Έλλειμμα ανταγωνιστικότητας στην πολιτική

Η εικοσαετία που πέρασε, έχει ήδη πολλές ρετσινιές: Των δανεικών, της αδιαφάνειας, της πελατειακής επίλυσης οποιασδήποτε φύσης υποχρεώσεων. Όλα συνοψίζονται σε μία νευραλγικής σημασίας έννοια, που δυστυχώς έχουμε τα τελευταία χρόνια συνδέσει αποκλειστικά με την οικονομία της χώρας: Την ανταγωνιστικότητα.

Γράφει ο Γιάννης Καραμαγκάλης

Το μείγμα της καταστροφής είναι γνωστό: Αυξήσεις μισθών, δανεικά, χαμηλά επιτόκια και ένα επακόλουθο όλων αυτών όργιο υπερκαταναλωτισμού και σπατάλης. Έτσι έφτασε η ελληνική οικονομία στο τέλμα, με την ελληνική κοινωνία να την ακολουθεί με την

ελπίδα ότι και αυτός ο οικονομικός κύκλος θα κάνει κάποτε την στροφή του και θα ανακάμψει, έτσι νομοτελειακά. Δυστυχώς η ευτυχώς, ούτε τα παραπάνω αίτια είναι τα πραγματικά αίτια, αλλά ούτε και το καπιταλιστικό σύστημα της οικονομίας είναι τόσο μοιρολατρικό. Τα αίτια της κρίσης είναι πολύ βαθύτερα. Τα αίτια της χαμηλής ανταγωνιστικότητας δεν εντοπίζονται μόνο στους οικονομικούς δείκτες, αλλά σε κάτι πολύ πιο βαθύ. Στην έλλειψη ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων πολιτικών.

Φυσικά, εδώ ανακύπτει η απορία «ποιών παραγόμενων πολιτικών»; Των ανύπαρκτων είναι η απάντηση. Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα της μεταπολίτευσης ουσιαστικά δεν επιβεβαίωσαν τον ρόλο τους αυτό καθ' αυτό. Δεν παρήγαγαν πολιτική, αλλά αρκέστηκαν σε ελληνικές πατέντες και δόγματα του τύπου «Ο,τι βρέξει ας κατεβάσει» και «Βλέποντας και πράττοντας». Και αυτό φυσικά αφορά όλο το κομματικό φάσμα. Κανένα κόμμα από το 1974 δεν έκανε το αυτονόητο, αυτό για το οποίο δημιουργείται ένα κόμμα: δεν δημιούργησε τομέα παραγωγής πολιτικών, παρά μόνο αρκέστηκε σε μία οιονεί επικοινωνιακή διαχείριση των πάντων. Μην διερωτάστε λοιπόν πως οι επικοινωνιολόγοι, οι PRατζήδες και οι managers έγιναν οι πιο πλούσια επαγγελματική ομάδα στην Ελλάδα.

Από το 1990, ήμασταν η χώρα των «Μοντέλων». Ο κύριος Σημίτης ήθελε εκσυγχρονισμό «αλα Γερμανία», ο κύριος Καραμανλής ο νεώτερος ήθελε επανίδρυση του Κράτους αλά Σουηδία, ο κύριος Παπανδρέου ο νεώτερος ήθελε η χώρα να γίνει «Δανία του Νότου» και πάει λέγοντας. Το γεγονός αυτό φυσικά δεν είναι καταδικαστέο, αλλά γελοίο, από πολλές απόψεις. Πρώτον, το να αναζητάς αποκλειστικά ξένα μοντέλα ως πανάκεια για την επίλυση προβλημάτων σε κάθε πτυχή της δημόσιας πολιτικής της χώρας σου καταδεικνύει χαμηλής ποιότητας πολιτικό και τεχνοκρατικό προσωπικό. Δεύτερον, το να προσπαθείς να εφαρμόσεις και να παραμετροποιήσεις ξένα μοντέλα στις δικές σου ανάγκες υπερβαίνει κάθε έννοια λογικής, υπό το πρίσμα της ετερότητας πολιτικής και διοικητικής κουλτούρας μεταξύ της Ελλάδας και των χωρών - προτύπων.

Σήμερα παρά τα λάθη, το σκηνικό παραμένει το ίδιο. Παραγωγή πολιτικής δεν υπάρχει, άρα ούτε και ανταγωνιστικότητα. Το μηδέν δύσκολα μπορείς να το νικήσεις, έλεγε ένας πανεπιστημιακός μου δάσκαλος πολύ σοφά και συνέχιζε «εάν τα καταφέρεις και το νικήσεις, ή εντελώς ωφελημένος θα είσαι, είτε εντελώς χαμένος». Ωστόσο ποτέ δεν μπήκαμε στον κόπο να παράξουμε δική μας πολιτική. Ποτέ τα κόμματα δεν δημιούργησαν ένα από δωματιάκι στα γραφεία τους που να γράφονται σε έναν πίνακα όλες οι ιδέες και οι σκέψεις. Ένα δωματιάκι που θα χτυπά η καρδιά τη πολιτικής, που θα πηγαινοέρχονται σε αυτό πολιτικοί, τεχνοκράτες, καθηγητές, ζυμώνοντας μοναδικές, καινοτόμες και πρωτότυπες πολιτικές.

Είναι αυτό που λείπει από την χώρα. Παραγωγή πολιτικής. Καιρός να επιμείνουμε και λίγο ελληνικά και σε αυτή την «καταναλωτική μας συνήθεια».