Ολοήμερο σχολείο ή σχολείο σίτισης και φύλαξης παιδιών;

Εννοιολογικά το θέμα του Ολοήμερου Σχολείου είναι τεράστιο. Δε θα ασχοληθώ σε βάθος για να καταδείξω την έννοια και τους σκοπούς του. Μερικά παραδείγματα θα παρουσιάσω και θα σχολιάσω, θεωρώντας πως δείχνουν τη σημερινή πραγματικότητα.

ΟΛΟΗΜΕΡΟ;

- Γιατί, Π........ μου δεν έμεινες χθες στο Ολοήμερο;

- Είχε ρεπό η μαμά μου, κύριε, και με πήρε στο σπίτι.

Το παράδειγμα (δεν είναι το μοναδικό) δείχνει την πραγματικότητα. Όταν η μαμά έχει ρεπό, δεν αφήνει το παιδί της στο Ολοήμερο. Έτσι απλά και χωρίς αποδείξεις

Θεωρεί η συγκεκριμένη μητέρα, ότι το Ολοήμερο δεν της προσφέρει κάτι σημαντικό στη μόρφωση των παιδιών της και το χρησιμοποιεί μόνο για τη φύλαξή τους, όταν εργάζεται; Νομίζω πως αυτό συμβαίνει. Γιατί η ίδια μητέρα (τη γνωρίζω) πριν ένα χρόνο εγκωμίαζε την προηγούμενη δασκάλα, υπεύθυνη του προηγούμενου Ολοήμερου, για την βοήθεια που προσέφερε στα παιδιά. Νομίζω ότι τότε δεν έπαιρνε τα παιδιά της, όταν είχε ρεπό.

Το νέο Ολοήμερο είναι ένα σχολείο φύλαξης παιδιών. Μόνο που φύλακες των παιδιών γίνονται οι δάσκαλοί τους. Αυτοί που με αναβαθμισμένο κύρος (συχνά το επικαλούνται οι ιθύνοντες όπου το χρειάζονται) πρέπει να διδάξουν γράμματα στα παιδιά του κόσμου.

Θα εξηγηθώ καλύτερα, αφού περιγράψω για λίγο μια ημέρα Τρίτη, που είναι σχεδόν ίδια με κάθε Τρίτη, που εργάζομαι στο Ολοήμερο Πρόγραμμα. Εάν, άλλες ημέρες (μπορεί να φταίει η "αποφράς" Τρίτη) ή σε άλλα σχολεία, γίνονται άλλα πράγματα, πιο ιδανικά, γράψτε τα παρακαλώ, για να δεχτώ ότι είναι αληθινό, ότι δεν είναι πλάνη, ότι δηλαδή, το Νέο Ολοήμερο είναι ένας επιτυχημένος θεσμός.

Οι δύο δασκάλες ζεσταίνουν τα φαγητά στα φουρνάκια (μόνο ποδιά κουζίνας δε φοράνε), η τρίτη κουβαλάει τα ταπεράκια με τα ζεστά φαγητά. Εγώ που ορκιζόμουν ότι δε θα συμμετείχα σ' αυτήν τη διαδικασία, που δεν είναι δουλειά του δασκάλου, δυστυχώς συμμετέχω (ο νόμος χωρίς να πείθει, αναγκάζει). Μου λείπει, βέβαια, το άσπρο πουκάμισο και το παπιγιόν που φορούν οι σερβιτόροι, γιατί εκείνη την ώρα γίνομαι σερβιτόρος. Ξεχνάω ότι είμαι δάσκαλος.

Η κ. ...... συμμετέχει στη διαδικασία με περισσότερο ζήλο. Βρίσκει μια φέτα ψωμί για κάποιον που ξέχασε να φέρει, μετά κάθεται δίπλα στη X...... που δεν τρώει το φαγητό της, την ταΐζει με το κουτάλι στο στόμα. Οι μητρικές; θρησκευτικές; πεποιθήσεις της υπερκαλύπτουν την εκπαιδευτική και διδακτική της ιδιότητα.

Ώρα 2.00 μμ. 15λεπτο διάλειμμα και μετά, στις 2.15 μμ ώρα για μελέτη. Μέχρι τις 3.00 μμ παρακαλώ. Άραγε, τι μπορεί να κάνει ο σερβιτόρος-δάσκαλος σε 45 λεπτά της ώρας και σε 17 μαθητές διαφορετικών τάξεων ένας θεός το ξέρει. Γιατί στις 3.00 μμ ακριβώς τα περισσότερα παιδιά φεύγουν. Οι γονείς, όσοι τελείωσαν τη δουλειά τους (οι περισσότεροι), παίρνουν τα παιδιά τους. Ίσως ευχαριστούν και τον υπουργό που φρόντισε για την ασφαλή φύλαξή τους. Οι φύλακες καλά τα φύλαξαν. Όμως, τι ουσιαστικό και σχετικό με τη μάθηση, έχει επιτευχθεί μέχρι τις 3.00 μμ πρέπει να το καταλάβατε.

Αντί εξηγήσεων:

Βασική κατεύθυνση του Ολοήμερου Προγράμματος (έτσι όπως προσδιορίζεται μέσα από πλήθος υπουργικών αποφάσεων και εγκυκλίων) είναι:

α) Εμπέδωση των γνώσεων και δεξιοτήτων που διδάσκονται οι μαθητές στο πρωινό πρόγραμμα (μελέτη, πρόσθετες διδακτικές παρεμβάσεις στη Γλώσσα και τα Μαθηματικά, ενισχυτική διδασκαλία, εξατομικευμένα προγράμματα από τους δασκάλους των απογευματινών τμημάτων... ).

β)...... γ)....... δ)...... ε)...... (δεν επεκτείνομαι).

Δάσκαλος, υπεύθυνος του Ολοήμερου, που στοιχειωδώς θα μπορούσε να προγραμματίσει τη δουλειά του και να ανταποκριθεί στην α΄ έστω κατεύθυνση, δεν υπάρχει στο Νέο Ολοήμερο. Για εκπαιδευτικούς και παιδαγωγικούς λόγους (λόγια του προηγούμενου υπουργού) καταργήθηκε. Για λόγους πάλι εκπαιδευτικούς, όλοι οι δάσκαλοι συμμετέχουν στο Ολοήμερο πρόγραμμα, οι περισσότεροι για μια ώρα την εβδομάδα. Μήπως για ίδιους εκπαιδευτικούς λόγους καταργήθηκε η Ευέλικτη Ζώνη και η Θεατρική Αγωγή από την Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη στο πρωινό πρόγραμμα;

Πρόκειται για κοινωνική πολιτική που σκοπό έχει να βοηθήσει τους εργαζόμενους πολίτες αυτής της χώρας; γιατί το να φροντίζεις τα παιδιά των εργαζομένων, μέχρι να σχολάσουν από τις δουλειές τους, είναι στοιχείο κοινωνικής πολιτικής. Το να χρησιμοποιείται όμως ο δάσκαλος γι' αυτή τη φροντίδα (σίτισης και φύλαξης), αλλάζει δραματικά την κατάσταση.

Γιατί περί σίτισης και φύλαξης κυρίως πρόκειται, που λίγη σχέση έχει με την εκπαίδευση, η οποία περιορίζεται σε ένα "45λεπτο μελέτης" σε τίποτα παραπάνω. Δεν είναι δυνατόν ο δάσκαλος της μιας μέρας, των 45 λεπτών την εβδομάδα, να παρακολουθήσει το μαθητή του και να τον βοηθήσει ουσιαστικά. Δεν είναι δυνατόν, όση καλή θέληση κι αν διαθέτει, να ανταποκριθεί στους στόχους του πραγματικού Ολοήμερου (κοιτάξτε την α΄ κατεύθυνση μόνο, σκοπίμως την υπογράμμισα). Αυτήν την κατάσταση, βέβαια, του ημιτελούς, της επιβαλλόμενης από τα πράγματα προχειρότητας, της ημιμάθειας, δεν την επέλεξε ο δάσκαλος. Του επιβλήθηκε. Γι' αυτό και δεν φταίει.

Δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται έτσι τα παιδιά των εργαζόμενων γονέων, τα παιδιά κυρίως των κατώτερων εισοδηματικών οικογενειών. Ούτε αμβλύνονται οι κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση (βασικός στόχος του Ολοήμερου) με τις προχειρότητες του τελευταίου χρόνου. Αμβλύνονται οι ανισότητες, όταν παρέχεται εκπαίδευση στο παιδί του εργαζόμενου. Δεν αμβλύνονται, όταν συρρικνώνεται η εκπαίδευσή του, όταν περιορίζεται σε ΦΥΛΑΞΗ προπάντων.

Όμως, μπορεί αυτή η αναγκαστική συμμετοχή του δασκάλου σε δουλειές τραπεζοκόμου - σερβιτόρου..., να λειτουργεί σε βάρος και του Πρωινού Προγράμματος.

Γιατί, ο κύριος συντελεστής της εκπαίδευσης, ο Δάσκαλος υποβιβάζεται, υποτιμάται. Με ποιο παιδαγωγικό κύρος, άραγε, ή και με ποια όρεξη ακόμη, αυτός ο Δάσκαλος θα μπει στην τάξη να διδάξει, όταν ο κ. υπουργός, ο ανώτερος διοικητικός του προϊστάμενος, δεν τον αντιμετωπίζει σαν Επιστήμονα-Δάσκαλο, αλλά τον αναγκάζει να γίνει φύλακας, τραπεζοκόμος,...; (δεν υποτιμώ κανένα επάγγελμα το διαφορετικό χαρακτήρα του καθενός θέλω να καταδείξω).

Σήμερα που οι κοινωνικές-οικονομικές συνθήκες συνθλίβουν κυριολεκτικά την ελληνική οικογένεια στην πλειονότητά της, με αποτέλεσμα να υστερεί σε πολλούς τομείς της διαπαιδαγώγησης των παιδιών της, το σύγχρονο σχολείο οφείλει να ανταποκριθεί και να προσφέρει στο παιδί δυνατότητες περισσότερες μάλλον από εκείνες που προσέφερε στο παρελθόν. Όχι λιγότερες, περιορίζοντας και συρρικνώνοντας το κάθε τι και υποστηρίζοντας, ότι τούτο γίνεται για λόγους παιδαγωγικούς.

Το Ολοήμερο Σχολείο οφείλει να αναπληρώσει το έλλειμμα των δυνατοτήτων της οικογένειας και να προσφέρει περισσότερη εκπαίδευση, αποτελώντας την εναλλακτική λύση στη σύγχρονη εποχή της μεγάλης στέγνης. Η προσφορά του πρέπει να διαμορφώνεται όχι προς μείωση, αλλά προς αύξηση της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Αντί επιλόγου:

Το εκπαιδευτικά και παιδαγωγικά ορθό δε μαθαίνεται σε λίγους μήνες. Φύλακα όμως για τη φύλαξη των παιδιών το Νέο Ολοήμερο έχει. Ίσως, το Νέο Σχολείο χάνει λίγο από "Δάσκαλο-Επιστήμονα", για τους λόγους που ανέφερα παραπάνω. Ίσως δεν έχει Δάσκαλο όπως το απαιτεί η σύγχρονη Παιδαγωγική και που στα λόγια - τι ειρωνεία - έτσι τον ήθελαν και τον θέλουν οι εκάστοτε κυβερνώντες μας.

Υστερόγραφο: Τα σχόλια είναι δεκτά και απολύτως σεβαστά. Επωνύμως όμως. Δεν επιτρέπεται σε μία τέτοια εκπαιδευτική σελίδα, κάποιοι, καλυπτόμενοι πίσω από ψευδώνυμα (Λιούι, Χιούι, Ντιούι...), να γράφουν ανακριβή στοιχεία (συνέβη σε προηγούμενο άρθρο) ή ακόμη να γράφουν εκφράσεις καφενείου.

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ

ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ