Το ροκφόρ θα δηλητηριάσει την Ευρώπη;

Μοναδικός σίγουρος χαμένος από την απώλεια του γαλλικού «ΑΑΑ» είναι ο Νικολά Σαρκοζί.

Και να που έφτασε κι η ώρα των προαναγγελθεισών ευρωπαϊκών υποβαθμίσεων… Οι φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν από το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής, αλλά οι επίσημες ανακοινώσεις έγιναν ως είθισται αργά το βράδυ – μετά το κλείσιμο της Wall Street. Ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s προχώρησε, όπως είχε από το Δεκέμβριο προαναγγείλει,  στην υποβάθμιση 9 ευρωπαϊκών κρατών. Η Γαλλία

και η Αυστρία υποβαθμίστηκαν κατά μία βαθμίδα χάνοντας την ανώτατη πιστοληπτική τους αξιολόγηση, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κύπρος κατά δύο και η Μάλτα, η Σλοβακία και η Σλοβενία κατά μία. Την άριστη πιστοληπτική αξιολόγηση διατήρησαν η Γερμανία, η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η Φιλανδία. Το αιτιολογικό της υποβάθμισης παρέπεμπε στην ανεπάρκεια των αποφάσεων των Ευρωπαίων ηγετών να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τους συστημικούς κινδύνους της Ευρωζώνης καθώς και στην παγίδευση της Ευρώπης μέσα σε έναν φαύλο κύκλο λιτότητας που – μειώνοντας διαρκώς τη ζήτηση – τροφοδοτεί την ύφεση και τον νέο εκτροχιασμό των δημόσιων οικονομικών… Δηλαδή γνωστά πράγματα…

Κι όλα αυτά τι σημαίνουν, αναρωτιέται κανείς. Πόσο μεγάλη διαφορά θα κάνουν από αύριο; Μάλλον όχι μεγάλη -τουλάχιστον αυτή είναι και η ελπίδα της Ευρώπης.

Κατ’ αρχήν η αξιολόγηση του δημόσιου χρέους μιας χώρας δεν έχει από μόνη της τόση σημασία. Η απόφαση για την υποβάθμιση μιας χώρας δεν περιλαμβάνει νέες πληροφορίες και ως επί το πλείστον βασίζεται σε ήδη γνωστά συμπεράσματα. Ο οίκος S&P το αναγνώρισε ως ένα βαθμό δημοσιεύοντας και το σκεπτικό του. Δεν λέει τίποτα άλλο ως προς τους παράγοντες υποβάθμισης πέρα από εκείνους που όλοι συζητούν όταν αξιολογούν το δημόσιο χρέος μιας χώρας. Αν οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις και υποβαθμίσεις έχουν επιπτώσεις που δεν τους αξίζουν, αυτό οφείλεται στο ότι οι κυβερνήσεις τους αποδίδουν ένα τέτοιο ρόλο, μέσα από την αναγωγή τους σε επίσημα εργαλεία του ρυθμιστικού πλαισίου και τον κλασικό φετιχισμό της κυβερνητικής ρητορικής.

Σε ό,τι αφορά ειδικώς τη Γαλλία, ο πρόεδρος της, Νικολά Σαρκοζί, υπήρξε ο μεγαλύτερος των φετιχιστών καθώς για πολύ καιρό επέμενε στον ιερό χαρακτήρα της ανώτατης πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας του. Όταν όμως αντιλήφθηκε προς τα πού φυσάει ο άνεμος, έκανε μαζί με τους υπουργούς του στροφή 180 μοιρών επιδεικνύοντας μια σαφώς εικονική ψυχραιμία -στα όρια της αδιαφορίας… Θα λέγαμε λοιπόν με βεβαιότητα ότι ο μόνος σίγουρα χαμένος από την υποβάθμιση της Γαλλίας είναι ο Νικολά Σαρκοζί. Μόλις τέσσερις μήνες πριν τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, η υποψηφιότητα Σαρκοζί χάνει πόντους, ενώ εξασθενεί και η διαπραγματευτική του ισχύς στα παζάρια της Ευρωζώνης. Πέραν τούτων όμως, ο οικονομικός αντίκτυπος των υποβαθμίσεων, ιδίως σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, μπορεί κάλλιστα να αποδειχτεί πολύ περιορισμένος. Η Γαλλία θα θέσει εύκολα τα δημόσια οικονομικά της υπό έλεγχο καθώς η υποβάθμισή της κατά μια βαθμίδα από έναν και μόνον οίκο δεν πρόκειται να