Το ξύλο… δεν βγήκε απ’ τον παράδεισο

Aπό τη Βάσω Κίτσιου

Έντονη ανησυχία προκαλεί στα μεγάλα αστικά κέντρα η στροφή στη φθηνότερη θέρμανση με καυσόξυλα που καίγονται στα τζάκια και τις σόμπες, καθώς οδηγεί σε αύξηση των τιμών της αέριας ρύπανσης. Ορισμένοι μιλούν για σοβαρή συμβολή των καύσεων του ξύλου στην επιστροφή «ενός παλιού γνώριμου», του νέφους αιθαλομίχλης, όταν οι καιρικές συνθήκες ευνοούν τη δημιουργία του. Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) αμέσως μετά τις πρόσφατες μετρήσεις των επικίνδυνων σωματιδίων από το υπουργείο Περιβάλλοντος, ένα

παραδοσιακό τζάκι εκλύει στην ατμόσφαιρα 30 φορές περισσότερα αιωρούμενα σωματίδια από ό,τι ένας καλά συντηρημένος καυστήρας μιας πολυκατοικίας με 25 διαμερίσματα.

Η αιθαλομίχλη στέλνει… τους πολίτες στα νοσοκομεία!

Η επανεμφάνιση της αιθαλομίχλης αποτελεί ένα σοβαρό φαινόμενο με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία και αυτό επιβεβαιώνεται από τις αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία που παρατηρούνται το τελευταίο δίμηνο. «Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία του τελευταίου διμήνου, το συμπέρασμα είναι ότι σε ημέρες που ο μέσος όρος των αιωρούμενων μικροσωματιδίων PM10 ήταν αυξημένος πάνω από τα επιτρεπτά όρια του ΠΟΥ (>50 μg/m3), υπήρχε αντίστοιχη αύξηση στις εισαγωγές των ασθενών που παρουσίασαν αναπνευστικά προβλήματα (άσθμα, βρογχίτιδα, ΧΑΠ και άλλες πνευμονοπάθειες), ενώ πολύ μεγαλύτερη αύξηση παρουσιάστηκε στις προσελεύσεις, χωρίς ανάγκη εισαγωγής, των ασθενών με αναπνευστικά προβλήματα στα ΤΕΠ των νοσοκομείων», αναφέρει ο Ιατρικός Σύλλογος Αθήνας (ΙΣΑ) σε σχετική του ανακοίνωση.

Ειδικότερα, το μονοξείδιο του άνθρακα μειώνει την ικανότητα του αίματος να μεταφέρει οξυγόνο σε βασικούς ιστούς του οργανισμού, επιδρώντας κυρίως στο καρδιαγγειακό και νευρικό σύστημα. Η έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις μονοξειδίου του άνθρακα προκαλεί ζαλάδες, πονοκέφαλο και αίσθημα κόπωσης. Υγιή άτομα εκτεθειμένα σε ψηλά επίπεδα μπορεί να υποστούν προσωρινή μείωση της πνευματικής τους διαύγειας, καθώς και της όρασής τους.

Οδηγίες για σωστή χρήση του τζακιού

Οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή όλων σε ό,τι αφορά τη χρήση τζακιών, διότι όπως υπογραμμίζουν το μεγαλύτερο μέρος του καπνού ενός αναμμένου τζακιού παραμένει εντός του σπιτιού. Επισημαίνουν δε ότι το τζάκι συνεισφέρει ελάχιστα στη συνολική θέρμανση του σπιτιού, καθώς μόλις το 15% της θερμότητας παράγεται από την καύση των ξύλων, ενώ η ζέστη που παρέχει είναι μόνο τοπική. Το ΚΕΕΛΠΝΟ τονίζει ότι βασική προϋπόθεση για τη σωστή χρήση του τζακιού είναι όταν καίγονται τα καυσόξυλα, να μένει ένα παράθυρο μισάνοιχτο, ώστε να ανανεώνεται ο εσωτερικός αέρας στο σπίτι, αλλά και να βρίσκει επιπλέον δίοδο ο καπνός.

Επίσης, οι ειδικοί απαγορεύουν ρητά την καύση βαμμένων (ειδικότερα με λαδομπογιές) ή βερνικωμένων ξύλων, κομματιών από έπιπλα και κάθε είδους πλαστικού, διότι αυτά οδηγούν σε εκπομπή τοξικών αερίων μέσα και έξω από το σπίτι. Απαγορεύουν ακόμη τη χρήση χημικών προσαναμμάτων και συστήνουν να χρησιμοποιούνται φυσικά προσανάμματα, όπως η δαδιά, ενώ πρέπει δεν πρέπει να προτιμάται ξυλεία εμποτισμένη με χημικά, που αποσκοπούν σε αργή καύση, εύκολο άναμμα κ.λπ.

Εφιστούν την προσοχή επίσης κατά τη φάση ανάμματος της φωτιάς. Επισημαίνουν ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται εύφλεκτα υγρά, καθώς σχηματίζουν ατμούς που προκαλούν μικρές εκρήξεις. Οι εκρήξεις αυτές ενδέχεται να μεταδώσουν ανεξέλεγκτα τη φωτιά σε παρακείμενα εύφλεκτα υλικά, όπως υφάσματα ή κουρτίνες.
Σημαντική θεωρείται τέλος η προφύλαξη των μικρών παιδιών σε ό,τι αφορά το τζάκι ή/και τις ξυλόσομπες, καθώς εγκυμονεί ο κίνδυνος εγκαυμάτων ή άλλων τραυματισμών.

Το ΥΠΕΚΑ προνοεί για την αιθαλομίχλη

Το υπουργείο Περιβάλλοντος θορυβημένο από τις μετρήσεις προχωρά σε δέσμη δράσεων και τη δυνατότητα λήψης συμπληρωματικών μέτρων άμεσου, αλλά και μόνιμου χαρακτήρα για την αντιμετώπιση του ανησυχητικού φαινομένου. Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, στη δέσμη των δράσεων περιλαμβάνονται η επιδότηση για τη μετατροπή των τζακιών σε ενεργειακά, με διεύρυνση των κριτηρίων για ένταξη στο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ' Οίκον», η εντατικοποίηση των ελέγχων στα καύσιμα αλλά και στα θερμαντικά σώματα, η αυστηρότερη προτυποποίηση των καυστήρων, οι εντατικοί έλεγχοι στα υλικά καύσης και ο ποιοτικός τους έλεγχος, καθώς επίσης και ο καλύτερος συντονισμός και η συνεργασία ανάμεσα στους σταθμούς μετρήσεων ρύπανσης, με παράλληλες κινήσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των πολιτών. Επίσης, εξετάζονται ήδη οι τεχνικές προδιαγραφές που ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. σε Αυστρία, Νορβηγία, Γερμανία κ.λπ.), σχετικά με τα υλικά της καύσης τζακιών και ξυλοσομπών με ανώτερο επιτρεπόμενο ποσοστό υγρασίας, ποιοτικός έλεγχος πέλετ κ.λπ., αλλά και με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά λειτουργίας των τζακιών και ξυλοσομπών που χρησιμοποιούνται στη χώρα μας, ως προς τις εκπομπές ρύπων.