητή» (Ζώνιου-Σιδέρη Άννα 1998:154), ενώ επιπλέον όλοι μαζί αθροιστικά συνιστούν μειοψηφία που προσεγγίζει το 25% του μαθητικού πληθυσμού (Μπάρμπας, Γ., 2007:28) και γ) της πολιτισμικής ή εθνοτικής καταγωγής, προχωρώντας στην ίδρυση σχολείων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης ή τάξεων υποδοχής ή φροντιστηριακών τμημάτων (Δαμανάκης, Μ., 2000, Παπαχρήστος, Κ., 2011). Στο παρελθόν υπήρχαν και άλλα κριτήρια ομαδοποίησης, όπως π.χ. του φύλου (γυμνάσια αρένων και θηλέων).
Οι παραπάνω θεσμικά και κοινωνικά οριζόμενες ομαδοποιήσεις, δεν αποκλείουν την ύπαρξη άλλων, άτυπων μορφών ομαδοποίησης, πιο δύσκολα ανιχνεύσιμων, που έχουν χαρακτήρα αρνητικής κατηγοριοποίησης και αποκλεισμού. Αυτές οι μορφές άτυπης ομαδοποίησης σχετίζονται άμεσα με τη σχολική καθημερινότητα και μπορεί να είναι, ως προς τις συνέπειές που προκαλούν, πιο ύπουλες και επώδυνες για κάποιους μαθητές και να ταυτίζονται με τη χρήση σωματικής ή λεκτικής βίας ή διαφόρων τύπων παρενόχλησης, όπως για παράδειγμα η σεξουαλική.
Οι ομαδοποιήσεις των μαθητών, θεσμικές ή άτυπες, που γίνονται για λειτουργικούς ή άλλους λόγους (ιδεολογικούς, πολιτισμικούς, κοινωνικούς κτλ), θα μπορούσε να υποστηριχτεί ότι βρίσκονται, ως αντίληψη, προσέγγιση αλλά και πρακτική στη μια πλευρά μιας ιδιότυπης διελκυστίνδας που υπάρχει στο χώρο της ελλαδικής και όχι μόνο εκπαίδευσης. Ο κάθε μαθητής αντλεί ή χάνει δύναμη ανάλογα με την ομάδα στην οποία κατατάσσεται ή ανήκει. Στην άλλη πλευρά της διελκυστίνδας βρίσκεται η αντίληψη ότι το κάθε παιδί είναι ένα ιδιαίτερο και ανεπανάληπτο πρόσωπο, που δεν υστερεί ως αξία σε σχέση με την ομάδα, εμπλουτίζει την κοινότητα των προσώπων του σχολείου του και διευρύνει την εμβέλεια της συνολικής της γνώσης αλλά και της κοινωνικότητάς της.
Μπορεί όμως ένας μαθητής να θεωρείται «τυπικός» μαθησιακά και συμπεριφορικά και ταυτόχρονα να θεωρείται απόλυτα ξεχωριστό