Προσηλωμένη στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης η ηγεσία της Τρ. Κύπρου

Τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης της Τράπεζας Κύπρου και του τραπεζικού τομέα γενικότερα διαπιστώνει η ηγεσία της Τράπεζας, η οποία ωστόσο δηλώνει ότι παραμένει αμετάθετα προσηλωμένη στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταθετών και των πελατών της.

Ο Πρόεδρος του ΔΣ της Τράπεζας

Κρίστης Χασάπης και ο Διευθύνων Σύμβουλος του Συγκροτήματος Τζον Πάτρικ Χούρικαν παραχώρησαν συνέντευξη στο ΚΥΠΕ, με αφορμή τις δύο τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με την αποδέσμευση εμπρόθεσμων καταθέσεων και της πώλησης της θυγατρικής τράπεζας στην Ουκρανία.

Μετά το σοκ των αποφάσεων του Eurogroup και τη διαδικασία εξυγίανσης, η Τράπεζα με νέο ΔΣ και νέα Διοίκηση εργάζεται εντατικά για τη σταθεροποίηση της Τράπεζας και για την επαναφορά της εμπιστοσύνης των καταθετών η οποία, όπως εκτιμά, άρχισε να επιστρέφει σταδιακά τόσο στην Τράπεζα όσο και στον τραπεζικό τομέα γενικότερα.

Ωστόσο, η ηγεσία της Τράπεζας δεν παίρνει τη σταδιακή βελτίωση της εμπιστοσύνης των καταθετών ως δεδομένη. «Πρέπει να συνεχίσουμε να κερδίζουμε την εμπιστοσύνη τους και να σημειώνουμε πρόοδο στην αποκατάσταση της ευρωστίας της Τράπεζας», τονίζει ο κ. Χούρικαν.

Η Τράπεζα προτάσσει πλέον ένα δικό της στόχο, την ενδυνάμωση μέσω της συρρίκνωσης (Shrinking to Strength) και σε αυτό εντάσσεται και η πρόσφατη πώληση της θυγατρικής της Τράπεζας στην Ουκρανία. «Η αποχώρησή μας από την Ουκρανία είναι κομμάτι μίας συνειδητής στρατηγικής επικέντρωσης του κεφαλαίου μας και των πόρων μας ως επί το πλείστον στις εγχώριες δραστηριότητές μας στην Κύπρο», αναφέρει από πλευράς του ο κ. Χούρικαν.

Για το σχέδιο αναδιάρθρωσης, ο κ. Χασάπης σημειώνει ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο, προσθέτοντας πως στόχος είναι «η δημιουργία μιας τράπεζας ελκυστικής σε επενδυτές».

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο κ. Χασάπης, τη βελτίωση στη σταθερότητα της καταθετικής βάσης και στη ρευστότητα της Τράπεζας αντανακλά εξάλλου και η πρόσφατη αποδέσμευση των εξάμηνων γραμματίων ύψους €950 εκατομμυρίων, που παρέμειναν δεσμευμένα βάσει του διατάγματος περί εξυγίανσης. Έτσι, η τράπεζα πλέον διαθέτει δεσμευμένες καταθέσεις που ανέρχονται σε περίπου €2 δις σε ισόποσα γραμμάτια έξι και εννέα μηνών.

Πηγή ανησυχίας ωστόσο παραμένουν τα προβληματικά δάνεια, καθώς, όπως εκτιμούν, εν μέσω της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης της οικονομίας, το δανειακό χαρτοφυλάκιο θα συνεχίσει να δέχεται πιέσεις. Σημειώνουν ωστόσο ότι τους τελευταίους μήνες παρατηρείται κάποια σταθεροποίηση, σε απόλυτους αριθμούς, στα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών.

«Πρωταρχικός στόχος της Τράπεζάς μας είναι η συστηματική και ενεργή εμπλοκή μας με τους ‘μεγάλους’ πελάτες. Εργαζόμαστε με κάθε πελάτη ξεχωριστά προστατεύοντας τα συμφέροντα της Τράπεζας και ταυτόχρονα διασφαλίζοντας την στήριξη βιώσιμων επιχειρήσεων», τονίζει ο κ. Χούρικαν.

Πάντως, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΔΣ της Τράπεζας, ο τρόπος που απεικονίζονται τα δάνεια προκαλεί σύγχυση, καθώς δάνεια που έχουν τύχει αναδιάρθρωσης παραμένουν λόγω συγκεκριμένης πρόνοιας της νέας οδηγίας της ΚΤΚ παραμένουν στην κατηγορία των Μη Εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ). Θεωρούν ότι λόγω συγκεκριμένων προνοιών της οδηγίας «η συγκεκριμένη κατηγορία ΜΕΔ τόσο στο δικό μας ισολογισμό όσο και σε αυτούς των άλλων τραπεζών είναι πιθανό να διογκώνεται και μην απεικονίζεται η πραγματική εικόνα».

Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:

Αποδεσμεύετε ένα μεγάλο ποσό γραμματίων ενώ ταυτόχρονα, η Τράπεζα στηρίζεται για ρευστότητα στον ELA. Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από αυτή την απόφαση;

Κ. Χασάπης: Η Τράπεζα έχει ένα ευρύ φάσμα πηγών χρηματοδότησης. Έχουμε τις καταθέσεις πελατών, το δανεισμό από το Μηχανισμό Παροχής Έκτακτης Ρευστότητας (ELA), τον δανεισμό από τη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για πράξεις νομισματικής πολιτικής και τέλος τα ίδια κεφάλαια. Η καταθετική μας βάση περιλαμβάνει επίσης καταθέσεις ύψους €2,9 δις που παρέμειναν δεσμευμένες υπό την μορφή τριών ισάξιων προθεσμιακών καταθέσεων με διάρκεια 6, 9 και 12 μηνών αντιστοίχως. Οι καταθέσεις διάρκειας 6 μηνών, ύψους €950 εκατ., έχουν ημερομηνία λήξης την 31 Ιανουαρίου 2014 και η Τράπεζα είχε το δικαίωμα να τις ανανεώσει για ακόμα ένα εξάμηνο. Ωστόσο λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τη σταθερότητα της καταθετικής βάσης, τη ρευστότητα της Τράπεζας και το αυξανόμενο επίπεδο εμπιστοσύνης των πελατών προς την Τράπεζα, αποφασίσαμε ότι η πλέον ενδεδειγμένη ενέργεια ήταν να μην εξασκήσουμε το δικαίωμα ανανέωσης των καταθέσεων αυτών. Η απόφαση αυτή ελήφθη μετά από προσεκτική εξέταση όλων των δεδομένων, καθώς και των εκτιμήσεων μας για τη ρευστότητα της Τράπεζας, βάσει διαφόρων σεναρίων.

Πώς πιστεύετε ότι θα αντιδράσουν οι καταθέτες;

Τζ. Χούρικαν: Αναγνωρίζουμε ότι όλοι οι καταθέτες μας έχουν επιλογές, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν με τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων στο σύνολο του τραπεζικού συστήματος. Έχουμε παρατηρήσει μια αυξανομένη σταθερότητα στην καταθετική βάση κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών και αυτό είναι ευχάριστο, καθώς η εμπιστοσύνη επιστρέφει σταδιακά στον τραπεζικό κλάδο και ειδικά στην Τράπεζα Κύπρου. Πιστεύουμε ότι οι καταθέτες μας θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Τράπεζά τους, αλλά δεν παίρνουμε τη στήριξη αυτή ως δεδομένη. Πρέπει να συνεχίσουμε να κερδίζουμε την εμπιστοσύνη τους και να σημειώνουμε πρόοδο στην αποκατάσταση της ευρωστίας της Τράπεζας.

Είχατε οποιαδήποτε διαφωνία με την Κυβέρνηση ή την Κεντρική Τράπεζα για την αποδέσμευση;

Κρ. Χασάπης: Αναλύσαμε διεξοδικά όλες τις πτυχές αυτής της απόφασης και είχαμε διαβουλεύσεις με όλους τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Ακούσαμε τις εισηγήσεις τους και λάβαμε σοβαρά υπόψη μας τις απόψεις τους στη λήψη της απόφασης. Αυτή ήταν μια απόφαση που λήφθηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας αφού στάθμισε προσεκτικά όλα τα επιχειρήματα. Άλλωστε υπάρχει κοινή δήλωση για το θέμα από την Κεντρική Τράπεζα και το Υπουργείο Οικονομικών Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με την μέχρι τώρα αντίδραση των πελατών μας και της αγοράς.

Τι πρέπει να γνωρίζει ο καταθέτης του οποίου το γραμμάτιο αποδεσμεύεται;

Τζ. Χούρικαν: Παρά το γεγονός ότι έχουμε αποδεσμεύσει τις προθεσμιακές καταθέσεις, αυτές συνεχίζουν να εμπίπτουν στα γενικά περιοριστικά μέτρα που εφαρμόζονται σήμερα σε όλες τις τράπεζες στην Κύπρο. Οι καταθέτες μπορούν να αποσύρουν έως και 20% από την προθεσμιακή τους κατάθεση και να την καταθέσουν σε τρεχούμενο λογαριασμό. Το υπόλοιπο ποσό θα κατατεθεί σε λογαριασμό διάρκειας ενός μηνός ή, όπως ελπίζουμε, οι πελάτες μας θα επιλέξουν μια κατάθεση μεγαλύτερης διάρκειας.

Πώς προχωρά η υλοποίηση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης;

Κρ. Χασάπης: Το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης όπως αυτό έχει υιοθετηθεί από την Τράπεζα, δίνει μία ξεκάθαρη κατεύθυνση για την πορεία της Τράπεζας τα αμέσως επόμενα χρόνια. Έχει σχεδιαστεί για να δημιουργήσει μια τράπεζα ασφαλέστερη, μικρότερη, και σε αρμονία με τα οικονομικά μεγέθη της Κύπρου. Αυτό το σχέδιο έχει σαν βάση την ανοικοδόμηση κλίματος εμπιστοσύνης και σιγουριάς με τους πελάτες, με ταυτόχρονη απλοποίηση των εργασιών, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο μία τράπεζα ελκυστική σε επενδυτές.

Είμαστε σε καλό δρόμο. Έχουμε ολοκληρώσει τον εξορθολογισμό του δικτύου των καταστημάτων μας, έχουμε μειώσει σε σημαντικό βαθμό τα λειτουργικά μας έξοδα και είμαστε εντός χρονοδιαγραμμάτων όσον αφορά την ενοποίηση των συστημάτων μας, ενοποίηση η οποία προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί στα μέσα του έτους. Πραγματοποιούμε σταθερά βήματα προόδου στο πλαίσιο της ατζέντας μας για διάθεση μέρους των δραστηριοτήτων μας, και όπως γνωρίζετε για παράδειγμα, μόλις πρόσφατα έχουμε ανακοινώσει συμφωνία πώλησης των δραστηριοτήτων μας στην Ουκρανία στον όμιλο Alfa. Έχουμε ξεκάθαρο σχεδιασμό για συνεργασία με τους πελάτες μας με στόχο την αναδιάρθρωση των υποχρεώσεων τους και έχουμε κάνει σημαντική πρόοδο στον περιορισμό της επιδείνωσης της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου μας, σε όλο το φάσμα των εργασιών μας.

Παρά το γεγονός ότι έχουμε κάνει μία πολύ καλή αρχή όσον αφορά στην αναδιάρθρωση της Τράπεζας, υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να γίνουν. Δουλεύουμε μαζί με τους μεγάλους αλλά και τους μικρούς πελάτες μας για να διασφαλίσουμε την ομαλή εξυπηρέτηση ή αποπληρωμή των δανείων τους. Εργαζόμαστε σκληρά και για την επανάκτηση της εμπιστοσύνης των καταθετών μας. Αναγνωρίζουμε και υιοθετούμε το ρόλο που μας αναλογεί στην επανεκκίνηση της Κυπριακής οικονομίας.

Γιατί προχωρήσατε στη συμφωνία για πώληση των δραστηριοτήτων της Τράπεζας στην Ουκρανία;

Τζ. Χούρικαν: Έχουμε αποφασίσει, βάσει του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης, ότι οι εργασίες μας στην Ουκρανία δεν αποτελούν μέρους των κύριων δραστηριοτήτων στη στρατηγική μας για το μέλλον του Συγκροτήματος. Είμαστε ικανοποιημένοι με την πώληση των εργασιών μας στον όμιλο Alfa και νιώθουμε επίσης ικανοποιημένοι που τα 500 μέλη του προσωπικού μας στην Ουκρανία θα έχουν την προοπτική μιας καριέρας κάτω από τον νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς.

Το Συγκρότημα συρρικνώνεται με στόχο την ενδυνάμωσή του (Shrinking to Strength). Η αποχώρησή μας από την Ουκρανία είναι κομμάτι μίας συνειδητής στρατηγικής επικέντρωσης του κεφαλαίου μας και των πόρων μας ως επί το πλείστον στις εγχώριες δραστηριότητές μας στην Κύπρο.

Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από τα προβληματικά δάνεια;

Χρ. Χασάπης: Η πορεία των προβληματικών δανείων μας ανησυχεί ιδιαίτερα και χρειάζεται να προβούμε σε όλες τις δυνατές ενέργειες για να εμποδίσουμε τυχόν περαιτέρω επιδείνωση αυτής της κατάστασης. Καθώς η οικονομία συνεχίζει να συρρικνώνεται, το δανειακό χαρτοφυλάκιο θα συνεχίσει να δέχεται πιέσεις και γι αυτό προχωρούμε σε συγκεκριμένες και στοχευόμενες ενέργειες με τους πελάτες που δεν είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους.

Ο τρόπος που τα προβληματικά δάνεια απεικονίζονται προκαλεί σύγχυση. Ο ορισμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) (non-performing loans (NPLs) έχει αλλάξει από τον Ιούλιο του 2013. Με βάση το νέο αυτό ορισμό, δάνεια τα οποία ήταν μη εξυπηρετούμενα, αναδιαρθρώθηκαν και σήμερα εξυπηρετούνται κανονικά, εμφανίζονται σαν μη εξυπηρετούμενα. Σαν αποτέλεσμα η συγκεκριμένη κατηγορία ΜΕΔ, τόσο στο δικό μας ισολογισμό όσο και σε αυτούς των άλλων τραπεζών, θα διογκώνεται αλλά δεν θα απεικονίζει την πραγματικότητα.

Η πιο ορθή απεικόνιση της πραγματικής ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου είναι τα δάνεια τα οποία βρίσκονται σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών. Έχω δηλώσει και πρόσφατα τη σταθεροποίηση που παρουσιάζεται σε αυτή την κατηγορία των δανείων, (δηλαδή των δανείων σε καθυστέρηση πέρα των 90 ημερών).

Σε αντίθεση με το σύνολο των ΜΕΔ που συνεχίζουν να αυξάνονται λόγω και του ορισμού τους, τους τελευταίους μήνες έχουμε παρατηρήσει σταθεροποίηση, σε απόλυτους αριθμούς, στα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών. Παρόλα αυτά δεν μπορούμε, ακόμη, να πούμε με βεβαιότητα ότι η επιδείνωση του δανειακού χαρτοφυλακίου έχει αναστραφεί. Καθώς ο ισολογισμός του Συγκροτήματος αλλάζει συνεχώς είναι πιθανόν κάποιες τάσεις και δείκτες ποιότητας χαρτοφυλακίου να χρειάζονται περαιτέρω επεξηγήσεις.

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της Τράπεζας είναι η ανάκτηση των χρημάτων από τους μεγάλους οφειλέτες αλλά και η αναδιάρθρωση δανείων που έχουν εκτιμηθεί από τη PIMCO ως μη εξυπηρετούμενα, ώστε να ενισχυθεί η ρευστότητά της;

Τζ. Χούρικαν: Πρωταρχικός στόχος της Τράπεζάς μας είναι η συστηματική και ενεργή εμπλοκή μας με τους ‘μεγάλους’ πελάτες. Εργαζόμαστε με κάθε πελάτη ξεχωριστά προστατεύοντας τα συμφέροντα της Τράπεζας και ταυτόχρονα διασφαλίζουμε την στήριξη βιώσιμων επιχειρήσεων. Έχουμε αναδιοργανώσει την οργανωτική δομή της Τράπεζας, δημιουργώντας μια κεντροποιημένη και εξειδικευμένη υπηρεσία αναδιάρθρωσης και επανάκτησης δανείων. Αυτό αποτελεί ένα βασικό χαρακτηριστικό των εργασιών μας σε αυτό το δύσκολο σημείο του οικονομικού κύκλου. Είναι σημαντικό οι πελάτες της Τράπεζας, μεγάλοι και μικροί, να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους προς την Τράπεζα, βοηθώντας μας να ανακυκλώσουμε το δανεισμό στην εγχώρια αγορά, ενισχύοντας την κυπριακή οικονομία.

Η Τρόικα βρίσκεται στην Κύπρο και ήδη έγιναν κάποιες συναντήσεις με τη διοίκηση της Τράπεζας. Πως ήταν οι συναντήσεις;

Χρ. Χασάπης: Έχουμε μια πολύ καλή σχέση συνεργασίας με την Τρόικα. Είχαμε μια σειρά συναντήσεων, όπου παρουσιάσαμε τις δραστηριότητες μας, την πρόοδο που επιτυγχάνεται καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Ήμασταν, όπως πάντα, πολύ ειλικρινείς μαζί τους και οι συναντήσεις μας ήτανε πολύ παραγωγικές. Προσβλέπουμε στη συνέχιση αυτής της καλής συνεργασίας και στο μέλλον.

Κλείνοντας, αναλάβατε και οι δύο θέσεις στο Συγκρότημα πολύ πρόσφατα. Πώς θα χαρακτηρίζατε τη μέχρι τώρα συνεργασία σας;

Τζ. Χούρικαν: Έχουμε μία άριστη και αρμονική συνεργασία, σε καθημερινή βάση. Έχουμε δημιουργήσει τις εσωτερικές δομές αλλά και τις συνθήκες που να ενισχύουν αυτή τη συνεργασία. Απώτερος σκοπός και των δύο μας είναι η σωστή λειτουργία και διακυβέρνηση του Συγκροτήματος με στόχο τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του Συγκροτήματος.

Επί του προκειμένου, συμφώνησε και ο κ. Χασάπης.

(ΚΥΠΕ/ΓΣΑ/ΚΣΤ/ΜΜ)