Πάμε για «κούρεμα» αλλά... Ισλανδία(;). Πόσα θα γλυτώσουν οι δανειολήπτες

Ιδιαίτερα έντονες είναι οι διεργασίες μεταξύ τρόικας, κυβέρνησης και τραπεζών προκειμένου να κλείσει το καυτό μέτωπο των πλειστηριασμών, το οποίο όμως έχει να κάνει κυρίως με το επικοινωνιακό κομμάτι παρά με την ουσία.

Και η ουσία δεν είναι άλλη από την εξεύρεση συνολικής λύσης στο θέμα των κόκκινων δανείων, τα οποία, όπως υποστηρίζουν τραπεζικά στελέχη, λαμβάνουν και θα συνεχίσουν να λαμβάνουν για τα επόμενα δύο χρόνια μορφή χιονοστιβάδας, ικανής να συμπαρασύρει στο διάβα της τα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος,

αν και εφόσον δεν βρεθεί βιώσιμη λύση τόσο για τους δανειολήπτες όσο και για τις ίδιες τις τράπεζες. Σύμφωνα με την εικόνα που προκύπτει από τους ισολογισμούς εννεαμήνου των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών κινούνται από 27,1 έως 35% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου τους, κάτι που μεταφράζεται σε ποσό άνω των 70 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό που επίσης έχει σημασία να σημειωθεί είναι και το γεγονός ότι τα 70 «κόκκινα» δισεκατομμύρια διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Τα στεγαστικά, τα επιχειρηματικά και στην τρίτη κατηγορία που είναι τα καταναλωτικά δάνεια και οι κάρτες. Για κάθε κατηγορία δανείου θα υπάρξει και άλλος τρόπος ρύθμισης. Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι το πρόβλημα δεν είναι αν θα απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί τον Γενάρη του 2014 ή του 2015, αλλά το πώς θα περιοριστεί ο ρυθμός αύξησης των κόκκινων δανείων και οι τρόποι με τους οποίους θα μπορέσει επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Αυτό είναι που προβληματίζει την τρόικα και έχει «προτάξει» την απελευθέρωση των πλειστηριασμών ως μέσο πίεσης σε κυβέρνηση και τράπεζες προκειμένου να πάρουν άμεσα αποφάσεις για την οριστική επίλυση του προβλήματος. Η τρόικα επιμένει να λέει ότι αν δεν απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί και συνεχιστεί η προστασία των κατ' επάγγελμα μπαταχτσήδων, τότε οι τράπεζες δεν έχουν και πολλά περιθώρια επιβίωσης. Σε αυτό το πλαίσιο διεξάγονται οι συζητήσεις, πολλά τα σενάρια που έχουν πέσει στο τραπέζι, πολλά τα σχέδια επί χάρτου που έχουν γίνει, τα οποία έχουν πάντα τον ίδιο παρανομαστή. Πόσα κεφάλαια θα απαιτηθούν και ποιος θα τα «πληρώσει».

ΙΣΛΑΝΔΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Ένα από τα σενάρια που κάποια στιγμή έπεσε στο τραπέζι και συγκέντρωσε πολλές πιθανότητες να προχωρήσει, είναι το μοντέλο που ακολούθησε η Ισλανδία για τα στεγαστικά αλλά και τα δάνεια σε ξένο νόμισμα. Τι ακριβώς έγινε; Η κυβέρνηση της χώρας, λόγω της πρωτοφανούς κρίσης που βίωσε και είχε ως αποτέλεσμα την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και της σημαντική μείωσης του εισοδήματος των πολιτών της, αποφάσισε να διαγράψει το ποσό του δανείου που υπερβαίνει το 110% της αξίας του ακινήτου για το οποίο χορηγήθηκε το δάνειο. Δηλαδή αν ένα ακίνητο αγοράστηκε στην τιμή των 200.000 ευρώ προ κρίσης και η τιμή του λόγω της κρίσης υποχώρησε κατά 30% σε 140.000 ευρώ, το δάνειο θα «κουρευόταν» κατά 46.000 ευρώ στα 154.000 ευρώ. Παράλληλα η ισλανδική κυβέρνηση επιδότησε την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων σε επίπεδο δανειολήπτη σε όλα τα στεγαστικά δάνεια ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων και το συνολικό εισόδημα της κάθε οικογένειας, τον αριθμό των ανήλικων παιδιών και των ηλικιωμένων μελών της. Την ίδια ώρα όλα τα δάνεια που είχαν χορηγηθεί σε ξένο νόμισμα αυτόματα μετατράπηκαν σε Ισλανδική Κορώνα, καθώς η υποτίμηση του νομίσματος της χώρας είχε αυξήσει σημαντικά το χρέος και παράλληλα ήταν απαγορευτικό το ποσό που θα έπρεπε να καταβάλλουν μηνιαίως οι δανειολήπτες για να μπορέσουν να τα εξυπηρετούν. Οι Ισλανδοί όμως δεν έμειναν μόνο σε αυτή την απόφαση. Πριν λίγες μέρες ανακοίνωσαν ότι θα κουρευτούν όλα τα στεγαστικά δάνεια που έχουν ληφθεί, ανάλογα με το ύψος του δανείου και έως του ποσού των 24.000 ευρώ περίπου για το καθένα, ανεξαρτήτως εισοδήματος των δανειοληπτών. Αυτή η κίνηση θα κοστίσει περί το ένα δισεκατομμύριο ευρώ και θα ανακοινωθεί σύντομα από πού θα εξευρεθούν.

Αυτό σημαίνει με πολύ πρόχειρους υπολογισμούς, καθώς οι λεπτομέρειες δεν έχουν γίνει γνωστές, ότι το δάνειο των 200.000 ευρώ που μειώθηκε αρχικά σε 154.000 ευρώ, μειώνεται περαιτέρω ανάλογα με το ύψος του υπολοίπου και ανεξαρτήτως εισοδήματος. Δηλαδή αν υποθέσουμε ότι με την νέα εξαγγελία της ισλανδικής κυβέρνησης θα μειωθεί ακόμη κατά 24.000 ευρώ, τότε καταλήγουμε σε συνολική μείωση 60.000 ευρώ, δηλαδή σε 130.000 ευρώ,"κουρεμένο" κατά 35%.

Η πρόταση της ΕΚΠΟΙΖΩ στην Τρόικα

Πρόταση που κινείται στο ίδιο πλαίσιο με το Ισλανδικό μοντέλο, ανακοίνωσε πρόσφατα και η ΕΚΠΟΙΖΩ, η οποία υποστήριξε ότι επειδή τα νοικοκυριά έχουν περιέλθει σε μία κατάσταση, όπου χωρίς δική τους επιλογή, δεν διαθέτουν πλέον τα εισοδήματα για να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις που είχαν αναλάβει, θα πρέπει να παρθούν συγκεκριμένες αποφάσεις για να λυθεί το πρόβλημα των καθυστερήσεων και το κόκκινων δανείων. Συγκεκριμένα προτείνει να προσαρμοστούν τα υπόλοιπα των ενυπόθηκων και εξασφαλισμένων δανείων στην αξία των ακινήτων, κάτι που θεωρεί ότι θα είναι προς το συμφέρον όλων, πρωτίστως των πιστωτικών ιδρυμάτων, ώστε να στηριχθεί η ικανότητα των κατόχων τους να τα αποπληρώσουν. Η ΕΚΠΟΙΖΩ θεωρεί ότι αν παρασχεθεί η προοπτική αυτή, θα αποτραπεί μία περαιτέρω κατάρρευση των αξιών των ακινήτων και κατ' επέκταση και η απαξίωση της ασφάλειας, δηλαδή των ακινήτων, που έχουν οι τράπεζες υποθηκευμένα έναντι των δανείων. Γι αυτό είναι η κατάλληλη στιγμή να καθιερωθεί η αρχή της ευθύνης του δανειολήπτη μέχρι την εξασφάλιση, που το ακίνητο πραγματικά προσφέρει στο δανεισμό που έλαβε για την αγορά του. Επίσης η ΕΚΠΟΙΖΩ προτείνει να αποκατασταθεί το αρχικό επιτόκιο του στεγαστικού δανείου σε όσες περιπτώσεις οι τράπεζες επέβαλαν ρυθμίσεις με αύξηση του επιτοκίου αυτού. Τις προτάσεις αυτές τις κατέθεσε διότι θεωρεί βέβαιo ότι πολλά από αυτά τα νοικοκυριά δεν πρόκειται να αποκτήσουν τα εν λόγω εισοδήματα σε ορατό χρονικό ορίζοντα, στη διάρκεια της αποπληρωμής των δανείων. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του "moneypro" αυτή την πρόταση η ΕΚΠΟΙΖΩ την ανέλυσε και στο κλιμάκιο της τρόικας με το οποίο συναντήθηκε, προκειμένου να τους πείσει ότι είναι η μοναδική διέξοδος για να δοθεί μόνιμη λύση στο πρόβλημα. Η τρόικα δεν πήρε θέση, όμως την άκουσε με ενδιαφέρον.

Νίκος Σαμοΐλης από τα "Παραπολιτικά"

fpress