Πρόταση της Κομισιόν για την προστασία του ευρώ από τους παραχαράκτες

Την ενίσχυση της προστασίας του ευρώ μέσω του ποινικού δικαίου για την αντιμετώπιση των εγκληματιών που παραχαράσσουν τραπεζογραμμάτια και κέρματα, πρότεινε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η πρόταση οδηγίας, η οποία αποτελεί κοινή πρωτοβουλία των Αντιπροέδρων Όλι Ρεν (αρμόδιος για το ευρώ), Βιβιάν Ρέντινγκ (αρμόδια για θέματα δικαιοσύνης) και του Επίτροπου Άλγκιρντας Σεμετά (αρμόδιος για καταπολέμηση απάτης), θα υποχρεώσει τα κράτη μέλη να διαθέτουν αποτελεσματικά εργαλεία έρευνας για τον εντοπισμό περιπτώσεων παραχάραξης, ισοδύναμα με αυτά που χρησιμοποιούνται για

την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος ή άλλων σοβαρών εγκλημάτων.

Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται η ενίσχυση των διασυνοριακών ερευνών και η θεσμοθέτηση ελάχιστων κυρώσεων, μεταξύ των οποίων η φυλάκιση, για τις σοβαρότερες παραβάσεις παραχάραξης. Η πρόταση θα επιτρέψει επίσης την ανάλυση των κατασχεθέντων πλαστογραφημένων νομισμάτων κατά τη διάρκεια δικαστικής διαδικασίας, ώστε να εντοπίζονται άλλα πλαστά νομίσματα ευρώ που έχουν τεθεί σε κυκλοφορία.

Η Επιτροπή προτείνει τη θέσπιση μιας ελάχιστης ποινής φυλάκισης τουλάχιστον έξι μηνών για τις σοβαρές περιπτώσεις παραγωγής και διανομής πλαστών νομισμάτων. Επίσης θα πρέπει να θεσπιστεί ποινή τουλάχιστον οκτώ ετών κατ΄ανώτατο όριο για το αδίκημα της διανομής (όπως ήδη ισχύει σήμερα για το αδίκημα της παραγωγής). Κατά τον τρόπο αυτό, θα ενισχυθεί η προστασία του ευρώ, με μια καλύτερη αντιμετώπιση των αξιόποινων πράξεων σε όλη την Ένωση, καθώς και τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των δικαστικών αρχών για τη σύλληψη των δραστών.

Τέλος, η οδηγία θα απαιτεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα εθνικά κέντρα ανάλυσης και τα εθνικά κέντρα ανάλυσης κερμάτων θα είναι επίσης σε θέση να εξετάζουν πλαστά νομίσματα ευρώ, κατά τη διάρκεια δικαστικής διαδικασίας, για τον εντοπισμό άλλων πλαστών νομισμάτων ευρώ που έχουν τεθεί σε κυκλοφορία.

Οι ευρωπαίοι πολίτες και οι επιχειρήσεις εμπιστεύονται τη γνησιότητα των τραπεζογραμματίων και των κερμάτων ευρώ, αλλά αυτό δεν είναι δεδομένο γιατί το το ευρώ είναι παγκοσμίως το δεύτερο σημαντικότερο νόμισμα και θα λάβουμε όλα τα αναγκαία μέτρα για να σταματήσει να αποτελεί στόχο για τους εγκληματίες», δήλωσε η κ. Ρέντινγκ, προσθέτοντας ότι με τη σημερινή πρόταση, ενισχύουμε την καταπολέμηση της παραχάραξης νομισμάτων με αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις και αποτελεσματικότερα μέτρα έρευνας. «Η παραχάραξη νομισμάτων από το οργανωμένο έγκλημα υπονομεύει την εμπιστοσύνη του κοινού στο νόμισμα και έχει δυσμενείς επιπτώσεις στις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες και οι υπεύθυνοι δεν πρέπει να παραμένουν ατιμώρητοι – είναι καιρός να αντιμετωπίσουμε τα ρυθμιστικά κενά ώστε να παταχθεί η παραχάραξη σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση», κατέληξε η κ. Ρέντινγκ.

Από την πλευρά του ο κ. Σεμετά, αφού ανέφερε ότι το ευρώ είναι ένα από τα πλέον πολύτιμα αποκτήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», πρόσθεσε ότι αν δεν αναλάβουμε συλλογικά την ευθύνη της προστασίας του, κανένας άλλος δεν θα το κάνει στη θέση μας και για το λόγο αυτό, όπως είπε, πρέπει να βάλουμε φραγμό στο κερδοφόρο έγκλημα μέσω μιας περισσότερο εναρμονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τις κυρώσεις και μια καλύτερη διασυνοριακή συνεργασία που θα μας βοηθήσουν να περιορίσουμε δραστικά την παραχάραξη νομισμάτων.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, συνολικά, κυκλοφορούν σε ολόκληρο τον κόσμο τραπεζογραμμάτια αξίας περίπου 913 δις. ευρώ και κέρματα αξίας 16 δις. ευρώ. Από την εισαγωγή του το 2002, η παραχάραξή του οδήγησε σε οικονομικές ζημιές που ανέρχονται σε τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ.

Αυτό φαίνεται από την κατάσχεση μεγάλων ποσοτήτων πλαστών τραπεζογραμματίων και κερμάτων ευρώ και τη συνεχή εξάρθρωση παράνομων τυπογραφείων και νομισματοκοπείων κάθε χρόνο, εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΚΤ συνηθέστερες παραποιήσεις γίνονται στα τραπεζογραμμάτια αξίας 20 και 50 ευρώ.

Η προτεινόμενη οδηγία βασίζεται και αντικαθιστά την απόφαση-πλαίσιο του Συμβουλίου για την ενίσχυση της προστασίας από την παραχάραξη ενόψει της εισαγωγής του ευρώ, με την επιβολή ποινών και άλλων κυρώσεων.

Η οδηγία διατηρεί τις περισσότερες από τις διατάξεις της απόφασης-πλαισίου (ιδίως τους ορισμούς των προβλεπόμενων αδικημάτων) συνεκτιμώντας ταυτόχρονα τις καινοτομίες που εισήγαγε η Συνθήκη της Λισαβόνας, οι οποίες ενίσχυσαν την ικανότητα της ΕΕ στην καταπολέμηση της απάτης, δίδοντάς της αρμοδιότητα να νομοθετεί στον τομέα του ποινικού δικαίου.