Ποιά μέτρα θα ληφθούν για το χρηματοδοτικό κενό- Αλλαγές σε ασφαλιστικό, εργασία, φορολογικό

Λήγει η «άτυπη» εκεχειρία μεταξύ Ε.Ε. και ΔΝΤ ενόψει των γερμανικών εκλογών και ο κλοιός σφίγγει ξανά για την χώρα μας. Έτσι τέλη Σεπτέμβρη η βάση της συζήτησης της τρόικας με την χώρα μας θα περιορίζεται στα μέτρα εκείνα του τρίτου Μνημονίου που θα μπορέσουν να κλείσουν το χρηματοδοτικό κενό ύψους 10,9 δις. ευρώ για το 2014-1015 και θα εξασφαλίσουν την μείωση του δημοσίου χρέους στο 110% του ΑΕΠ

Πρώτο στην λίστα θα είναι η επανεξέταση μέτρων ύψους 1,9 δις. ευρώ που συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο και που προβλέπεται να κλείσουν οριστικά την δημοσιονομική τρύπα για το 2013-2014. Αυτά θα προέλθουν από υστέρηση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων, από χρέη του ΕΟΠΥΥ και την μη εφαρμογή ενιαίου μισθολογίου στους στρατιωτικούς.

Οι λύσεις όμως που πάρθηκαν τον Ιούνιο είναι πρόσκαιρες, αφού αμφισβητούνται ως προς την αποτελεσματικότητά τους τόσο από την Ε.Ε. αλλά και από το ΔΝΤ.

Φορολογικό

Μεταξύ των ζητημάτων που προβλέπεται να είναι υψηλά στην λίστα τον Σεπτέμβρη είναι το φορολογικό σύστημα. Η πορεία της αναμόρφωσής του δεν κρίνεται ικανοποιητική μέχρι στιγμής από τους αξιωματούχους της Τρόικας και Ε.Ε. καθώς δεν έχουν υπάρξει θεαματικά αποτελέσματα.

Αποκλίσεις δε βρίσκονται στους τριμηνιαίους στόχους του Μνημονίου όσον αφορά την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών από ελέγχους σε άτομα υψηλού πλούτου και ομάδες ύποπτες για φοροδιαφυγή.

Στις εν εξελίξει αλλαγές υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις εάν είναι δυνατόν το Δημόσιο να εισπράξει μέχρι και το τέλος του χρόνου τα προβλεπόμενα έσοδα (περίπου 28 δισ. ευρώ) και αν θα μπορέσει να εφαρμόσει από το 2014 το νέο φόρο ακινήτων, ο οποίος αναμένεται να φέρει έσοδα ύψους 3 δισ. ευρώ.

Όσον αφορά τις δαπάνες, θεωρείται ότι η καθυστέρηση στην απόδοση οφειλών αλλά και παρακρατούμενων φόρων αλλοιώνει την εικόνα της πορείας των δαπανών σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης και στερεί ρευστότητα από την αγορά, που είναι πολύτιμη ειδικά αυτή την περίοδο.

Ενστάσεις υπάρχουν και στις βασικές παραδοχές του προγράμματος για τον ρυθμό ανάπτυξης, που έχουν αλλάξει σε σύγκριση με τον Μάρτιο.

Περισσότερο το ΔΝΤ και λιγότερο η Ε.Ε. σε κατ' ιδίαν συζητήσεις με Έλληνες αξιωματούχους έχουν εκφράσει αμφιβολίες όσον αφορά την επάνοδο της χώρας μας σε ρυθμούς ανάπτυξης για το 2014. Θεωρούν ότι η Ελλάδα με βάση και την κακή πορεία της Ευρωζώνης θα έχει μηδενική, αν όχι αρνητική, ανάπτυξη και για τον επόμενο χρόνο.

Με αυτό το δεδομένο το ΔΝΤ προχωρά ένα βήμα παραπάνω στην πρόσφατη έκθεσή του, τονίζοντας ότι ακόμη και το μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα για το 2013 θα είναι «εξαιρετικά εντυπωσιακό».

Τους προβληματισμούς αυτούς μοιράστηκε σε συνάντηση που είχε την Τετάρτη το μόνιμο στέλεχος του ΔΝΤ στην Ελλάδα, Μπομπ Τράα, με κορυφαία στελέχη του οικονομικού επιτελείου. Το στέλεχος του Διεθνούς Οργανισμού επεσήμανε ότι «αν υπάρξει χαλάρωση, ειδικά στο σκέλος των εσόδων, για τους περίπου δύο μήνες που απομένουν μέχρι και την αξιολόγηση, τότε τα μεγέθη τα οποία θα συζητηθούν θα είναι σημαντικά διαφοροποιημένα απ’ ό,τι τα σημερινά».

Κρίσιμο θέμα που προβλέπεται να προκαλέσει διάφορες αντιδράσεις θα είναι το ζήτημα της μείωσης του χρέους. Το ΔΝΤ ζητά άμεσα παρεμβάσεις της τάξεως των 7,6 δις. ευρώ, δηλαδή 4% του ΑΕΠ και στην συνέχεια πιο μακροπρόθεσμες ώστε να επιτύχει την βιωσιμότητα του χρέους.

Από την άλλη, η Ε.Ε. αποφεύγει να ανοίξει το θέμα, παραπέμποντας την όποια συζήτηση για παρεμβάσεις στο δημόσιο χρέος για το πρώτο τετράμηνο του 2014. Τότε αναμένεται να υπάρχουν διαθέσιμα τα στοιχεία για το κλείσιμο του φετινού προϋπολογισμού και για την ύπαρξη -ή μη- πρωτογενούς πλεονάσματος.

Ιδιωτικοποιήσεις

Τόσο Ε.Ε. όσο και ΔΝΤ ζητούν επίσπευση της διαδικασίας αποκρατικοποιήσεων, που δημιουργεί και χρηματοδοτικό κενό ύψους 1 δις ευρώ για το 2013. Το ζήτημα συζητήθηκε εκτενώς κατά την τελευταία αξιολόγηση αλλά τα πράγματα προβλέπεται να αλλάξουν εξαιρετικά από Σεπτέμβρη.

Οι εκπρόσωποι των δανειστών μας συνεχίζουν να επιμένουν ότι το πρόγραμμα πάσχει από πολλές πολιτικές παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα να μεταφέρεται σε μεγάλο μέρος του από χρόνο σε χρόνο.

Στην κατεύθυνση αυτή έχουν ζητήσει ήδη την επανεξέταση του τρόπου διοίκησης του ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και των διαδοχικών εγκρίσεων που θα πρέπει να έχουν οι αποκρατικοποιήσεις κατά την εκκίνηση και την ολοκλήρωσή τους.

Αλλάζει η αγορά εργασίας

Περιορισμός των όποιων εμποδίων υπάρχουν ακόμη στην μερική απασχόληση με στόχο να υπάρξει μεγαλύτερη κινητικότητα εργαζομένων είναι ο άμεσος στόχος. Όσον αφορά την πλήρη απασχόληση, προτείνεται η λήψη μέτρων που θα βοηθούν σε μαζικές απολύσεις εφόσον οι επιχειρήσεις θεωρούν απαραίτητη την αναδιάρθρωση.

Η Τρόικα προωθεί παράλληλα νέο πλαίσιο όπου οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα είναι ελαστικές και ατομικές. Στο Δημόσιο τομέα, πέρα από την αυστηρή κριτική για το πρόγραμμα κινητικότητας και απολύσεων, η Τρόικα δείχνει δύσπιστη για ακόμα μια φορά.

Τονίζει ότι θα μπλοκάρει την αναπλήρωση θέσεων ατόμων που αποχωρούν, με νέους υψηλών προσόντων εργαζομένους αν καθυστερήσουν οι απολύσεις που έχουν συμφωνηθεί.

Ξεκαθαρίζει επίσης ότι η υλοποίηση του προγράμματος θα βρίσκεται σε συνεχή παρακολούθηση μέχρι και την ολοκλήρωσή του. Δηλαδή τη δημιουργία ενός Δημοσίου που θα μπορεί να λειτουργεί με ένα συνολικό οργανόγραμμα 450.000 υπαλλήλων.

«Κόκκινα δάνεια»

Μεταξύ των κύριων θεμάτων στην ατζέντα του Σεπτεμβρίου θα είναι παράλληλα, η αναδιάρθρωση των Ελληνικών τραπεζών ειδικά στο ζήτημα μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η Τρόικα επιθυμεί την δημιουργία «ενιαίου φορέα» για όλες τις τράπεζες που θα έχει ως στόχο την εκκαθάριση του συνόλου των «κόκκινων δανείων».

Σε ό,τι αφορά την έκταση εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου το ΔΝΤ αναφέρει ότι με βάση την τελευταία έρευνα οι ελληνικές τράπεζες έχουν καθυστερούμενες υποθήκες συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ η εκκαθάριση των οποίων καθυστερεί για χρόνια.

Αν υπολογίσει κανείς ότι το μέσο στεγαστικό δάνειο υπολογίζεται περίπου στα 150.000 ευρώ τότε το «ξεπάγωμα» των πλειστηριασμών που έχει ξεσηκώσει σάλο αντιδράσεων αφορά περίπου 55.000 κατοικίες, οι οποίες θα βγουν στο «σφυρί» από το 2014.

Ασφαλιστικό σύστημα

Νέες αλλαγές στο ασφαλιστικό για Δημόσιο και Τράπεζες προβλέπουν οι εκπρόσωποι των δανειστών από Σεπτέμβρη. Οι νέες αλλαγές προβλέπουν μείωση εργοδοτικών εισφορών με στόχο την διευκόλυνση των προσλήψεων νέων ατόμων στον ιδιωτικό τομέα.

Για να επιτευχθεί αυτό, προτείνεται η δημιουργία νέων αναλογιστικών μελετών για όλα τα Ταμεία. Δεδομένου ότι τα ταμεία αναμένεται να έχουν απόκλιση στο έλλειμμα κατά περίπου 2 δις. ευρώ το 2013, αυτό θα επιτρέψει την εφαρμογή του μέτρου μείωσης των εισφορών.

Αν δηλαδή οι εισφορές γίνονται από κάποιο ύψος αμοιβής και πάνω. Όσοι είναι κάτω από το επίπεδο αυτό (συνήθως οι νεοεισερχόμενοι στην αγορά εργασίας) απλώς δεν θα έχουν εργοδοτικές εισφορές και άρα η μείωση των εισφορών για τον εργοδότη θα γίνει αυτόματα.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει ταχθεί υπέρ της ταχύτερης μείωσης των εργοδοτικών εισφορών κατά 5%, που περιλαμβάνεται ως μέτρο στο πρόγραμμα και η οποία -όπως σημειώνεται- θα είχε μεγαλύτερα αποτελέσματα στην αύξηση της απασχόλησης.