Μετέωρη Κύπρο, στριμωγμένη Ευρώπη και στροφή προς Ρώσους, βλέπουν οι Βρετανοί

Η Κύπρος απάντησε στην μπλόφα της Γερμανίας που «το παράκανε στην προσπάθεια αποφυγής του ηθικού κινδύνου», αναφέρεται στην απόπειρα των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς να συνοψίσουν τις εξελίξεις στο θέμα της κυπριακής διάσωσης. Ωστόσο το «σκηνικό της αναμέτρησης» μεταξύ των δύο πλευρών που έχει στηθεί χαρακτηρίζεται «επικίνδυνο» για την Κύπρο. Αν η Γερμανία και η υπόλοιπη ευρωζώνη αρνηθούν τα χρήματα της διάσωσης ή εμποδίσουν τον έκτακτο δανεισμό των αναξιόχρεων τραπεζών,

κάτι που απαιτεί 12 από τις 17 ψήφους στην ΕΚΤ, η Κύπρος θα πρέπει είτε να αποδεχθεί την πλήρη κατάρρευση των τραπεζών της είτε να βγει από το ευρώ ή και τα δύο μαζί, αναφέρει η εφημερίδα. Σημειώνεται πάντως ότι μετά την καταψήφιση του νομοσχεδίου για τη διάσωση από την κυπριακή Βουλή, το ευρώ και οι αξίες ρίσκου ανέκαμψαν, αντανακλώντας την αίσθηση στις αγορές ότι θα επιτευχθεί κάποιος συμβιβασμός.

Ο έγκυρος οικονομικός αναλυτής της ίδιας εφημερίδας Μάρτιν Γουλφ σημειώνει ότι είναι αναπόφευκτη η αναδιάρθρωση των κυπριακών τραπεζών. Στο ερώτημα αν υπάρχει εναλλακτική στην τακτική του bail-in , ο κ. Γουλφ απαντά καταφατικά παραπέμποντας στην απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών από την ευρωζώνη, για την οποία το απαιτούμενο ποσό είναι μικρό. «Αυτό θα γινόταν αν λειτουργούσε η τραπεζική ένωση», σημειώνει, λέγοντας ότι δε λειτουργεί ακόμα ακριβώς επειδή οι χώρες του πυρήνα δε θέλουν να διασώζουν κακοδιαχειρισμένα τραπεζικά συστήματα, σαν αυτό της Κύπρου. Στο ερώτημα αν επομένως το σχέδιο για την Κύπρο ήταν σωστό, η απάντηση είναι «ναι, αλλά μέχρι ενός σημείου». Χαρακτηρίζει «ανοησίες» τα περί κλοπής καταθέσεων με τη φορολόγησή τους, αλλά τάσσεται υπέρ της υψηλότερης φορολόγησης των μεγαλύτερων ανασφάλιστων καταθέσεων, χαρακτηρίζοντας λανθασμένη την επιβάρυνση των εγγυημένων καταθέσεων αλλά και την οριζόντια επιβάρυνση των καταθετών όλων των τραπεζών.

Το κύριο άρθρο των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς επίσης τονίζει την ανάγκη αναδιάρθρωσης των κυπριακών τραπεζών. Η εφημερίδα υποστηρίζει ότι όπως και αν κατανεμηθούν οι ζημιές από την άσκηση διάσωσης των τραπεζών, θα είναι πολύ λιγότερο επιζήμιο να επιβληθούν μέσα από μια διαδικασία πτώχευσης από την οποία θα προέκυπταν υγιείς τράπεζες, παρά με ένα φόρο που αφήνει χωρίς μεταρρύθμιση το χρηματοπιστωτικό τομέα.

Ο Γκάρντιαν εκτιμά ότι το κυπριακό «όχι» στη Βουλή των Αντιπροσώπων ρίχνει την ευρωζώνη σε νέα κρίση, ενώ σχολιάζει ότι τώρα η Κύπρος αναμένεται να στραφεί για βοήθεια προς τη Ρωσία. Ο οικονομικός συντάκτης-αναλυτής του Γκάρντιαν Λάρι Έλιοτ σχολιάζει ότι το μοιραίο σφάλμα στο σχέδιο των Ευρωπαίων για την Κύπρο ήταν ότι δεν είχαν υπολογίσει την απόρριψή του από το κυπριακό κοινοβούλιο. Ο συντάκτης επικαλείται αναλυτή του Σίτι που παρομοίασε τις εξελίξεις στο νησί με τη δολοφονία του αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου στο Σαράγεβο. Τα δύο πιθανότερα σενάρια που βλέπει ο Λάρι Έλιοτ είναι η χορήγηση περισσότερων χρημάτων στην Κύπρο από την Ευρώπη ή το ΔΝΤ ή η επιμονή της Γερμανίας στη σκληρή στάση της με αποτέλεσμα την κατάρρευση των κυπριακών τραπεζών. Πιο ασφαλής επιλογή κατά τον ίδιο είναι η πρώτη.

Οι Τάιμς σχολιάζουν ότι η Κύπρος μπήκε σε πορεία σύγκρουσης με την υπόλοιπη ευρωζώνη, ενώ ο Ιντιπέντεντ κάνει λόγο για χάος στη διάσωση της Κύπρου, με το νησί «στα πρόθυρα της χρεοκοπίας». Η εφημερίδα εκτιμά ότι η Κύπρος δε θα τύχει συμπάθειας από τους Ευρωπαίους εταίρους, ενώ σύμφωνα με αξιωματούχο της ΕΕ που δίνει την εκτίμησή του, η Ρωσία δε θα προσφέρει όσα χρήματα χρειάζεται η Λευκωσία. Η Ντέιλι Μέιλ αναφέρει ότι η Κύπρος είναι στα πρόθυρα οικονομικής κατάρρευσης.

Ο Άλεξ Γουάιτ, αναλυτής της JP Morgan, σχολιάζει ότι αν η αντιμετώπιση της Κύπρου δε μεταβληθεί, θα αποτελέσει ορόσημο αλλαγής στη λειτουργία της ευρωζώνης. Πάντως ο Σεμπαστιέν Γκαλί από τη Societe Generale θεωρεί ότι η κυπριακή κυβέρνηση θα καταλήξει σε κάποια νέα συμφωνία με τους επίδοξους πιστωτές της, όχι όμως πριν ζήσουμε στιγμές αβεβαιότητας.

Για κρίσιμη στιγμή στην Ευρώπη έκανε λόγο ο Νάιτζελ Φάρατζ, Βρετανός ευρωβουλευτής και ηγέτης του ευρωσκεπτικιστικού Κόμματος Ανεξαρτησίας. «Η κυπριακή Βουλή στην ουσία λέει ‘φεύγουμε από το ευρώ’, με συνέπειες που εκτείνονται σε χώρες και τράπεζες εκτός ευρωζώνης», σχολίασε ο κ. Φάρατζ.

Η δεξαμενή σκέψης Open Europe χαρακτηρίζει στην ανάλυσή της μετέωρο το μέλλον της Κύπρου στην ευρωζώνη και τονίζει ότι το «όχι» απειλεί με κλιμάκωση της κρίσης σε άλλο επίπεδο. Σημειώνει τέσσερα πιθανά σενάρια: νέα ψηφοφορία και έγκριση του πακέτου διάσωσης από τη Λευκωσία, πιο χαλαρούς όρους από τη Γερμανία και το ΔΝΤ, αν και για αυτό το σενάριο υπάρχουν πολλές δυσκολίες, εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης με προφανή υποψήφια τη Ρωσία και κατάρρευση τραπεζών και χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Κύπρο, με πιθανή έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη.

Οι οικονομικοί συντάκτες του BBC σημειώνουν ότι τώρα σχεδόν όλοι όσοι ενεπλάκησαν στη διαμόρφωση του πακέτου για την Κύπρο παραδέχονται ότι ήταν λάθος, «απλώς δε γνωρίζουμε ακόμα πόσο μεγάλο». Αναφέρουν ότι η εξέλιξη της υπόθεσης περιγράφεται ως «φιάσκο» για την ευρωζώνη και ότι τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Γερμανία για το κατά πόσο θα συμφωνήσει σε χαλαρότερους όρους δανεισμού. Ο Πολ Μέισον του BBC σχολίασε ότι οι Κύπριοι έχουν επιλογές και ότι η ευρωζώνη και η ΕΚΤ είναι περιορισμένες στις εναλλακτικές δράσεις. Σημείωσε ότι για το λόγο αυτό στην Κύπρο είναι θυμωμένοι ή απογοητευμένοι αλλά δεν έχουν πανικοβληθεί. Εκτίμησε ότι οι τράπεζες θα ανοίξουν την επόμενη Τρίτη και προέβλεψε μαζική φυγή κεφαλαίων, η οποία μπορεί να μην έχει άμεσο αντίκτυπο σε άλλες χώρες, αλλά θα δημιουργήσει αβεβαιότητα που ίσως εκδηλωθεί σε μεταγενέστερο χρόνο.

Σε δηλώσεις του στο βρετανικό κανάλι ο Μάριος Μαυρίδης του ΔΗΣΥ δήλωσε ότι εξετάζονται εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, κάνοντας αναφορά σε ασφαλιστικά ταμεία και ταμεία πρόνοιας. Παραδέχθηκε σε ερώτηση του Βρετανού δημοσιογράφου ότι αν καμία από τις εναλλακτικές δεν καρποφορήσει και αν δεν υπάρξει συμφωνία με τους πιστωτές τις επόμενες μέρες, τότε η Κύπρος θα αναγκαστεί να επιστρέψει στην κυπριακή λίρα.

Σε ό,τι αφορά το ρωσικό παράγοντα, ανταπόκριση των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς από τη Μόσχα αναφέρει ότι ρωσικές επιχειρηματικές συναλλαγές δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Κύπρο έχουν παγώσει λόγω της απόφασης να παραμείνει κλειστό το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας. Τραπεζίτες και δικηγόροι φέρονται να εργάζονται πυρετωδώς για να διασώσουν εμπορικές συμφωνίες.

Το δημοσίευμα φιλοξενεί και δήλωση εκπροσώπου της ρωσικής τράπεζας VTB, της οποίας η θυγατρική στην Κύπρο είχε το 2011 ενεργητικό 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η ζημιά από τον προταθέντα φόρο στις καταθέσεις θα αναλογούσε «μόνο σε κάποιες δεκάδες εκατομμύρια ευρώ» στην περίπτωση της τράπεζας, αναφέρει η δήλωση. Προσθέτει ωστόσο ότι η πρόταση «απειλεί τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ευρώπης και του κόσμου». Σε περίπτωση που το μέτρο εφαρμοζόταν, «η VTB θα υποχρεωνόταν να επανεξετάσει τη στρατηγική επιχειρηματικής ανάπτυξης στην Κύπρο».

Δικηγόρος ρωσικών επιχειρήσεων δηλώνει ότι η φήμη της Κύπρου ως κέντρου χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ίσως δεν αποκατασταθεί ποτέ μετά από τις «δρακόντειες» πρόνοιες του σχεδίου διάσωσης. «Ακόμα και αν υπαναχωρήσουν από την πρόταση επιβολής τέλους στις καταθέσεις, οι πελάτες μας έχουν κλονιστεί και θα κοιτάξουν άλλες επιλογές στο μέλλον», σημειώνει ο ίδιος δικηγόρος. Επενδυτής από τη Γενεύη δηλώνει στη βρετανική οικονομική εφημερίδα ότι θα πάψει να συναλλάσσεται με Ρώσους ή άλλους χρηματιστές που χρησιμοποιούν την Κύπρο, «μέχρι να καταλαγιάσει η σκόνη». Σημειώνεται πάντως ότι οι όποιες ζημιές για ρωσικές τράπεζες θα περιορίζονταν στις καταθέσεις.

Σε άρθρο του στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, ο Ντιμίτρι Αφανάσιεφ, πρόεδρος ρωσικού νομικού οίκου, σχολιάζει ότι η Μόσχα μπορεί να προστατεύσει τη Λευκωσία από τους «εκφοβισμούς της Ευρώπης». Σημειώνει ότι δεν ευθύνονται οι Ρώσοι καταθέτες για τα προβλήματα των κυπριακών τραπεζών αλλά η συμμετοχή τους στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Σχολιάζει ότι η ΕΕ δεν μπορεί να διατηρήσει την ενότητά της αν σε καιρούς κρίσης οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση το εθνικό (γερμανικό) συμφέρον. Καλεί επίσης τη Μόσχα να ανταποκριθεί στην έκκληση της Κύπρου για βοήθεια, καλύπτοντας τις ανάγκες πέρα των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ που προσφέρει η Ευρώπη. «Το δάνειο προς την Κύπρο θα πρέπει να διασφαλιστεί με δικαιώματα έναντι του ορυκτού της πλούτο, της γης, των ακινήτων και των τραπεζικών μετοχών», με τιτλοποίηση και ιδιωτικοποίηση αυτών των συμφερόντων, καταλήγει ο Ρώσος νομικός.