«Είμαι μια ρουχο-αλκοολική»

SHOWBIZΤΑ ΒΑΘΗ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ«Είμαι μια ρουχο-αλκοολική»Σάββατο, Οκτώβριος 10, 2015 - 13:00

Αρθρα της έχουν δημοσιευτεί από τη «Vogue» και την «Daily Express» έως τα περιοδικά «Tattler» και «Opera now», ενώ τα βιβλία της για την όπερα θεωρούνται «ιερά» για κάθε καλλιτέχνη που προσδοκά να κάνει καριέρα στο λυρικό τραγούδι. Στην Ελλάδα, όμως, τη γνωρίζουν ελάχιστοι, γιατί, όπως υποστηρίζουν οι φίλοι της, η έντονη προσωπικότητα της Ελενας Ματθαιοπούλου δεν είναι για... ευρεία κατανάλωση!

ΑΠΟ ΤΟΝ
ΘΑΝΟ ΜΑΚΡΟΓΑΜΒΡΑΚΗ

Δημοσιογράφος

και συγγραφέας, με συνεντεύξεις στο ενεργητικό της που θα ζήλευαν κορυφαίοι fashion editors σε όλο τον κόσμο και με ένα φιλικό περιβάλλον που απαρτίζεται από την ελίτ του παρεξηγημένου σήμερα lifestyle, η Eλενα Ματθαιοπούλου εξακολουθεί να απασχολεί με τις απόψεις της και τη ζωή της, την οποία μοιράζεται ανάμεσα σε Ελλάδα και Λονδίνο.

Το διάστημα αυτό, μάλιστα, η πετυχημένη συγγραφέας βρίσκεται στη χώρα μας, αφού το τελευταίο βιβλίο της «Fashion designers at the Opera», που κυκλοφόρησε το 2011 σε Ευρώπη και Αμερική, ετοιμάζεται να εκδοθεί και στα ελληνικά από τον βραβευμένο εκδοτικό οίκο Καπόν.

Προσωπικότητες

Για τις ανάγκες του βιβλίου, η κυρία Ματθαιοπούλου κατάφερε να γνωρίσει από κοντά προσωπικότητες της μόδας και του οπερετικού design, όπως οι Καρλ Λάγκερφελντ, Κριστιάν Λακρουά, Ζάντρα Ρόουντς, Τζιάνι Βερσάτσε και Εμανουέλ Ουγκαρό, εξασφαλίζοντας από όλους αποκλειστικές συνεντεύξεις. Οι κορυφαίοι designers, αφού την υποδέχτηκαν στα ατελιέ τους σε Λονδίνο, Παρίσι, Μιλάνο, άνοιξαν την καρδιά τους και περιέγραψαν με κάθε λεπτομέρεια στην Ελενα Ματθαιοπούλου όλα όσα αποκόμισαν από τον μαγικό κόσμο της όπερας. Εναν κόσμο που πολλοί γνωρίζουν σήμερα, λίγοι όμως ξέρουν να τον αποκωδικοποιούν και να τον λατρεύουν. Λίγες ώρες πριν κυκλοφορήσει η ελληνική έκδοση, η «Espresso» συνομίλησε με τη δημοσιογράφο στο σπίτι της στο Κολωνάκι.

«Από 13 ετών είμαι... ρουχοαλκοολική και λάτρισσα της όπερας. Ετσι, μέσα από το βιβλίο μου αυτό κατάφερα να συνδυάσω τις δύο μεγάλες αγάπες μου. Τους περισσότερους από τους σχεδιαστές τούς γνώριζα αρκετά χρόνια πριν και, για την ακρίβεια, από την εποχή που με απασχολούσε έντονα η δουλειά τους ως δημοσιογράφο. Χαίρομαι ιδιαίτερα που το βιβλίο θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά, καθώς και για την πρόταση που μου έγινε για να το παρουσιάσω την ερχόμενη Τρίτη στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Β & Μ Θεοχαράκη. Για τον ίδιο λόγο θα βρίσκομαι την Τετάρτη στο Salon de Bricolage» μας λέει.

«Η Μαρία Κάλλας ήταν μπροστά από όλες τις εποχές και άλλαξε τα πάντα! Ποτέ και καμία δεν θα την ξεπεράσει»

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την οπερετική μόδα;
Αρχισα να ασχολούμαι με τα οπερετικά κοστούμια των σχεδιαστών από το 1989 που εργαζόμουν στο περιοδικό «Opera now». Τη χρονιά εκείνη ο Λακρουά είχε φτιάξει κοστούμια για την όπερα «Κάρμεν», που ανέβηκε στην Αρένα της Νιμ, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Γαλλίας μετά το Παρίσι, με αποτέλεσμα να γράψω αρκετά άρθρα. Νωρίτερα, βέβαια, είχαν ξεκινήσει να ράβουν για την όπερα ο Λάγκερφελντ το 1980 και το 1983 και το ζεύγος Μισόνι. Στην πορεία ανακάλυψα ότι όλο και περισσότεροι κορυφαίοι σχεδιαστές αναλάμβαναν να δημιουργήσουν κοστούμια. Ηταν ένα είδος τάσης, γι' αυτό και αποφάσισα να γράψω το βιβλίο. «Γιατί ξαφνικά τόσο πολλοί μόδιστροι να θέλουν να γίνουν κοστουμίστες;» αναρωτήθηκα. Οι λόγοι ήταν δύο: Πρώτον, οι επιδείξεις μόδας δεν γίνονται πια στα σαλόνια των δημιουργών αλλά σε εντυπωσιακούς χώρους, με κάθε σχεδιαστή να παρουσιάζει το δικό του θεματικό σόου, με ρούχα που σχεδιάζονται αποκλειστικά για την επίδειξη. Από την άλλη, η όπερα στην εποχή μας, χάρη στην επανάσταση που έφερε η Μαρία Κάλλας, έχει αλλάξει τόσο, που έχει γίνει ένα πιστευτό θέατρο.

Για ποιους λόγους η Μαρία Κάλλας ήταν σημαντική για την όπερα;
Η Μαρία Κάλλας ήταν η πρώτη που υποστήριξε ότι το θεατρικά ερμηνευτικό στοιχείο πρέπει να είναι εξίσου σημαντικό με το φωνητικό. Πριν από την Κάλλας υπήρχαν και άλλοι που το υποστήριζαν, απλά εκείνη το μετέτρεψε σε ολοκληρωμένη τέχνη. Χάρη σε εκείνη οι ντίβες έχουν μεταμορφωθεί, είναι τόσο νόστιμες, κινούνται πολύ καλά, χορεύουν πάνω στη σκηνή, με αποτέλεσμα να θέλουν οι σχεδιαστές να τις ντύσουν. Αν όλες ήταν παχουλές, όπως συνήθιζαν να είναι πριν από την Κάλλας, τότε κανένας δεν θα έμπαινε σε αυτή τη διαδικασία. Η Μαρία ήταν μπροστά από όλες τις εποχές, διότι όχι μόνο ήταν καταπληκτική ηθοποιός, αλλά είχε και το εσωτερικό μαγικό αυτί. Το αυτί της ψυχής και της καρδιάς που άκουγε μέσα στις νότες και μέσα στη μουσική. Πρώτη και μόνο εκείνη το κατάλαβε αυτό, γι' αυτό υποστήριζε ότι ο σκηνοθέτης είναι ο συνθέτης. Την είχα δει ως παιδί εδώ στην Αθήνα και είχα μαγευτεί. Ποτέ και καμία δεν θα την ξεπεράσει. Μέσα σε μια σχετικά μικρή χρονικά καριέρα εκείνη κατάφερε να αλλάξει τα πάντα.

Πώς ασχολήθηκε με την όπερα ο Τζόρτζιο Αρμάνι;
Ο Αρμάνι ασχολήθηκε με την όπερα το 1980 όταν αποφάσισε να υπογράψει ένα μοναδικό οπερετικό κοστούμι για τη Σκάλα του Μιλάνου και το μονόδραμα «Προσδοκία» του Schoenberg. Εκτοτε, δεν έκανε τίποτε άλλο, γιατί, όπως μου είχε πει, δεν ήταν σε θέση να σχεδιάζει κοστούμια εποχής. Αρκετά χρόνια μετά, όμως, βρήκε καταπληκτική την ιδέα του σκηνοθέτη Jonathan Miller, που το 1995 αποφάσισε να ανεβάσει στο Λονδίνο το έργο του Mότσαρτ «Cosi fan tutte» («Ετσι κάνουν όλες»), σε μια διαφορετική εκδοχή, με πιο σύγχρονο αποτέλεσμα. Για τις ανάγκες της παράστασης ο σχεδιαστής έδωσε ρούχα από την τότε συλλογή του Emporio Armani. Είχε γίνει τόσος ντόρος με τις συγκεκριμένες δημιουργίες, που η παραγωγή αποφάσισε να προσλάβει security για να τις φυλάει. Το ίδιο συνέβη και το 1997. Είναι πολύ συμπαθητικός, ενώ η χημεία μας ταίριαξε από την πρώτη κιόλας συνάντηση στο Μιλάνο, γιατί και οι δύο αγαπάμε τις γάτες.

Ο Λακρουά, όταν τελείωσε Ιστορία Τέχνης, ήθελε να γίνει ενδυματολόγος, ενώ σπούδασε και επιμελητής μουσείου, γι’ αυτό δημιουργίες του μπορούν να φορέσουν μόνο θεατρικοί άνθρωποι

Αν θυμάμαι καλά ο Μαρκ Μποχάν για χάρη της όπερας έχει βρεθεί και στη χώρα μας;
Ο Μαρκ Μποχάν είναι προσωπικός μου φίλος. Τον είχα γνωρίσει μέσω του μαέστρου Χέρμπερτ φον Κάραγιαν και είχα συνδεθεί πάρα πολύ μαζί του. Ηταν στενός φίλος με την Γκρέις Κέλι, τη Σοφία Λόρεν, την Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Είχε ασχοληθεί με τη δημιουργία κινηματογραφικών κοστουμιών, ενώ μεταξύ των σπουδαίων συνεργασιών του είναι και αυτή με τη δική μας Μελίνα Μερκούρη στην ταινία «Φαίδρα». Ο Μποχάν για μένα ήταν ένας από τους καλύτερους κοστουμίστες της όπερας. Εκτός των άλλων συνεργασιών του, σημαντική είναι και αυτή με το Μέγαρο Αθηνών τον Μάρτιο του 1996 που ο σκηνοθέτης Ruggero Raimondi, με βοηθό του εμένα, ήθελε να ανεβάσει τον «Don Giovanni» του Mότσαρτ με νέους ηθοποιούς. Για τον λόγο αυτό οργανώσαμε διεθνείς διαγωνισμούς ώστε να βρούμε τους πρωταγωνιστές, ενώ διάλεξε τον Μποχάν για τα κοστούμια. Τα ρούχα είχαν τόση επιτυχία που τον κάλεσαν ξανά από το Μέγαρο, αφού είχα φύγει εγώ το 1998, για να κάνει το «Πελλέας και Μελισσάνθη».

Πόσο έμφυτα θεατρικός είναι ο Κριστιάν Λακρουά;
Ο Λακρουά μού είχε πει ότι, όταν τελείωσε την Ιστορία Τέχνης, ήθελε να γίνει ενδυματολόγος, ενώ σπούδασε και επιμελητής μουσείου, γι' αυτό και όλα τα ρούχα του μόνο άνθρωποι που είναι εκ φύσεως πολύ θεατρικοί μπορούν να τα φορέσουν και να τα αγαπήσουν. Ο Λακρουά έφερε κάτι εντελώς καινούργιο στον χώρο. Χρυσός άνθρωπος, τρομερά μορφωμένος, πηγαίος. Αυτό που μου είχε κάνει εντύπωση ήταν το πόσο του άρεσε να δουλεύει με οπερετικούς σκηνοθέτες γιατί υποτασσόταν μπροστά τους. Εχει κάνει πολλές δουλειές στην όπερα, όπως τα «Thais» το 2009 στη Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης και «Agrippina» το 2010 στο Βερολίνο, όπου δημιούργησε ένα υπέροχο παλτό που εκτός σκηνής κάθε γυναίκα θα ήθελε να φορέσει. Στο ίδιο έργο, μάλιστα, εκείνος ήθελε τα ρούχα της Αγριππίνας να έχουν ένα μπορντό σκούρο χρώμα, ενώ ο σκηνοθέτης Vincent Boussard τα ήθελε μαύρα. Ετσι, συμφώνησαν σε μαύρο και σκούρο καφέ και εκείνος πρόσθεσε τα μπορντό γάντια ως μια δική του πινελιά. Εχει κάνει, φυσικά, και τα κοστούμια για όλα τα οπερετικά έργα του Mότσαρτ, «Don Giovanni», «Cosi fan tutte» και «Figaro».

Πώς ήταν η γνωριμία σας με τον Καρλ Λάγκερφελντ;
Ο Καρλ Λάγκερφελντ είναι υπέροχος. Για μένα είναι από τους πιο μορφωμένους και διασκεδαστικούς ανθρώπους. Τον γνώρισα το 1974 όταν είχε μακριά καστανά μαλλιά, που τα έδενε πάντα με μια βελούδινη κορδέλα. Είναι κινητή εγκυκλοπαίδεια της όπερας, ενώ παράλληλα ταυτίζεται και με τον κόσμο της pop γιατί ξέρει ότι εκεί θα πουλήσει. Σύμφωνα με τον Καρλ, «είναι γελοίο να λέμε εμείς οι μόδιστροι πως είμαστε καλλιτέχνες, αφού στην ουσία είμαστε έμποροι». Ο Λάγκερφελντ έχει σχεδιάσει κοστούμια για πολλές όπερες, τις περισσότερες από τις οποίες έχει ευχαριστηθεί πάρα πολύ, όπως τα «Παραμύθια του Hoffman» το 1980 στη Φλωρεντία, το «Las Troyens» στη La Scala το 1982, ενώ το 1996 έφτιαξε ξανά τα ρούχα για την ίδια όπερα. Εχει κάνει ρούχα για το «La Norma», το «La Rondine» στο Μόντε Κάρλο και το «Manon» για τη Metropolitan Opera το 1998.

«Μόλις γνώρισα τον Βερσάτσε, μου είπε πόσο πολύ αγαπάει την Ελλάδα (και μου χάρισε τρία ενδύματά του)»

Αληθεύει ότι το ζεύγος Μισόνι έφτιαξε πλεκτά για την όπερα;
Οι Μισόνι έχουν κάνει μόνο μία όπερα, τη «Lucia di Lammermoor», στη Σκάλα του Μιλάνου, σε σκηνοθεσία του Pier Luigi Pizzi, το 1983. Στη συνέντευξη που έκανα μαζί τους μου είπαν ότι δέχτηκαν, γιατί η ιστορία εκτυλισσόταν στη Σκοτία. Το σκηνικό αυτό το ήξεραν καλά, γιατί χάρη στη δουλειά τους το είχαν επισκεφτεί πάρα πολλές φορές και το είχαν λατρέψει, διαφορετικά δεν θα το έκαναν. Ετσι, έφτιαξαν πλεκτά φίνα ρούχα, μπερέδες, γιλέκα, ζακέτες, πραγματικά υπέροχα όλα, μόνο που δεν σκέφτηκαν ότι είχαν να ντύσουν 140 άτομα χορωδία, που έπρεπε να εναρμονίζονται με τους πρωταγωνιστές. Οσο κι αν ζεστάθηκαν τότε όλοι τους με τα ρούχα αυτά, τελικά οι σχεδιαστές απέσπασαν διθυραμβικές κριτικές για τη δουλειά τους.

Και η Μιούτσια Πράντα έχει ασχοληθεί με την όπερα;
Η Πράντα έκανε την όπερα «Attila» το 2010 για τη Metropolitan Opera. Και στη δική της περίπτωση, όπως και στο ζεύγος Μισόνι, οι πρεμιέρες των έργων τους συνέπεσαν με την παρουσίαση των κολεξιόν τους. Φοβερά κουραστικό και ταυτόχρονα απαιτητικό το όλο εγχείρημα. Την πρόταση στην Πράντα τότε είχαν κάνει οι αρχιτέκτονες Herzog & de Meuron, που είχαν συνεργαστεί πολλές φορές μαζί της στην Ιταλία. Μου εξήγησε ότι προσπάθησε να κάνει κοστούμια που θα εξέφραζαν τις ψυχολογίες των χαρακτήρων. Για να δείξει τη βαρβαρότητα των Ούννων, δημιούργησε μακριές μπλούζες από ψεύτικη γούνα, ενώ για την πολεμίστρια Odabella σχεδίασε ένα δερμάτινο τσαλακωμένο φόρεμα.

Η Ζάντρα Ρόουντς για πόσες όπερες έχει φτιάξει κοστούμια;
Η Ζάντρα, από τις πιο θεατρικές σχεδιάστριες, έχει φτιάξει οπερετικά κοστούμια για τον «Μαγικό Αυλό» στη San Diego Opera το 2001, την «Αϊντα» το 2007 και τους «Αλιείς μαργαριταριών» το 2004. Για την «Αϊντα» μού έλεγε ότι η σκηνοθέτις Jo Davies είχε κάνει μια θαυμάσια ανάλυση των χαρακτήρων, με αποτέλεσμα τα κοστούμια να ταιριάξουν απόλυτα σε όλους τους ρόλους. Μου περιέγραψε και μια αστεία ιστορία που της συνέβη στο Τέξας, όταν, λόγω του πουριτανισμού τους, της απαγόρευσαν να βγάλει στη σκηνή ηθοποιούς άνδρες ημίγυμνους. Ετσι, αναγκάστηκε να φτιάξει κάτι επιπλέον, ώστε όλα να λειτουργήσουν σωστά. Η Ζάντρα είναι φίλη μου από χρόνια. Είναι ένας καταπληκτικός άνθρωπος.
Το σπίτι της μοιάζει με οπερετικό σκηνικό. Τρελαίνομαι με το πάτωμα, που είναι βαμμένο με τα χρώματα της ίριδας, ενώ το ίδιο σκηνικό συνεχίζεται και στον τοίχο. Εχει σχεδιάσει υπέροχα έπιπλα για το σπίτι της, που φέρουν έντονα την προσωπικότητά της.

Ο Μαρκ Μποχάν είναι προσωπικός φίλος μου. Μου τον σύστησε ο μαέστρος Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Είχε στενές σχέσεις με τις Γκρέις Κέλι, Σοφία Λόρεν, Ελίζαμπεθ Τέιλορ

Τα κατάφερε με την όπερα ο Εμανουέλ Ουγκαρό;
Τι να πω για τον Ουγκαρό που είναι τόσο γοητευτικός άνδρας! Μορφωμένος, δηλώνει... Ελληνας, είναι φανταστικός. Εχει μια ποιότητα ο άνδρας αυτός που μου αρέσει πολύ. Από τα σχέδιά του κιόλας καταλαβαίνεις τι έχει να σου πει. Εφτιαξε ρούχα για την όπερα «La Damnation de Faust» το 2009 με τέτοιον τρόπο που μάγεψε τους πάντες. Σχεδίασε και έφτιαξε τα κοστούμια του πρωταγωνιστικού ρόλου έτσι που ο χαρακτήρας του έμοιαζε αιωρούμενος. Το 2010 τον κάλεσαν να κάνει τη «Μεγαλοψυχία του Τίτου» και στα σχέδιά του έβαλε πολλά από τα μυστικά που μαγεύουν τους θαυμαστές του. Μου αποκάλυψε, μάλιστα, ότι όλα τα υφάσματα του τα έκαναν δώρο οι προμηθευτές του. Για τον ρόλο του Sesto, που δόθηκε σε γυναίκα, έφτιαξε ένα φανταστικό γυναικείο κοστούμι, που ευχαρίστως θα φορούσα κι εγώ.

Πότε γνωρίσατε τον Τζιάνι Βερσάτσε;
Τον αγαπημένο μου Τζιάνι Βερσάτσε τον είχα γνωρίσει από τότε που δούλευα ως δημοσιογράφος στην «Daily Express» και μόλις εκείνος είχε ξεκινήσει την καριέρα του χωρίς να έχει ακόμα δικό του οίκο. Τον είχα λατρέψει, ενώ μου στοίχισε πολύ ο άδικος θάνατός του. Ηταν απίθανα συμπαθητικός και έξυπνος. Μόλις γνωριστήκαμε, αμέσως μου είπε πόσο αγαπάει την Ελλάδα και μου χάρισε τρία ρούχα του. Εχει κάνει πάρα πολλές όπερες, αλλά εκεί που έδωσε τον καλύτερό του εαυτό και τρέλανε το κοινό ήταν το 1990 στο «Capriccio» του Richard Strauss, που παρουσιάστηκε στο Coven Garden και το Σαν Φρανσίσκο. Κάποια από τα κοστούμια, μάλιστα, τα πλήρωσε από την τσέπη του. Από τους πιο γενναιόδωρους σχεδιαστές που έχω γνωρίσει. Απίθανα και τα ρούχα που φόρεσε η ντίβα Kiri Te Kanawa στο «Capriccio», τα οποία κράτησε δυστυχώς για τη συλλογή της, με αποτέλεσμα να μη βγουν ποτέ σε πλειστηριασμό.

Πόσο εκκεντρικά ήταν τα οπερετικά κοστούμια των Viktor & Rolf;
Οι Viktor & Rolf είναι ένα πρωτότυπο και σουρεαλιστικό δίδυμο Ολλανδών σχεδιαστών που μέχρι να ασχοληθούν με την όπερα δεν γνώριζαν τίποτα για εκείνη. Τους είχε προτείνει ο Robert Wilson να αναλάβουν τα κοστούμια για την όπερα «Der Freischütz» («Ελεύθεροι σκοπευτές»), με αποτέλεσμα να φτιάξουν κάτι ρομαντικό και ταυτόχρονα κιτς. Τα κοστούμια, μάλιστα, χρησιμοποιήθηκαν και ως σκηνικά, ενώ το ρούχο που έφτιαξαν για την ηρωίδα Αγάθη ζύγιζε 11 κιλά. Για τις ανάγκες του έργου δημιούργησαν επίσης έναν κεραυνό μόνο από κρύσταλλα Swarovski.

Υπάρχουν Ελληνες σχεδιαστές που θα μπορούσαν ασχοληθούν με τα οπερετικά κοστούμια;
Θεωρώ πως το ταλέντο αυτό το έχουν η Μαίρη Κατράντζου, που κάνει καταπληκτικές δουλειές στο εξωτερικό, και ο Λάσκαρης, ο οποίος, μετά την πετυχημένη επίδειξη εμπνευσμένη από τον El Greco, θα μπορούσε άνετα να δοκιμάσει την τύχη του και στην όπερα.

Ελενα Ματθαιοπούλου