Συνέδριο για την κρίση και το μέλλον της ΕΕ, ενόψει της Ελληνικής Προεδρίας

Στην κρίση, τα αποτελέσματα της, αλλά και τους τρόπους να ξεπεραστεί αναφέρθηκε η Ευρωπαία Επίτροπος, Μαρία Δαμανάκη, σε συνέδριο υπό τον τίτλο «Για να ξεπεράσει την Κρίση, η ΕΕ, πρέπει να προχωρήσει», το οποίο διοργανώνουν το Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών και Ερευνών (ΕΚΕΜΕ) και η Trans European Policy Studies Association (TEPSA), με την υποστήριξη και τη συνεργασία της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, ενόψει της Ελληνικής Προεδρίας

Αναφερόμενη στα βαθύτερα αίτια της κρίσης, η Ευρωπαία Επίτροπος μίλησε μεταξύ άλλων για εξ αρχής «ελλειμματικό αρχιτεκτονικό σχεδιασμό» του ευρώ, το οποίο σε άσχημο καιρό δεν τα πήγε καθόλου καλά, δεδομένου ότι «η Ευρωζώνη δεν είχε τον κατάλληλο εξοπλισμό για να αντιμετωπίσει ένα βίαιο οικονομικό σοκ».

«Η Ευρώπη όμως αντέδρασε» συνέχισε η κα Δαμανάκη, προσθέτοντας ότι προστατεύθηκε η ακεραιότητα της Ευρωζώνης, καθώς σύμφωνα με την ίδια «τα χειρότερα λοιπόν αποφεύχθηκαν».

Παράλληλα αναφέρθηκε σε μία ριζική αναμόρφωση του χρηματοπιστωτικού τομέα, η οποία – όπως είπε – βρίσκεται σε εξέλιξη, με στόχο να αποσυνδεθεί ο κίνδυνος του τραπεζικού χρέους από το δημόσιο χρέος.

Αναφερόμενη στην Ελληνική διάσωση, η κα Δαμανάκη μίλησε για μία διαδικασία η οποία κατέστη ιδιαίτερα επώδυνη, αφού «βασίστηκε κυρίως σε πρόγραμμα εκτεταμένης περιστολής δαπανών το οποίο έθεσε την οικονομία σε συνθήκες ύφεσης. Δυστυχώς, προτάσεις που είχαν κατατεθεί από ορισμένους από μας για το σχεδιασμό του προγράμματος αγνοήθηκαν».

Αποτέλεσμα όπως είπε ήταν ότι το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε πάνω από 23% από το 2009, κάτι που δεν είχε συμβεί ποτέ σε συνθήκες ειρήνης και «η ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα οι πιο ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, κατέβαλαν υψηλό τίμημα. Η ανεργία αυξήθηκε, η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνθηκε, η φτώχεια εξαπλώθηκε και ακραίες ιδεολογίες απέκτησαν περισσότερους οπαδούς».

Η κα Δαμανάκη χαρακτήρισε καθοριστικούς τους επόμενους μήνες, καθώς στις Ευρωεκλογές θα φανεί «εάν θα έχουμε περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη». Η ΕΕ βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με τρεις επιλογές, όπως είπε, εκ των οποίων η πρώτη είναι να συνεχίσουμε business as usual, χωρίς φιλοδοξίες, με βραχυπρόθεσμους στόχους, απλώς για να ανταπεξέλθουμε όπως μπορούμε στην οικονομική κρίση και στην πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού, η δεύτερη είναι η διάλυση και η τρίτη είναι «να περάσουμε στο επόμενο επίπεδο ολοκλήρωσης». Η κα Δαμανάκη τάχθηκε υπέρ της τρίτης επιλογής, λέγοντας ότι η πορεία προς “περισσότερη Ευρώπη” δεν είναι λοιπόν γραμμική ούτε νομοτελειακή, αλλά αποτελεί «συνάρτηση της φιλοδοξίας μας να προχωρήσουμε προς το εμπρός».

Σύμφωνα με την κα Δαμανάκη μέσα σε ένα ραγδαία μεταβαλλόμενο διεθνές σκηνικό, «η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να έχει ισχυρή φωνή. Εδώ το μέγεθος μετράει. Και η ενωμένη Ευρώπη έχει το κατάλληλο μέγεθος».

Η κα Δαμανάκη πρόσθεσε ότι «η ολοκλήρωση της ΕΕ είναι απαραίτητη για να προστατεύσουμε τις αξίες και πρότυπα και να προωθήσουμε τα δικαιώματα των πολιτών: από την προστασία του καταναλωτή, στα εργατικά δικαιώματα, από τα δικαιώματα των γυναικών, στο σεβασμό για τις μειονότητες, από τους περιβαλλοντικούς κανόνες, στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής».

Καταλήγοντας η κα Δαμανάκη ανέφερε ότι «ζούμε πρωτίστως μέσα σε μία κοινωνία, και δευτερευόντως σε μια οικονομία. Αυτό δεν αφορά μόνο τους πολιτικούς αφορά όλες και όλους. Αλλά η πολιτική έχει ευθύνη. Η οικονομική πολιτική δεν είναι αυτοσκοπός. Την εφαρμόζουμε για να πετύχουμε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για την κοινωνία. Όταν η οικονομία καταρρέει, μπορούμε να την επιδιορθώσουμε. Όταν όμως καταρρεύσει η κοινωνία, είναι πολύ δύσκολο να την επαναφέρουμε».

Ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κυβέρνησης και Υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος στο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στην Ελληνική Προεδρία στην ΕΕ, το πρώτο εξάμηνο του 2014, λέγοντας ότι «είναι ένα πολλά υποσχόμενο εξάμηνο γεμάτο με ευκαιρίες αλλά και σκληρές προκλήσεις. Αλλά δεν είναι μόνον αυτό. Είναι το εξάμηνο μέσα στο οποίο επιδιώκουμε να φανούν στην ελληνική πραγματική οικονομία και στην καθημερινή ζωή του Έλληνα πολίτη τα πρώτα δείγματα μιας αλλαγής που μετά από 4 χρόνια σκληρών θυσιών, μετά από 6 χρόνια συνεχόμενης και ανακυκλούμενης ύφεσης, περιμένει δίκαια η ελληνική κοινωνία».

Σύμφωνα με τον Αντιπρόεδρο της Ελληνικής Κυβέρνησης το πρώτο εξάμηνο του 2014 είναι το εξάμηνο της Ελληνικής Προεδρίας και ταυτόχρονα «το πρώτο εξάμηνο της εξόδου από την κρίση».

Ο κ. Βενιζέλος έκανε λόγο για την αναγκαιότητα μίας αφήγησης ενόψει Ευρωεκλογών, «που ν’ αποκαθιστά τα ιστορικά χαρακτηριστικά της Ευρώπης ως ηπείρου και τις αρχικές γενετικές φιλοδοξίες του εγχειρήματος της ευρωπαϊκής ενοποίησης» και την οποία «καλείται ως έναν βαθμό να διαχειριστεί και η Ελληνική Προεδρία».

Σύμφωνα με τον Έλληνα ΥΠΕΞ, «οι προτεραιότητες της ελληνικής προεδρίας σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό υπαγορεύονται από τις ανάγκες και τις αναγκαιότητες της ίδιας της ΕΕ», τονίζοντας αυτή της ανάπτυξης. Ο κ. Βενιζέλος αναφερόμενος και στα γεγονότα της Λαμπεντούζα είπε ότι δεν είναι δυνατό να αναλάβει η Ελλάδα μια ευρωπαϊκή προεδρία που δεν ασχολείται με τα σύνορα, με την κινητικότητα, με τη μετανάστευση, με την «ανάγκη να υπάρξει μια ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να παρεμβαίνει στην πηγή του προβλήματος και με άρση κραυγαλέων ανισοτήτων, κανονιστικών ανισοτήτων, που υπάρχουν στο θέμα αυτό μεταξύ των κρατών μελών».

Παράλληλα ο κ. Βενιζέλος αναφέρθηκε και στην ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική, που επίσης θα είναι μεταξύ των Ελληνικών προτεραιοτήτων.

Μιλώντας για την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και την αλληλεγγύη της Ευρωζώνης, ο κ. Βενιζέλος είπε ότι υπάρχουν, αλλά είναι πάρα πολύ σκληρές οι προϋποθέσεις και πολιτικά και δημοσιονομικά και κοινωνικά και θεσμικά στην ίδια την ουσία της Δημοκρατίας. Αναφερόμενος στην ελληνική περίπτωση, την οποία βίωσε, ο κ. Βενιζέλος είπε ότι ούτε υπήρχε, ούτε υπάρχει Σχέδιο Β, όμως το Σχέδιο Α λέγοντας ότι πρόκειται για κάτι «σκληρό και άνισο». Όπως είπε ο ίδιος δεν υποτιμά το δάνειο των 250 δισεκατομμυρίων ευρώ, ή το κούρεμα χρέους, και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που όπως είπε «έχει πετύχει η Ελλάδα, ενώ άλλες χώρες οδηγήθηκαν μέσα από το bail-in σε άλλες δοκιμασίες» προσθέτοντας ότι «η Κύπρος έχει ζήσει την άλλη εκδοχή».

Ωστόσο ο κ. Βενιζέλος αναφέρθηκε σε αυτό που ζει – όπως είπε – η ελληνική κοινωνία, για την ανεργία, για τη σωρευτική ύφεση, για το πολιτικό δημοκρατικό και κοινωνικό κόστος.

Ο κ. Βενιζέλος αναφέρθηκε στην προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ, όπως είπε να αναδείξει τον κίνδυνο για τη δημοκρατία και τους θεσμούς, τον κίνδυνο για την κοινωνική συνοχή, τον κίνδυνο για τις ευρωπαϊκές αξίες, προσθέτοντας ότι «έπρεπε να χυθεί αίμα αθώων, προκειμένου να γίνει κοινή συνείδηση ότι εδώ έχουμε μια Ελλάδα που δεν είναι μόνον δημοσιονομικό εργαστήριο, αλλά είναι και εργαστήριο για τη δοκιμασία των δημοκρατικών θεσμών». Όπως είπε «τώρα έχουμε το πρόβλημα στην Ελλάδα στην πιο ακραία μορφή κι αυτό δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορο κανέναν το προεκλογικό εξάμηνο προς την ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπό την πίεση όχι βεβαίως πρωτίστως των ναζιστικών ιδεών, αλλά των ποικιλώνυμων ευρωσκεπτικιστικών προσεγγίσεων που αλλοιώνουν και τους εθνικούς και τους πανευρωπαϊκούς συσχετισμούς».

Σύμφωνα με τον κ. Βενιζέλο «πίσω από τον ευρωσκεπτικισμό δεν μπορεί να κρυφτεί ο εγκληματίας, ο δολοφόνος, ο ναζιστής. Πίσω από την οικονομική κρίση επίσης δεν μπορεί να κρυφτεί η αποδοχή της βίας».
Αναφερόμενος στην οικονομία, ο κ. Βενιζέλος είπε ότι «πρέπει να μιλήσουμε για την πραγματική οικονομία» και πρόσθεσε ότι «όταν λοιπόν η κυβέρνηση και τα δύο κόμματα, και ο Πρωθυπουργός και εγώ, ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης λέμε «όχι νέα μέτρα, όχι νέα δημοσιονομικά μέτρα, όχι ανακύκλωση της ύφεσης και της ανεργίας», το εννοούμε απολύτως. Αυτό δεν το αντέχει η κοινωνία, δεν το αντέχει το πολιτικό σύστημα, δεν το αντέχει κανείς. Δεν το αντέχει η Ευρώπη ως ιστορική, κοινωνική και αναπτυξιακή οντότητα».
Καταλήγοντας ο κ. Βενιζέλος ανέφερε ότι το μεγάλο αίτημα και η μεγάλη ανάγκη είναι «οι ευρωπαϊκοί λαοί, τα εκλογικά σώματα, οι κοινωνίες και βέβαια, στη συνέχεια τα Κοινοβούλια και οι κυβερνήσεις, να καταλάβουν ότι χρειαζόμαστε μια «ευρωπαϊκή» Ευρωπαϊκή Ένωση».

Κατά την έναρξη του Συνεδρίου χαιρετισμούς απεύθυναν επίσης ο Πρόεδρος του ΕΚΕΜΕ, Νίκος Φραγκάκης, ο Πρόεδρος TEPSA, Wolfgang Wessels και ο Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, Πάνος Καρβούνης.