Ηλίας Μαργιόλας: Η επιδοματική πολιτική δεν οδηγεί σε κοινωνική ένταξη

«Βλέπουν» με τα μάτια της ψυχής τους. Αντιμετωπίζουν τη δύσκολη καθημερινότητα με γενναία καρδιά. Ξεπερνούν σκοπέλους, που άλλοι άφησαν ανεύθυνα πάνω στις δύσκολες διαδρομές τους. Δεν ζητούν το έλεος αυτών που θεωρούν την όραση αυτονόητο δικαίωμα. Παλεύουν για την συνύπαρξη. Ο λόγος, για τα άτομα, που στερήθηκαν το εξωτερικό φως, αλλά έχουν πολύ απ’ αυτό στις καρδιές τους για να… φωτίσουν όλη την κοινωνία.

Η «Αττική freepress» προσεγγίζει σήμερα τα προβλήματα των τυφλών και των ανθρώπων με σοβαρά προβλήματα όρασης, μέσα από

τη συνέντευξη του Προέδρου του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τυφλών κ. Ηλία Μαργιόλα. Του ζήτησα να δώσει ο ίδιος το στίγμα του τι θα ήθελε να είναι «οδηγός» μας σ’ αυτή τη συζήτηση και μου είπε: «Γράψε ότι οι τυφλοί δεν είναι τίποτε άλλο, παρά καθημερινοί, συνηθισμένοι άνθρωποι με την ιδιαιτερότητα της τυφλότητας». Στίγμα ταπεινό και σεμνό. Ωστόσο, τα προβλήματα αυτών των ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, διαπρέπουν σε διάφορους τομείς της ζωής, δεν περιορίζονται σε μία απλή ιδιαιτερότητα. Εκείνοι που παίρνουν τις αποφάσεις πρέπει να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά να δώσουν τις λύσεις που χρειάζονται, για να γίνει το πρόβλημα πράγματι μια απλή ιδιαιτερότητα.

Κύριε Πρόεδρε, πόσοι άνθρωποι στη χώρα μας αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της τυφλότητας;

«Στην Ελλάδα, σύμφωνα με όσα ορίζει ο Νόμος, υπάρχουν 25.000 τυφλοί. Στατιστικά, περίπου ένας τετραπλάσιος αριθμός συνανθρώπων μας αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα όρασης». Μου εξηγεί, επειδή, όπως λέει, πολύς κόσμος δεν γνωρίζει τίποτε για το πρόβλημα, ότι η τυφλότητα σήμερα έχει μεγάλη σχέση με την ηλικία και τις ασθένειες, που αυτή μπορεί να φέρει στον άνθρωπο, όπως το σάκχαρο. Το 80% των τυφλών είναι άνω των 65 ετών».

Στις υπόλοιπες ηλικίες, πώς είναι η κατάσταση;

«Στην ηλικία μέχρι τα 18 χρόνια έχουμε εξακόσιους με επτακόσιους νέους με το πρόβλημα αυτό. Στην παραγωγική ηλικία από 20 έως 45 χρόνων έχουμε 2.500 με 3.000 άτομα».

Να ξεκινήσουμε απ’ αυτές τις ηλικίες. Πού εντοπίζονται τα κυριότερα προβλήματα με την εκπαίδευσή τους;

«Πάνω απ’ όλα στην εκπαίδευσή τους αυτή καθεαυτή. Το ίδιο πρόβλημα εδώ και χρόνια. Η έλλειψη βιβλίων. Υπάρχουν βιβλία σε τρεις μορφές. Αυτά που διαβάζονται με το σύστημα Braille, βιβλία με μεγάλα, χαρακτηριστικά γράμματα για να διαβάζουν τα παιδιά με σοβαρά προβλήματα όρασης και βιβλία με ακουστική ανάγνωση. Η παράδοση αυτών των βιβλίων είναι ελλιπής πάντα».

Πού μπορεί να εκπαιδευτεί ένα νέο παιδί με πρόβλημα όρασης;

«Υπάρχουν δύο κέντρα στην Ελλάδα, ένα στην Αθήνα, ένα στη Θεσσαλονίκη. Κέντρα απ’ όπου οργανώνεται η εκπαίδευση. Στις τάξεις του Δημοτικού, οι μαθητές με τη στήριξη των ειδικών δασκάλων παρακολουθούν μαθήματα σε παράλληλες τάξεις. Από εκεί και μετά με τους άλλους μαθητές. Στα πανεπιστήμια το ίδιο. Πρόβλημα κι εκεί η έλλειψη βιβλίων. Υποστηρίζουμε τη σχολική ενσωμάτωση. Να φύγουν από τα ιδρύματα, να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Η παρακολούθηση, όμως, γίνεται μετ’ εμποδίων, γιατί το κύριο βάρος πέφτει στις οικογένειες, που καλούνται να τα αντιμετωπίσουν όλα με δικά τους έξοδα».

Πόσο έχει επηρεάσει η κρίση την επαγγελματική κατάρτιση και την επαγγελματική ένταξη των τυφλών;

«Η κρίση, που έχει επηρεάσει ολόκληρη την κοινωνία, έχει επιδράσει και στη ζωή των τυφλών με συνέπειες δυσμενέστερες, όπως καταλαβαίνετε. Από παλιά, λόγω της ιδιαιτερότητας αυτής, οι τυφλοί κατευθύνονταν προς το Δημόσιο, σε θέσεις τηλεφωνητών. Έχουν καταργηθεί, όμως. Δεν γίνονται πια προκηρύξεις για θέσεις τυφλών. Είναι μεγάλο το άγχος, που μπορεί να οδηγήσει σε επαγγελματική περιθωριοποίηση και κοινωνική απομόνωση. Η ανεργία είναι διπλή αναπηρία. Η επιδοματική πολιτική δεν οδηγεί σε κοινωνική ένταξη. Μόνο μέσα από τη δουλειά μπορεί να επιτευχθεί. Ζητάμε συνεχώς από τις Κυβερνήσεις να δημιουργηθούν νέες ειδικότητες».

Υπήρξαν περικοπές και για τους τυφλούς;

«Τα προνοιακά επιδόματα δεν τα έθιξαν. Έχουμε όμως περικοπές στις συντάξεις και στους μισθούς όποιων εργάζονται, όπως σε όλους τους άλλους».

Πόσο εύκολη είναι η δυνατότητα κίνησης ενός τυφλού σε μια ελληνική πόλη; .

«Πάρτε για παράδειγμα την Αθήνα. Απροσπέλαστη για τους τυφλούς. Γεμάτα εμπόδια τα πεζοδρόμια. Τραπεζάκια, εκεί που δεν περιμένεις, στάσεις συγκοινωνιακών μέσων σε ακατάλληλα σημεία, λακκούβες, όπου σκοντάφτουν και άνθρωποι με όραση. Είναι περιπέτεια να βγεις έξω».

Προσβασιμότητα στα δημόσια κτίρια υπάρχει;

«Σε πολύ μικρό ποσοστό. Δύσκολο να βρεις μόνος σου το ασανσέρ μιας δημόσιας υπηρεσίας. Κι όμως, υπάρχει ευρωπαϊκή Οδηγία. Είτε να υπάρχουν επιγραφές με το σύστημα braille, είτε φωνητικές αναγγελίες. Πολλοί τυφλοί χρειάζονται πάντα “τη σκλαβιά” του τρίτου προσώπου. Τα βρίσκουμε μόνοι μας. Το λέμε στους ίδιους. Να είστε τολμηροί, επιθετικοί, με την καλή έννοια. Ζούμε και μετέχουμε στο ίδιο περιβάλλον. Μετέχουμε στην κοινωνική-οικονομική-πολιτιστική ζωή».

Τι ζητάτε από τους υπόλοιπους συνανθρώπους σας;

«Αλληλοαποδοχή. Είναι αμφίδρομη έννοια. Να καταλάβουν όλοι το δικαίωμα στη διαφορετικότητα. Δεν αντιμετωπίζονται τα θέματα με δεισιδαιμονίες. Να μην είναι επιφυλακτικοί με τους τυφλούς. Κι αν θέλουν να μιλήσουν, να μαθαίνουν πριν τα πάντα για την τυφλότητα».

Αντί επιλόγου, στην προσέγγιση του προβλήματος των τυφλών και των ανθρώπων με σοβαρά προβλήματα όρασης, παρατίθεται σχετική ρήση, που υιοθετεί κάθε άνθρωπος που έτυχε να στερηθεί την όρασή του. «Μην περπατάς μπροστά μου, μπορεί να μην ακολουθώ. Μην περπατάς πίσω μου, μπορεί να μην οδηγώ. Περπάτα, όμως, δίπλα μου και γίνε φίλος μου…»!