Ραγδαία η άνοδος του εθνικισμού στην Αλβανία

Ανησυχία για το ανθελληνικό κλίμα και τη διάσπαση της ελληνικής μειονότητας Κρίσιμες οι εκλογές του 2013 Της Αθηνάς Κουρή

Τα επεισόδια από Αλβανούς εθνικιστές σε βάρος της ελληνικής αντιπροσωπείας που μετέβη στην Κλεισούρα για τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου καταμαρτυρούν τη σημαντική
αύξηση της επιρροής πολιτικών σχημάτων που έχουν ως κυρίαρχη ατζέντα τον εθνικισμό στη γείτονα χώρα, καθώς και την καλλιέργεια ενός έντονα ανθελληνικού κλίματος, που δημιουργεί πλέον απτά προβλήματα στις ελληνοαλβανικές σχέσεις. Στο πλαίσιο αυτό, κρίσιμα θα είναι τα αποτελέσματα των αλβανικών εκλογών του 2013 και μεγάλος ο προβληματισμός για τη διάσπαση στο εσωτερικό της ελληνικής μειονότητας, που έχει οδηγήσει στην πολιτική υποεκπροσώπησή της στην αλβανική πολιτική σκηνή.

Το πολιτικό σκηνικό

Ενώ όλη την προηγούμενη περίοδο οι πολιτικές ομάδες και σχηματισμοί που είχαν ξεκάθαρα εθνικιστική ατζέντα ήταν στο περιθώριο του πολιτικού συστήματος, καθώς τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της χώρας, το Δημοκρατικό και το Σοσιαλιστικό, υιοθετούσαν διαχρονικά μια «ευρωπαϊκού τύπου» ρητορική, στις εκλογές του 2009 το γνωστό στην Ελλάδα ως κόμμα των Τσάμηδων (PDIU – κόμμα για την ανεξαρτησία, την ενσωμάτωση και την ενότητα) κέρδισε δύο βουλευτικές έδρες. Αυτό του έδωσε τη δυνατότητα να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στο εύθραυστο και ασταθές αλβανικό πολιτικό σκηνικό, όπου ακόμη και μία βουλευτική έδρα μπορεί να κρίνει το ποιος θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση, ρόλο που στο παρελθόν έπαιζαν κόμματα που είχαν ως εκλογική τους βάση την ελληνική μειονότητα. Σήμερα ανήκει στον συνασπισμό των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση Μπερίσα. Διαφορετική, και ίσως περισσότερο επικίνδυνη, είναι η περίπτωση της Ερυθρόμαυρης Συμμαχίας, που έγινε επισήμως και πολιτικό κόμμα τον Μάρτιο του 2012. Οι ερυθρόμαυροι (με έμπνευση για το όνομά τους τα χρώματα της αλβανικής σημαίας) πρωτοεμφανίστηκαν πριν από μια δεκαετία περίπου, αρχικά ως αθλητικός σύνδεσμος που υποστήριζε την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ενίσχυσή τους και στη μετάλλαξή τους σε σημαντικό πολιτικό πόλο έπαιξε η προσωπικότητα του, κατά πολλούς χαρισματικού, σημερινού τους αρχηγού, του πρώην αναπληρωτή προέδρου του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αλβανίας, Κράσνικ Σπαχίου.

Στην Ερυθρόμαυρη Συμμαχία στην ουσία βρήκαν στέγη στελέχη της ακραίας πτέρυγας του δεξιού Δημοκρατικού κόμματος του Σαλί Μπερίσα, μετά τη σύγκρουσή τους μαζί του. Προπαγανδίζει μια ακραία εθνικιστική ατζέντα, που κυριαρχείται από συνεχείς επιθέσεις σε γείτονες χώρες, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Προασπίζει την «καθαρότητα» του αλβανικού έθνους και έχει στενές σχέσεις και σημαντική απήχηση στους αλβανικούς πληθυσμούς του Κοσόβου, των Σκοπίων και άλλων περιοχών των Βαλκανίων. Στις εκλογές, που αναμένεται να διεξαχθούν ως τον Ιούνιο του 2013, κατά πάσα πιθανότητα θα καταγράψει ισχυρή παρουσία.

Τόσο το κόμμα των Τσάμηδων όσο και η Ερυθρόμαυρη Συμμαχία είναι ιδιαίτερα οργανωμένοι σχηματισμοί, με έντονη