ΥΠΟΙΚ: Ανάγκη σωστής διαχείρισης των 10 δισ. ευρώ για αποφυγή νέου μνημονίου!

Την ανάγκη να υπάρξει σωστή διαχείριση των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ που προβλέπει η δανειακή σύμβαση με την Τρόικα “για να αποφύγουμε οπωσδήποτε ένα νέο μνημόνιο”, τόνισε ο Υπουργός Οικονομικών, επισημαίνοντας ότι “πρέπει να υλοποιήσουμε τους σχεδιασμούς χωρίς να χρειαστούμε πρόσθετο δάνειο” που θα συνεπάγεται νέο πρόγραμμα με την Τρόικα.

Παράλληλα,

ο ΥΠΟΙΚ τόνισε ότι “το 2014 θα είναι η πιο δύσκολη χρονιά της κρίσης όπου θα κορυφωθούν τα προβλήματα, οι συνέπειες, οι παρενέργειες της πορείας που οδήγησε την κυπριακή οικονομία σε αυτή την δύσκολη θέση, αλλά θα είναι την ίδια ώρα”, όπως επισήμανε, “και η χρόνια όπου θα πραγματοποιήσουμε τα πιο αποφασιστικά βήματα προς την κατεύθυνση της διόρθωσης και των αλλαγών που η οικονομίας τόσο πολύ έχει ανάγκη, σε σχέση τόσο με τα δημόσια οικονομικά όσο και με τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές αλλά και με την αναγκαία διόρθωση και σταθεροποίηση του τραπεζικού τομέα”.

Μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του κράτους για το 2014, στην παρουσία του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Πανίκου Δημητριάδη, ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι “έξοδος από το μνημόνιο ισοδυναμεί και προϋποθέτει επάνοδο στις αγορές”, κάτι που επιβάλει, όπως επισήμανε, “την έγκαιρη, αποτελεσματική και πλήρη υλοποίηση του προγράμματος”.

Σύμφωνα με τον ΥΠΟΙΚ, “στόχος όλων πρέπει να είναι η επανάκτηση της αξιοπιστίας, η αναβάθμιση των αξιολογήσεων της κυπριακής οικονομίας από τους οίκους αξιολόγησης και τελικά η επάνοδος στις αγορές”.

“Επάνοδος στις αγορές χωρίς τη σφραγίδα του ΔΝΤ, της Τρόικας και των οίκων αξιολόγησης δεν μπορεί να υπάρξει. Δεν θα μπορέσουμε να απαλλαγούμε από αυτή την κηδεμονία και να μπορούμε ελεύθερα να εξασφαλίζουμε τις χρηματοδοτικές μας ανάγκες αν δεν υλοποιήσουμε αυτά που πρέπει”, τόνισε ο κ. Γεωργιάδης, προσθέτοντας ότι “πολύ σημαντικό είναι και το ότι η επάνοδος στις αγορές προϋποθέτει επαρκή χρηματοδοτικά περιθώρια (από αυτά τα 10 δισ. ευρώ) κοντά στην περίοδο λήξης του προγράμματος για να μη δημιουργείται στις αγορές η εντύπωση ότι η κυπριακή οικονομία παραμένει ακόμη σε μια πολύ οριακή κατάσταση”.

Επιπλέον, ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι βασικό χαρακτηριστικό του προϋπολογισμού είναι η μείωση των δημόσιων δαπανών, προσθέτοντας ότι “αυτό δεν αποτελεί μια επιλογή αλλά κάτι που η οικονομική πραγματικότητα επιβάλει”, καθώς “αρκετές εξοικονομήσεις από τις οποίες προτείνουμε έπρεπε να είχαν γίνει” γιατί “αυτό μας καθορίζουν τα αμείλικτα δεδομένα”.

Επισημαίνοντας ότι “η δανειακή σύμβαση στη βάση του μνημονίου (ύψους 10 δισ. ευρώ) είναι η μοναδική πηγή χρηματοδότησης”, ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε ότι η Κύπρος είναι αποκλεισμένη από τις αγορές από την Άνοιξη του 2011 και “δεν έχουμε περιθώριο αύξησης των δαπανών μέσω της διεύρυνσης του δανεισμού που θα κάλυπτε ελλείμματα”, ενώ τα περιθώρια δανεισμού από την εσωτερική αγορά “έχουν από καιρό εξαντληθεί”.

Είπε ακόμη ότι μέχρι σήμερα έχουμε αντλήσει το 47% αυτών των 10 δισ. ευρώ και τόνισε ότι “μέχρι το 2016 δεν έχουμε άλλες πηγές πρόσθετης χρηματοδότησης πέρα των 10 δισ. ευρώ” που προβλέπει η δανειακή σύμβαση.

Ανέφερε επίσης ότι “υπάρχει και ένα απόθεμα” από το 47% ή τα 4,7 δισ. ευρώ, που έχει αντληθεί μέχρι σήμερα (για δημόσια οικονομικά και συνεργατισμό), “στα ταμεία του κράτους που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η επόμενη δόση πιθανότητα θα είναι πολύ μικρή”.

“Δεν υπάρχει δυνατότητα αύξησης των δαπανών για το 2014, πέρα από τις δαπάνες που ήδη προβλέπονται”, επισήμανε.

Είπε ακόμη ότι το έλλειμμα θα είναι κοντά στο 7% το 2013 και το 2014 και σημείωσε ότι το έλλειμμα παραμένει υψηλό παρά τη μεγάλη προσπάθεια εξοικονόμησης δαπανών γιατί “θα μειωθεί το ΑΕΠ, η ύφεση θα συνεχιστεί” και άρα μειώνεται η σημασία των εξοικονομήσεων ως ποσοστό στο ΑΕΠ, ενώ αυξάνεται το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.

Ο κ. Γεωργιάδης κάλεσε την Επιτροπή Οικονομικών να εξετάσει τον προτεινόμενο κρατικό προϋπολογισμό “με την ίδια αυστηρότητα που εξέταζε τον προϋπολογισμό τα προηγούμενα χρόνια” όταν ήταν και ο ίδιος της Επιτροπής.

“Βασίζομαι στον αυστηρό έλεγχο της Επιτροπής, σε μια προσπάθεια την οποία θεωρώ κοινή, αν είναι δυνατό να προσδιορίσουμε πρόσθετες εξοικονομήσεις, με την προϋπόθεση ότι το σύνολο των δαπανών δεν θα αυξηθούν”, ανέφερε ο ΥΠΟΙΚ.

Δημόσιο χρέος

Ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι έχει αυξηθεί η διόγκωση του δημόσιου χρέους με την πρόσθεση και της ανακεφαλαιοποίησης του Συνεργατισμού με 1,5 δισ. ευρώ, προσθέτοντας ότι το 2014 αναμένουμε ότι το ύψος του χρέους θα κορυφωθεί στο 123%, ενώ φέτος θα κλείσει στο 114%.

Ανέφερε ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους ανεβαίνει το 2014 κατά 13,5% και πρόσθεσε ότι “πρέπει να πληρώσουμε 780 εκ. ευρώ για να εξυπηρετήσουμε το διογκωμένο δημόσιο χρέος”.

Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι “κάποιες κινήσεις που έχουν ήδη γίνει στους προηγούμενους μήνες είναι πάρα πολύ σημαντικές επειδή απαμβλύνουν την πίεση σε σχέση με τη διαχείριση του χρέους κοντά στην περίοδο του 2016 όταν θα τελειώνει το πρόγραμμα και θα εξαντλούνται τα 10 δισ. ευρώ και θα πρέπει να επανέλθουμε στις αγορές”.

Ανέφερε ότι πολύ σημαντική ήταν η επαναδιαπραγμάτευση του ρωσικού δανείου – ύψους 2,5 δισ. ευρώ που θα έπρεπε να αποπληρωθεί το 2016 – που θα μας επιτρέψει να επανέλθουμε σταδιακά στις αγορές, αλλά και η ανανέωση 1 δισ. ευρώ εσωτερικού χρέους που θα έληγε την ίδια περίοδο και έχει μετακινηθεί η περίοδος αποπληρωμής του.

Αναπτυξιακή προοπτική

Ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι σημασία στην αναπτυξιακή προοπτική έχει η σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος αλλά και η στήριξη, η διευκόλυνση και η άρση των εμποδίων (γραφειοκρατικά, διοικητικά) προς τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, προσθέτοντας ότι είναι εδώ που αναδεικνύεται η σημασία κυρίως των ξένων επενδύσεων και των νέων τομέων οικονομικής δραστηριότητας (ενεργειακός, αδειοδότηση λειτουργίας καζίνων).

“Κομμάτι αυτού του φιλικού περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις σχετίζεται και με τη φορολογική σταθερότητα, την ανάγκη ύπαρξης και διατήρησης όσο το δυνατό πιο ελκυστικού και ανταγωνιστικού καθεστώτος”, ανέφερε, προσθέτοντας ότι “είναι γι΄ αυτό ακριβώς το λόγο που πρέπει να τερματίσουμε την πολιτική της συνεχούς επιβάρυνσης της ιδιωτικής οικονομίας (νοικοκυριών και επιχειρήσεων) υπό τη μορφή των συνεχών φορολογικών αυξήσεων”.

Ο κ. Γεωργιάδης είπε ακόμη ότι “καταγράφεται εν δυνάμει επενδυτικό ενδιαφέρον” από ξένους επενδυτές, προσθέτοντας ότι “η πρώτη ερώτηση που θέτουν οι πιθανοί επενδυτές και είμαι σε θέση να απαντήσω θετικά είναι αν θα εφαρμόσουμε το πρόγραμμα έγκαιρα και αν θα κάνουμε αυτά που προβλέπει”.

Επίσης, ο ΥΠΟΙΚ διαβεβαιώνει τους πιθανούς επενδυτές ότι δεν θα υπάρξουν νέες μεταβολές στο φορολογικό σύστημα και δεν θα αυξηθούν οι φόροι.

Από την πλευρά του, ο Διοικητής της ΚΤ είπε ότι υπάρχει ενδιαφέρον από ξένους οίκους του εξωτερικού για τον τραπεζικό τομέα.

Δανειστικά επιτόκια

Ο κ. Δημητριάδης είπε ότι η νομοθετική ρύθμιση του ανώτατου επιτοκίου “είναι ένα δύσκολο εγχείρημα για να συνάδει και αυτό στα ευρωπαϊκά δεδομένα”, προσθέτοντας ότι πρέπει να μελετηθεί κατά πόσον μια τέτοια ρύθμιση θα βελτιώσει την κατάσταση.

Ανέφερε ότι “εμπερικλείει πολλούς κινδύνους” ενδεχόμενη τοποθέτηση νομοθετικού πλαφόν στα επιτόκια εκ των οποίων είναι η μετατροπή κάποιων τραπεζών “σε μη βιώσιμες” και πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή η ψαλίδα καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων στο Συνεργατισμό είναι κατά μέσο όρο 2,7 ποσοστιαίες μονάδες και του επιτρέπει να είναι βιώσιμος.

Αυτή η ψαλίδα “περιέχει πολύ λίγα περιθώρια στο Συνεργατισμό για να είναι βιώσιμος”, ανέφερε, προσθέτοντας ότι για τις τράπεζες υπάρχει ένα μεγαλύτερο περιθώριο μεταξύ καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων, παρά το ότι οι τράπεζες τονίζουν ότι υπάρχουν και άλλα έξοδα όπως το κόστος ρευστότητας που είναι πάρα πολύ σημαντικό στις σημερινές συνθήκες όπου υπάρχει πίεση εκροής καταθέσεων.

Ο κ. Δημητριάδης είπε ότι “πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να μην κάνουμε κάτι που μας δημιουργεί άλλο πρόβλημα σε σχέση με τη βιωσιμότητα τραπεζικών ιδρυμάτων”, προσθέτοντας ότι “πρέπει να δουλέψουμε με τις τράπεζες και με την Τρόικα για να δούμε πως μπορούμε να μειώσουμε τα επιτόκια”, τα οποία θα ήταν καλύτερα να μειωθούν χωρίς να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση.

Σε παρέμβαση του, ο ΥΠΟΙΚ είπε ότι “συμφωνεί απόλυτα με την προσέγγιση όπως έχει εκφραστεί από τον Διοικητή της ΚΤ”, προσθέτοντας ότι “αναγνωρίζει και η Κυβέρνηση πόσο σημαντικό είναι να μειωθούν τα επιτόκια, συμφωνούμε με όλους που καταγράφουν ή αναδεικνύουν τις παρενέργειες από τα υψηλά επιτόκια, αλλά πρέπει συνεργαζόμενοι όλοι μας και η Βουλή να βρούμε τρόπους οι οποίοι θα αντιμετωπίζουν πράγματι το πρόβλημα χωρίς να δημιουργούν πρόσθετες παρενέργειες”.

“Δεν αποκλείουμε καμία ρύθμιση φτάνει να είμαστε βέβαιοι – και πράγματι θα συζητηθεί με την Τρόικα – ότι δεν θα προκαλέσουμε πρόσθετες παρενέργειες τις οποίες κανείς δεν επιθυμεί”, σημείωσε.

Απολύσεις στο δημόσιο τομέα

Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι “θα αποφύγουμε τις απολύσεις στο δημόσιο τομέα αν κάνουμε όλα τα άλλα που πρέπει να κάνουμε”, προσθέτοντας ότι “αν συγκρατήσουμε τις δημόσιες δαπάνες μας δεν θα τεθεί ζήτημα ανάλογο με αυτό που τέθηκε στην Ελλάδα”.

Ανέφερε ότι “στις υποχρεώσεις μας προβλέπεται η μείωση του συνολικού αριθμού του μεγέθους της δημόσιας υπηρεσίας μέχρι το 2016 κατά 4.500 άτομα και είναι γι΄ αυτό που ακολουθούμε πολιτική μηδενικών προσλήψεων” και πρόσθεσε ότι “μέχρι και το 2011 το μέγεθος της δημόσιας υπηρεσίας διευρυνόταν και τώρα πρέπει να το μειώσουμε”.

Άρση περιοριστικών μέτρων

Επί του προκειμένου, ο ΥΠΟΙΚ αναφέρθηκε στον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί με την Τρόικα, σημειώνοντας ότι ήδη έχουν κατά πολύ χαλαρώσει τα περιοριστικά μέτρα.

Ανέφερε ότι “νοουμένου ότι τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα σε σχέση με τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν για τον τραπεζικό τομέα, έμμεσα προκύπτει και ένα χρονοδιάγραμμα για την σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων που μας φέρνει στους πρώτους μήνες του 2014, πριν την Άνοιξη στην άρση όλων των περιοριστικών μέτρων με εξαίρεση του σοβαρότερου μέτρου που είναι η μεταφορά χρημάτων από την Κύπρο στο εξωτερικό” και το οποίο δεν αφορά την πληρωμή ενός τιμολογίου αλλά την μεταφορά ποσού από την Κύπρο σε τράπεζα του εξωτερικού.

Η μεταφορά χρημάτων από τράπεζα στην Κύπρο σε τράπεζα στο εξωτερικό θα απομείνει το τελευταίο μέτρο για το οποίο δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα και θα αξιολογηθεί στη βάση των δεδομένων που θα έχουν διαμορφωθεί, πρόσθεσε.

Τράπεζες – Συνεργατισμός

Ο Διοικητής της ΚΤ είπε ότι υπάρχει ένα κεφαλαιακό μαξιλάρι 100 εκατομμυρίων ευρώ για τον συνεργατισμό από το 1,5 δισ. ευρώ που έχει αντλήσει για ενίσχυση της κεφαλαιακής της επάρκειας, ενώ σε σχέση με την Τράπεζα Κύπρου ανέφερε ότι με βάση την άσκηση που διενήργησαν Pimco και KPMG, υπάρχουν κεφάλαια πέρα του 9% που απαιτείται να είναι ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας και τα οποία ανέρχονται στα 770 εκ. ευρώ.

Αναφέροντας ότι στο όλο πρόγραμμα υπάρχουν διαθέσιμα επιπλέον κεφάλαια για τον χρηματοπιστωτικό τομέα ύψους 1 δισ. ευρώ, πέρα του 1,5 δισ. ευρώ που έχει λάβει ο Συνεργατισμός, ο κ. Δημητριάδης εξέφρασε την πεποίθηση ότι “η Ελληνική Τράπεζα δεν θα χρειαστεί κεφάλαια από το πρόγραμμα”.

Από εκεί και πέρα, συνέχισε, η σωστή διαχείριση των υφισταμένων δανείων από τις τράπεζες είναι το κλειδί για την επιτυχία του προγράμματος και “για να παραμείνουν οι κεφαλαιακές ανάγκες εκεί που τις έχουμε υπολογίσει και να μην χρειαστούν νέα κεφάλαια” οι τράπεζες.

Ανέφερε επίσης ότι αυτό που γινόταν στο παρελθόν με την ανανέωση των δανείων “χωρίς να κάνεις προσπάθεια αποπληρωμής τους, θα αυξήσει τις κεφαλαιακές ανάγκες”.

Σε σχέση με την άντληση ρευστότητας από το ευρωσύστημα, ο κ. Δημητριάδης διαβεβαίωσε ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα μέσω των πράξεων νομισματικής πολιτικής και σημείωσε πως “γίνεται προσπάθεια να αυξήσουμε τις εξασφαλίσεις (collaterals) που πρέπει να φέρει η Τράπεζα Κύπρου για να λάβει μέρος στις πράξεις νομισματικής πολιτικής”, ενώ σε σχέση με το Συνεργατισμό ανέφερε ότι “πολύ εύκολα μπορεί” να βάλει ως εγγύηση στην ΕΚΤ το 1,5 δισ. ευρώ που έχει λάβει ως στήριξη και είναι κορυφαίας αξιολόγησης ΑΑΑ (ESM bond) “για να βελτιώσει τη ρευστότητα” του.

ELA

Ο Διοικητής της ΚΤ είπε ότι ο ELA (παροχή έκτακτης ρευστότητας) ανανεώνεται κάθε δύο εβδομάδες και “εφόσον τηρούμε το μνημονιακό πρόγραμμα δεν προβλέπω κανένα πρόβλημα στη συνέχιση της ανανέωσης αυτής”.

Ανέφερε ότι ο ELA κοστίζει 2% στην τράπεζα και οι καταθέσεις γύρω στο 3-3,5% και πρόσθεσε ότι “ο ELA μπορεί να μειωθεί με την επάνοδο της εμπιστοσύνης των καταθετών”.

“Η συμβατική ρευστότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μείωση του ELA εφόσον υπάρχουν οι ανάλογες εξασφαλίσεις”, πρόσθεσε.

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια

Ο κ. Δημητριάδης είπε ότι για την ΚΤ “ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά τον τρόπο διαχείρισης των προβληματικών και μη εξυπηρετούμενων δανείων και από τον συνεργατισμό και από το υπόλοιπο τραπεζικό σύστημα”, προσθέτοντας ότι “το μεγάλο στοίχημα στην Τράπεζα Κύπρου είναι πως θα γίνουν οι αναδιαρθρώσεις αυτών των δανείων ούτως ώστε να μην αυξάνονται οι κεφαλαιακές ανάγκες και να μπορέσει η τράπεζα να δανείζει για νέες επενδύσεις”.

Επιπλέον, ο κ. Δημητριάδης απέκλεισε “νέο κούρεμα καταθέσεων”, σημειώνοντας ότι “το πρόγραμμα προβλέπει ρητά ότι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο, υπάρχουν κεφαλαιακά μαξιλάρια και μέσα στο πρόγραμμα αλλά και μέσα στο τραπεζικό σύστημα για να απορροφήσουν ενδεχόμενες νέες ζημιές”, ενώ οι ασκήσεις που έγιναν μεταξύ άλλων από την Pimco “ήταν αρκετές συντηρητικές”.

Αμοιβές μελών ΔΣ ΚΤ

Ο κ. Γεωργιάδης είπε ότι σήμερα οι αμοιβές των μελών του ΔΣ της ΚΤ είναι ανάλογες με τις αμοιβές των μελών των ΔΣ των εμπορικών τραπεζών, αν και θα έπρεπε, όπως είπε, να ήταν και λίγο πιο υψηλές.

Σημείωσε ότι οι αμοιβές των Διοικητικών Συμβούλων της ΚΤ διατηρούνταν από το 1960 στις 1.000 λίρες, δηλαδή 1.700 ευρώ.