Γκριζόμαυρες ηλιαχτίδες

Aπό τη Μαρίτα Μελέτη

Ο ανάδρομος Ερμής μπορεί να είναι τροχοπέδη για πολλούς και να δημιουργεί κατάθλιψη, όμως όπου να ’ναι αποχωρεί, οπότε όλοι μπορούμε να ανακουφιστούμε και να κοιτάξουμε πιο αισιόδοξα το μέλλον. Οι ταινίες που θα παρουσιάσουμε κάπως έτσι είναι, λίγο μελαγχολικές («Το πρόσωπο της ομίχλης»), λίγο αυτοκαταστροφικές («Κατερίνα Γώγου-Για την αποκατάσταση του Μαύρου»), όμως πάντα η αισιοδοξία θριαμβεύει («Οζ: Μέγας και Παντοδύναμος») για μια ακόμη φορά!

Κατερίνα Γώγου-Για την Αποκατάσταση του Μαύρου (Ντοκιμαντέρ, 2012, Διάρκεια: 67') Ελληνική ταινία σε σκηνοθεσία του

Στο άκουσμα του ονόματος Κατερίνα Γώγου, δεν ξέρω πόσοι θα απαντήσουν σωστά, αλλά όλοι θα αναγνωρίσουν στο πρόσωπό της την υπηρέτρια στο «Η δε γυνή να φοβείται τον άντρα» ή την ζωηρή κόρη της Μαίρης Αρώνη στο «Μια τρελή-τρελή οικογένεια» να χορεύει ξέφρενο σέικ. Όμως πέρα από την παρουσία της στην κινηματογραφική οθόνη, η Κατερίνα Γώγου υπήρξε μια εμβληματική φιγούρα της αντικουλτούρας των Εξαρχείων, μια απελπισμένη ποιήτρια και τελικά μια ακραία ευαίσθητη και αυτοκαταστροφική ύπαρξη, που θα βρει ύστατο καταφύγιο στην αυτοκτονία.

Ο Αντώνης Μποσκοΐτης επιχειρεί να παρουσιάσει το πορτρέτο όχι μόνο της ηθοποιού, αλλά και ποιήτριας, Κατερίνας Γώγου (1940-1993), μέσα από αρχειακό υλικό κι εξομολογήσεις φίλων και συνεργατών της -πολιτικών ακτιβιστών, ανθρώπων του κινηματογράφου, του τραγουδιού και της ποίησης.
Αν και στο παρελθόν έχει καταπιαστεί ξανά με «καταραμένες» προσωπικότητες της αθηναϊκής ζωής («Φλέρυ, η τρελή του φεγγαριού», «Ζωντανοί στο κύτταρο-σκηνές ροκ»), ο Μποσκοΐτης επιχειρεί να ανασυνθέσει τα θραύσματα από τον πολυτάραχο βίο της Γώγου, χρησιμοποιώντας μαρτυρίες και αναμνήσεις προσωπικοτήτων, που κινηματογραφεί επιλέγοντας εύστοχα άσπρο-μαύρο: από το Νάνο Βαλαωρίτη και την Όλια Λαζαρίδου μέχρι την τρανσέξουαλ Εύα Κουμαριανού και τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, σκιαγραφώντας μια Γώγου με αντιφάσεις κι εξάρσεις, ακόμα κι αν αναπόφευκτα φλερτάρουν με την ιδέα μιας εκ των υστέρων αγιογραφίας.

Οι μαρτυρίες εναλλάσσονται με, δυστυχώς, αδύναμες δραματοποιημένες σκηνές, όπου η Λουκία Μιχαλοπούλου υποδύεται την Γώγου με πανκ μαλλί και κάποια υπερβάλλουσα θεατρικότητα, αλλά και με αποσπάσματα από την κινηματογραφική της καριέρα, παρουσιάζοντας πετυχημένα την ιδιοσυγκρασιακή πτυχή της καλλιτέχνιδας. Ένα πλήρες πορτρέτο, εάν αυτό μπορεί να ειπωθεί, για μια περίπτωση τόσο ασυμβίβαστη με νόρμες και πλαίσια.

Το Πρόσωπο της Ομίχλης (V Tumane/In the Fog) (Δραματική, 2012, Διάρκεια: 127') Ρώσικη ταινία σε σκηνοθεσία του Σεργκέι Λόζνιτσα με τους Βλάντιμιρ Σβίρσκι, Βλάντισλαβ Αμπάσιν, Σεργκέι Κολέσοφ.

Ο σοβιετικός κινηματογράφος τελικά δεν πεθαίνει, αλλά αναγεννιέται μέσα από τη σύγχρονη Ρωσία. Ο Σεργκέι Λόζνιτσα συνεχίζει την παράδοση, κερδίζοντας και το βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ των Κανών. Πολεμικό δράμα, ψυχολογικό θρίλερ και φιλοσοφική παραβολή, το «Πρόσωπο της Ομίχλης». Τρία σε ένα λοιπόν!

Στη Σοβιετική Ένωση του 1942 ο Σισένια, ένας αθώος σιδηροδρομικός, συλλαμβάνεται από δύο αντάρτες και οδηγείται στο δάσος για να εκτελεστεί ως συνεργάτης των Γερμανών. Σε μια ξαφνική ανταλλαγή πυρών εκείνος θα γλιτώσει την τελευταία στιγμή, ερχόμενος αντιμέτωπος με ένα μεγάλο ηθικό δίλημμα. Η ανθρώπινη κατάσταση και το δίλημμα του ήρωα περιγράφονται με έναν πικρό τρόπο, σχολιάζοντας παράλληλα τον παράγοντα μοίρα.

Οζ: Μέγας και Παντοδύναμος (Oz the Great and Powerful) (Φαντασίας, 2013, Διάρκεια: 130')

Αμερικάνικη ταινία σε σκηνοθεσία του Σαμ Ράιμι με τους Τζέιμς Φράνκο, Μίλα Κούνις, Μισέλ Γουίλιαμς, Ρέιτσελ Βάις.

Την ιστορία του μάγου του Οζ πριν τον «Μάγο του Οζ» αποφάσισε να σκηνοθετήσει ο Σαμ Ράιμι, καταστρώνοντας ένα φαντασμαγορικό παραμύθι (προβάλλεται στις αίθουσες και σε 3D), στο οποίο εξυμνείται η δύναμη της φαντασίας και η μαγεία του κινηματογράφου. Έχοντας στη διάθεσή του το δημιουργικό επιτελείο του Τιμ Μπάρτον, ο Ράιμι αξιοποιεί τα, εντυπωσιακά ομολογουμένως, οπτικά εφέ και σε συνδυασμό με μία μείξη χιούμορ, θεάματος, συγκίνησης και θετικών μηνυμάτων δημιουργεί ένα υπερθέαμα για μικρούς και μεγάλους.

Στην υπόθεση λοιπόν: Ένας αριβίστας ταχυδακτυλουργός μεταφέρεται από έναν ανεμοστρόβιλο σε μια μαγική χώρα, η οποία τον υποδέχεται σαν βασιλιά. Για να καθίσει όμως στο θρόνο και να οικειοποιηθεί τους θησαυρούς της, θα πρέπει πρώτα να εξοντώσει την Κακιά Μάγισσα. Αυτός, λοιπόν, είναι ο μάγος του Οζ, αν και μεταξύ μας η αναζήτηση της Τζούντι Γκάρλαντ, ακόμα και χωρίς καθόλου οπτικά εφέ, παραμένει αξεπέραστη!