Απεξάρτηση πίσω από τα κάγκελα

Το «άβατο» των φυλακών κατάφερε να σπάσει ο Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ), με τη λειτουργία θεραπευτικού προγράμματος για τους εξαρτημένους μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα για πρώτη φορά στη χώρα μας.

Του Κώστα Μοσχολιού ([email protected])

Το νέο πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ για στήριξη των τοξικομανών κρατούμενων πήρε «σάρκα και οστά» στις φυλακές του Αγίου Στεφάνου στην Πάτρα από 1η Σεπτέμβρη, ενώ πολύ σύντομα, ίσως και μέσα στον Οκτώβριο,

αναμένεται να εφαρμοστεί και στις φυλακές Κορυδαλλού. Η δημιουργία και λειτουργία και των δύο Μονάδων γίνεται στο πλαίσιο της πράξης «Πιλοτικά Προγράμματα Υποκατάστασης στις Φυλακές», ΕΣΠΑ 2007 – 2013, η υλοποίηση της οποίας ξεκίνησε από τον ΟΚΑΝΑ το 2012.

Χορήγηση μεθαδόνης και ψυχολογική υποστήριξη στους κρατούμενους

Αρχικά, θα χορηγηθεί ποσότητα μεθαδόνης στους εξαρτημένους από οπιοειδή κρατούμενους, οι οποίοι έχουν ήδη υποβληθεί στον προβλεπόμενο τοξικολογικό έλεγχο και στις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, ενώ θα παρέχονται και βιο-ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις στα μέλη του, καθώς, εκτός από εξειδικευμένο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, θα υπάρχουν και δυο ψυχολόγοι, όπως και ένας κοινωνικός λειτουργός, με στόχο να προσφέρονται υπηρεσίες θεραπείας σε όσο το δυνατόν περισσότερους κρατούμενους. Ο ΟΚΑΝΑ ξεκινά τη λειτουργία του προγράμματος από τις φυλακές του Αγίου Στεφάνου, καθώς το 85% των κρατουμένων εκεί είναι παραβάτες του νόμου περί ναρκωτικών. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, πως μέσα στις πρώτες 25 ημέρες λειτουργίας του προγράμματος στις φυλακές Αγίου Στεφάνου είχαν ήδη κατατεθεί 83 αιτήσεις για συμμετοχή στο πρόγραμμα από τους συνολικά 750 κρατούμενους.

«Μειώνεται η παραβατική συμπεριφορά και οι επαναφυλακίσεις»

Ο πρόεδρος του Οργανισμού Μιχάλης Κατρίνης βρέθηκε στο σωφρονιστικό ίδρυμα την πρώτη μέρα λειτουργίας του προγράμματος και σταχυολόγησε τα οφέλη ενός τέτοιου προγράμματος τόσο για τη λειτουργία των φυλακών όσο και για την κοινότητα, δηλώνοντας πως «το ταμπού της θεραπείας υποκατάστασης στις φυλακές έσπασε. Η εμπειρία άλλων χωρών από τη λειτουργία τέτοιων προγραμμάτων εντός της φυλακής μας έδειξε το δρόμο. Τα οφέλη είναι πολλαπλά καθώς περιορίζεται εντός των φυλακών η χρήση μεταξύ των κρατούμενων εξαρτημένων και ελαττώνεται ο κίνδυνος μετάδοσης λοιμωδών νοσημάτων, ενώ αυξάνεται η αναζήτηση θεραπείας μετά την αποφυλάκιση. Αλλά και για την κοινότητα το όφελος είναι σημαντικό αφού η εμπειρία έχει δείξει ότι μειώνεται η παραβατική συμπεριφορά και οι επαναφυλακίσεις και το κόστος που αυτές συνεπάγονται». Εκτός των άλλων, με αυτή την κίνηση, μπαίνει τροχοπέδη στη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών μες στις φυλακές, καθώς οι τοξικομανείς κρατούμενοι δεν θα χρειάζονται να «ψάχνουν» για τη δόση τους, αφού θα μπαίνουν στο πρόγραμμα του ΟΚΑΝΑ, ενώ τους δίνεται η ευκαιρία πλήρους απεξάρτησης αμέσως μόλις αποφυλακιστούν.

Ουραγός η Ελλάδα και στη θεραπεία ουσιοεξαρτημένων κρατουμένων

«Επί της ουσίας θέλουμε να δημιουργήσουμε παραρτήματα του ΟΚΑΝΑ μέσα στις φυλακές και το καταφέραμε, ίσως με κάποια καθυστέρηση, αλλά είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό στη χώρα μας, που ήταν μέσα στις τελευταίες 4 ευρωπαϊκές χώρες, που δεν είχε μονάδα ολοκληρωμένης θεραπείας για τους ουσιοεξαρτημένους κρατούμενους», τόνισε αρχικά στην «Αττική freepress» ο επιστημονικά υπεύθυνος του προγράμματος Κωνσταντίνος Κοκκώλης. Αν και η Ελλάδα τα κατάφερε το 2014, από το 1990 και μετά τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη είχαν ήδη δημιουργήσει ολοκληρωμένες δομές θεραπείας μες στις φυλακές.

Με την εφαρμογή του προγράμματος στις φυλακές, η Ελλάδα εναρμονίζεται με τις σύγχρονες κατευθυντήριες γραμμές των διεθνών επιστημονικών φορέων και οργανισμών, που ακολουθούνται από το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών χωρών, ενώ παράλληλα προσπαθεί να αντιμετωπίσει καίρια τις πραγματικές ανάγκες στον πληθυσμό των κρατουμένων, και αυτό διότι περίπου 4.000 κρατούμενοι των ελληνικών φυλακών είναι παραβάτες του νόμου περί ναρκωτικών, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι χρήστες.

Στόχος να υπάρχει ΟΚΑΝΑ μέσα σε κάθε φυλακή

«Η χρήση ουσιών στις φυλακές είναι απροσδιόριστη, ωστόσο τα περισσότερα δείγματα που είχαμε για παράδειγμα στις φυλακές Αγίου Στεφάνου ήταν θετικά σε ηρωίνη. Αυτήν την κατάσταση θέλουμε να θεραπεύσουμε», μας είπε στη συνέχεια ο κ. Κοκκώλης, ο οποίος ωστόσο εξήγησε, ότι «επειδή το εν λόγω πρόγραμμα εφαρμόζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας και η μοναδική εμπειρία που έχουμε είναι μόνο από το εξωτερικό, είναι φυσιολογικό πως και το προσωπικό δεν έχει τις απαραίτητες παραστάσεις και θα αποκτήσει εμπειρία με το χρόνο».

Σύμφωνα με τον επιστημονικά υπεύθυνο του προγράμματος, «μέσα στον Οκτώβριο θα ξεκινήσει τη λειτουργία του και η νέα μονάδα στις φυλακές Κορυδαλλού, ενώ απώτερος στόχος είναι να υπάρξουν αντίστοιχες μονάδες στις περισσότερες φυλακές της χώρας». Πάντως, όπως είπε ο κ. Κοκκώλης, «ακόμη και αυτό να μην καταστεί εφικτό, λόγω πόρων, ίσως θα μπορούσε να υπάρξει η δυνατότητα μεταφοράς κρατουμένων από άλλες φυλακές σε εκείνες, όπου λαμβάνει χώρα το πρόγραμμα».