«Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες» - Ειπώθηκε πράγματι από τον Βολταίρο ;

«Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες» ή «δε συμφωνώ ούτε με μια λέξη από όσα λες, αλλά θα υπερασπίζω και με το τίμημα της ζωής μου ακόμη, το δικαίωμά σου ελεύθερα να λες όσα πρεσβεύεις» και διάφορες άλλες παραλλαγές τις φράσεις αποδίδονται στον μέγα φιλόσοφο, συγγραφέα, ιστορικό και, φυσικά, επαναστάτη Βολταίρο ή Φρανσουά Μαρί Αρουέ όπως είναι το πραγματικό του όνομα.

Όμως, η φράση αυτή έχει χρησιμοποιηθεί από τον ίδιο;

Η απάντηση είναι αρνητική· η φράση αποδόθηκε στον Γάλλον μόλις το 1906, από την Βρετανίδα Evelyn

Beatrice Hall, σε ένα σχετικό σύγγραμμα («The Friends of Voltaire», δηλ «Οι φίλοι του Βολταίρου»).

Σχετικό ντοκιμαντέρ επιβεβαιώνει την παραπάνω διαπίστωση, με τον ίδιο τον έφορο του μουσείου του Βολταίρου να επισημαίνει πως δεν ειπώθηκε ποτέ από τον Βολταίρο.

Η Hall, όπως φαίνεται, με την παραπάνω φράση προσπάθησε να συνοψίσει την στάση του Βολταίρου στην υπόθεση Helvetius, όμως είναι μάλλον ατυχές τόσο το γεγονός ότι αποδόθηκε στον Βολταίρο, όσο και στην προσπάθεια να γενικευτεί η φράση ως συνολικό modus vivendi του φιλοσόφου· η αντικληρικαλιστική, έως αντιχριστιανική, στάση και δράση του δύσκολα μπορεί να συμβαδίσει με την εν λόγω ρήση.

Η «Κοινότητα» Βολταίρου αναφέρει σχετικά :

‘’ Το δίχως άλλο , αυτή η φάση δεν σκιαγραφεί τον Βολταίρο. Αρκεί να σκεφτεί κανείς τα χριστιανικά πιστεύω που πάντα πολεμούσε ο Βολταίρος για να καταλάβει πως δεν θα υπερασπιζόταν σε καμία περίπτωση τους Ιησουίτες ή τους Χριστιανούς’’ ( ο Βολταίρος θεωρούσε ότι ο χριστιανισμός ήταν μια καλή πίστη για καμαριέρες και ράφτες, αλλά για την ανώτερη τάξη πρότεινε έναν απλό θεϊσμό).

Πληροφορίες: ellinikahoaxes

Βολταίροςφράσηρήση Tweet Stickers: Ιστορία