Ένα «Τέλος» χωρίς λόγο

Από την Ηρώ Μητρούτσικου

Τον Σίμο Κακάλα, όσοι δεν τον έμαθαν από το «Goλfω project», το βουκολικό δράμα του 1893, το οποίο παρουσίασε το 2005 με μάσκες μάνγκα και έκανε πάταγο και συνεχίστηκε σε διάφορες εκδοχές (η τελευταία μάλιστα πριν ένα χρόνο), τον έμαθαν από το «Λιωμένο Βούτυρο» του Σ.Σερέφα, το οποίο παιζόταν για δύο χρόνια και πήρε έπαινο Σκηνοθεσίας 2008, από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών. Ήταν εξαιρετικές παραστάσεις, όπως και η πιο πρόσφατη «Ερωφίλη» (η οποία, επίσης, παρουσιάστηκε σε πολλές εκδοχές, νομίζω

4) με, μόνο, τρεις γυναίκες-ηθοποιούς. http://www.attikipress.gr/27635/teleytaies-kalokairines-parastaseis-sthn-athhna

Όλες οι παραστάσεις είναι δημιουργήματα της ομάδας “Χώρος”, την οποία ίδρυσαν το 2004 ο Σ.Κακάλας, η εξαιρετική Ελένη Μαυρίδου (βραβείο καλύτερης νέας Ελληνίδας ηθοποιού «Μελίνα Μερκούρη» το 2008) και η Δήμητρα Κούζα· απόφοιτοι και οι τρεις του Κ.Θ.Β.Ε.

Την καλοκαιρινή τους παράσταση «Σύσσημον» (μια συρραφή από σπαράγματα των τριών κορυφαίων αρχαίων τραγικών, και στίχους της ποιητικής συλλογής “Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια” του Ν.Παναγιωτόπουλου) στην Επίδαυρο, δεν την είδα, οπότε, σήμερα, έτρεξα στην πρεμιέρα της νέας παράστασης τους, στην Στέγη.

Η τελευταία παραγωγή της ομάδας “Χώρος” τιτλοφορείται «Τέλος» και παρακολουθούμε τους πέντε τελευταίους ανθρώπους στον πλανήτη, μετά από μια μεγάλη καταστροφή. Αν δεν κάνω λάθος είναι η μόνη παράστασή τους όπου δεν χρησιμοποιούν μάσκες!

Οι πέντε εναπομείναντες, έχουν σκαρφαλώσει σε κάτι που μάλλον επιπλέει και δεν ξέρουν που βρίσκονται, τί να περιμένουν, πεινάνε, κρυώνουν, ελπίζουν, ένας πεθαίνει. Συχνά θυμίζουν τον πίνακα του Ζερικό «Το ναυάγιο της Μέδουσας».

Η κίνηση εκπληκτική πάνω στον περιορισμένο χώρο όπου βρίσκονται. Ωραίοι φωτισμοί (Π.Μαθιέλλης) και κουστούμια (Mac Lellan) αρμονικά με αυτούς, αν και χωρίς τίποτα πρωτότυπο.
Το πρόβλημα στην παράσταση ξεκινάει όταν αρχίζουν να μιλάνε. Άνθρωποι που βρίσκονται στα όρια της πείνας και στο χείλος του θανάτου, έχοντας υποστεί ένα τεράστιο σοκ, έχοντας χάσει όχι μόνο τους δικούς τους, αλλά τα πάντα, ούτε φιλοσοφούν, ούτε λένε βαρύγδουπα λόγια, ούτε πετάνε ο ένας στον άλλο το μοναδικό φαγητό το οποίο βρήκαν και σκοτώσανε για να το αποκτήσουν! Κι όλα αυτά συνέβαιναν σε ένα ρεαλιστικό σκηνικό με σύγχρονα ρεαλιστικά κουστούμια... Και δηλώνουν στο πρόγραμμα ότι πρόκειται για μια αλληγορία για τη συμπεριφορά του ανθρώπινου είδους κάτω από συνθήκες εξαθλίωσης.

Ήταν μια παράσταση που δεν καταλάβαινες τί ήθελε να πει! Ξεκινούσε Τερζοπουλικά, συνέχιζε Μπεκετικά (καλά ως εκεί) και μετά εισβάλλανε, βίαια, αυτά τα βαρύγδουπα κείμενα και αναρωτιόσουν τί βλέπεις!

Τη σύνθεση και τη δραματουργική επεξεργασία των κειμένων επιμελήθηκε η ηθοποιός Έλ.Μαυρίδου, η οποία επέλεξε κείμενα του 20ού αιώνα των Βίτκιεβιτς, Μ.Γκόρκι, Ιονέσκο, Δημητριάδη, Έλιοτ, Μπέκετ, Στρίντμπεργκ, Σαρτρ, Μέτερλινγκ, Οʼ Νηλ, Τσέχωφ, Κολτές.

Δυστυχώς, όμως, όσο ωραίο κι αν είναι ένα κείμενο, αν είναι ξεκομμένο και αν δεν υποστηρίζεται από την ιστορία, καλύτερα να λείπει. Τα κείμενα υπάρχουν, μπορούμε να τα διαβάσουμε, δεν είναι ανάγκη να προσπαθούμε, οπωσδήποτε, να τα βάλουμε μέσα σε μια τέχνη που είναι, πρώτα απ΄όλα, οπτική!

Δεν έφυγα απογοητευμένη (κάποιοι είχαν εκνευριστεί), γιατί με κρατούσε η απίστευτη κίνηση της παράστασης και η πολύ καλή υποκριτική, αλλά αυτά δεν μπορούσαν να δικαιολογήσουν τα δραματουργικά κενά.

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ως 24 Νοεμβρίου.