Δρ Γιώργος Θεοχαρίδης: Ο Ρόλος των Οίκων Αξιολόγησης

Οι Οίκοι Αξιολόγησης είναι εταιρείες που ερευνούν την γενική πιστοληπτική ικανότητα των εκδοτών ομολόγων/δανείων και ετοιμάζουν αξιολογήσεις και γνωμοδοτήσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους επενδυτές. Οι εκδότες ομολόγων και δανείων μπορεί να είναι εταιρείες (π.χ. η Τράπεζα Κύπρου), οντότητες ειδικού σκοπού, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, τοπικές κυβερνήσεις (π.χ. η Πολιτεία της Καλιφόρνιας), καθώς και κυβερνήσεις κρατών (π.χ. η ελληνική ή κυπριακή κυβέρνηση). Οι Οίκοι Αξιολόγησης προβαίνουν σε αξιολόγηση κάθε

οντότητας βάσει της διακριτής επικινδυνότητας της πιστοληπτικής αξιοπιστίας της χρησιμοποιώντας ποσοτική καθώς και ποιοτική ανάλυση. Όσο πιο ψηλή είναι η επικινδυνότητα τόσο πιο χαμηλή είναι η αξιολόγηση.

Ο Ρόλος των Οίκων Αξιολόγησης

Ο ρόλος των οίκων αξιολόγησης είναι να βοηθούν τις αγορές να γίνονται πιο αποδοτικές βελτιώνοντας τη διαφάνεια και διοχετεύοντας πληροφορίες προς τους επενδυτές, μειώνοντας με τον τρόπο αυτό τις δανειοδοτικές και δανειοληπτικές δαπάνες. Επίσης προσφέρουν τη δυνατότητα σε κυβερνήσεις και μικρές επιχειρήσεις, σε νεοσύστατες εταιρείες, αλλά και σε άλλες σχετικά άγνωστες επιχειρηματικές οντότητες, να  αντλήσουν κεφάλαια με την αξιολόγηση του χρέους τους από τους οίκους αξιολόγησης. Οι αξιολογήσεις αποδεικνύονται χρήσιμες  για αυτούς που αξιολογούνται γιατί αποτελούν ανεξάρτητη πηγή πιστοποίησης του επιπέδου της πιστοληπτικής τους ικανότητας, καθώς και  για τις κυβερνητικές ρυθμιστικές αρχές, όπως είναι η Κεντρική Τράπεζα και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Η βελτίωση της διαφάνειας στην αγορά και η διάδοση πληροφοριών θεωρείται ότι αποτελούν το ρόλο του παραδοσιακού μοντέλου οίκου αξιολόγησης. Άλλη μια ερμηνεία πίσω από την ανάγκη ύπαρξης και λειτουργίας οίκων αξιολόγησης στηρίζεται σε μια ‘θεωρία συντονισμού’, σύμφωνα με την οποία οι οίκοι αυτοί ασκούν συντονιστικό ρόλο μεταξύ εκδοτών ομολόγων/δανείων και επενδυτών. Δηλαδή, οι επενδυτές είναι αποδέκτες τεράστιων ποσοτήτων πληροφοριών και οι οίκοι αξιολόγησης τους προσφέρουν βοηθητική καθοδήγηση για να πάρουν τις ορθές αποφάσεις. Ταυτόχρονα, οι οίκοι ενεργούν ως πυξίδα στον περίπλοκο κόσμο των χρηματοοικονομικών αγορών και προς τους εκδότες των  ομολόγων/δανείων. Μια τρίτη εξήγηση όσο αφορά στο ρόλο των οίκων αξιολόγησης είναι η μετατροπή εμπιστευτικών πληροφοριών, που μπορεί να κατέχουν λόγω της στενής τους σχέσης με τους εκδότες,  σε δημόσιες, και οι οποίες είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν από επενδυτές, ρυθμιστικές αρχές, κ.λπ.

Θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων και της βελτίωσης της ποιότητας των πληροφοριών που φθάνουν στους επενδυτές από πολλές πηγές, ο ρόλος των οίκων αξιολόγησης θα μειωνόταν κατά τα τελευταία χρόνια. Όμως το αντίθετο συμβαίνει. Έχουν καταστεί όλο και περισσότερο σημαντικοί. Ένας από τους λόγους είναι η παγκοσμιοποίηση. Στις μέρες μας οι εταιρείες και τα άτομα έχουν την επιλογή να επενδύσουν τα χρήματά τους σε τόπους πολύ μακριά από τα πάτρια εδάφη με κύριο λόγο τη διαφοροποίηση των