Ψάχνουν το αρχαιότερο ευρωπαϊκό χωριό

ΡΕΠΟΡΤΑΖΚατάδυση στην ΙστορίαΨάχνουν το αρχαιότερο ευρωπαϊκό χωριόΠέμπτη, Μάιος 15, 2014 - 13:25

Τα ίχνη του αρχαιότερου οικισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη θα αναζητήσουν στον βυθό του Αργολικού κόλπου Ελληνες και Ελβετοί ειδικοί που θα επιχειρήσουν κατάδυση στην... προϊστορία με τη βοήθεια του μεγαλύτερου ηλιακού καταμαράν στον κόσμο! Στο επίκεντρο της ερευνητικής αποστολής του υπερσύγχρονου «Turanor PlanetSolar» θα βρεθεί η θαλάσσια περιοχή ανοιχτά του σπηλαίου Φράγχθι, την οποία οι επιστήμονες θα «σαρώσουν».
Το Φράγχθι θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα σπήλαια στην Ευρώπη, καθώς κατοικήθηκε

από το 40.000 έως το 3.000 π.Χ. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι πιθανότατα αποτελούσε βοηθητικό χώρο ενός άλλου, μεγαλύτερου οικισμού, που βρισκόταν σε χαμηλότερο ύψος και σε σημείο που σήμερα σκεπάζεται από τη θάλασσα. Αυτόν τον βυθισμένο οικισμό θέλει να αποκαλύψει η ελληνοελβετική αποστολή που θα ξεκινήσει τον προσεχή Αύγουστο.

Ερευνητική προσπάθεια

Η ερευνητική προσπάθεια ονομάζεται «TerraSubmersa» και είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας ανάμεσα στην ελληνική Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), το Πανεπιστήμιο της Γενεύης και την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα. «Ισως εκεί βρούμε ένα από τα παλαιότερα χωριά στην Ευρώπη» δηλώνει ο επικεφαλής του επιστημονικού επιτελείου, Τζούλιεν Μπεκ. Ο Ελβετός ερευνητής από τη μονάδα Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Γενεύης σημειώνει ότι το σπήλαιο Φράγχθι κατοικούνταν επί περίπου 35.000 χρόνια, από την Παλαιολιθική έως τη Νεολιθική εποχή, και τονίζει: «Μία τόσο εντυπωσιακά μακρόχρονη περίοδος χρήσης του σπηλαίου αποτελεί εξαίρεση στην Ευρώπη. Συνεπώς, το σπήλαιο αποτελεί ιδανικό στόχο για τη μελέτη βυθισμένων πλέον προϊστορικών περιοχών, καθώς πρέπει να υπήρχαν αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους ανθρώπους του σπηλαίου και στη θάλασσα στη διάρκεια αυτών των πολλών χιλιάδων ετών».

Στην ιστοσελίδα της αποστολής οι επιστήμονες αναφέρουν: «Πρόσφατες εργασίες έχουν αποκαλύψει ότι η ναυσιπλοΐα στην ανατολική Μεσόγειο υπήρξε πολύ πιο αρχαία από ό,τι φαντάζονταν οι ειδικοί έως τώρα. Φαίνεται ότι οι άνθρωποι ταξίδεψαν για πρώτη φορά με πλωτά μέσα πριν από 100.000 και πλέον χρόνια». Για τον λόγο αυτό συμπεραίνουν ότι η Ελλάδα έπαιξε ρόλο-κλειδί στη μετάβαση από τους νομάδες κυνηγούς της Παλαιολιθικής και Μεσολιθικής εποχής στους αγρότες της Νεολιθικής εποχής. Εναν από τους πρώτους οικισμούς των νεολιθικών γεωργών αναζητούν οι επιστήμονες στον Αργολικό κόλπο.

Μεταφέρει πάνω του φωτοβολταϊκά πάνελ 500 τ.μ. με ισχύ 93 KW

Με μήκος 31 μέτρα, πλάτος 15 μέτρα και εκτόπισμα 85 τόνων, το «Turanor PlanetSolar» είναι το μεγαλύτερο καταμαράν στον πλανήτη που κινείται αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια. Καθελκύστηκε το 2010 από τα ναυπηγεία του Κιέλου στη Γερμανία και διαθέτει φωτοβολταϊκά πάνελ με συνολική επιφάνεια μισό στρέμμα (500 τ.μ.) και ισχύ 93 κιλοβάτ! Το υπερσύγχρονο σκάφος έχει μετατραπεί σε μια πραγματική επιστημονική πλατφόρμα, η οποία θα χρησιμοποιηθεί από τους επιστήμονες της αποστολής TerraSubmersa για τη χαρτογράφηση του βυθού. Στις γεωφυσικές μετρήσεις θα συμβάλει και το σκάφος «Αλκυών» του ΕΛΚΕΘΕ, που χάρη στις περιορισμένες διαστάσεις του μπορεί να επιχειρεί σε ρηχές παράκτιες περιοχές.

Στην έρευνα θα αξιοποιηθεί τελευταίας τεχνολογίας εξοπλισμός ηχοεντοπισμού (σόναρ), ενώ δύτες θα πραγματοποιήσουν ανασκαφές στον βυθό με τη βοήθεια ειδικών υδραυλικών αναρροφητήρων. Η αποστολή TerraSubmersa θα ξεκινήσει στις 18 Αυγούστου και θα ολοκληρωθεί στις 12 Σεπτεμβρίου. Από την 1η Αυγούστου και για δεκαπέντε ημέρες τα σκάφη της αποστολής θα επισκεφτούν διαδοχικά τρία ελληνικά λιμάνια (Ερέτρια, Πειραιά και Ναύπλιο).

Ηταν καταφύγιο μετακινούμενων κυνηγών

Πλήθος ευρημάτων τα οποία μαρτυρούν τη μακροχρόνια ανθρώπινη παρουσία στο σπήλαιο Φράγχθι έχει φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Εργαλεία από εγχώριο πυριτόλιθο και οψιανό Μήλου δείχνουν ότι κατά την Παλαιολιθική και τη Μεσολιθική περίοδο (40.000 - 7.000 π.Χ.) το Φράγχθι υπήρξε καταφύγιο μετακινούμενων κυνηγών, τροφοσυλλεκτών και ψαράδων. Παράλληλα, υποδηλώνουν τη στενή σχέση του Αργολικού κόλπου με την ανάπτυξη της ναυσιπλοΐας στο Αιγαίο και τη διακίνηση πρώτων υλών μεταξύ των δύο γεωγραφικών περιοχών.
Στη Νεολιθική περίοδο (7.000 - 3.000 π.Χ.) η χρήση του σπηλαίου γίνεται μόνιμη από πληθυσμούς, οι οποίοι επεκτείνονται και στον παρακείμενο υπαίθριο χώρο. Ανάμεσα στα νεολιθικά εργαλεία που έχουν βρεθεί περιλαμβάνονται λεπίδες για δρεπάνια, μαχαίρια, αιχμές βελών, μυλόπετρες, τσεκούρια και αξίνες, αλλά και οστέινα αγκίστρια, σπάτουλες και σουβλιά. Ανάμεσα στις πλέον εντυπωσιακές πρακτικές δεξιότητας των νεολιθικών κατοίκων του σπηλαίου είναι η κατασκευή αγγείων και ειδωλίων από ψημένο πηλό και σκευών με περίτεχνη πολύχρωμη διακόσμηση. Οπως και οι προκάτοχοί τους, οι νεολιθικοί κάτοικοι του σπηλαίου έφτιαχναν κοσμήματα από φυσικά υλικά, κυρίως κοχύλια.
Το Φράγχθι βρίσκεται στη νοτιοδυτική Αργολίδα, στη βόρεια ακτή του κόλπου της Κοιλάδας. Εχει μήκος περίπου 150 μ. και είσοδο πλάτους περίπου 30 μ. και ύψους 5 μ. Η οροφή του φέρει δύο ανοίγματα, ένα στο κέντρο και ένα στο βάθος, λόγω της κατάπτωσης μεγάλων βράχων. Τα τελευταία χρόνια η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας Νοτίου Ελλάδος προχώρησε σε εργασίες για την ομαλή και ασφαλή πρόσβαση του κοινού στο σπήλαιο, με γνώμονα την ελάχιστη δυνατή επέμβαση στον χώρο και τη μη αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος.