Απολογία Μάρκου Κυπριανού στη δίκη για το Μαρί

Με την κατάθεση/δήλωση του πρώην Υπουργού Εξωτερικών Μάρκου Κυπριανού άρχισε σήμερα ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου που συνεδρίασε στη Λάρνακα, η υπόθεση για την φονική έκρηξη που σημειώθηκε στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί στις 11 Ιουλίου 2011.

Στην γραπτή κατάθεση του ο κ. Κυπριανού ανέφερε ότι ως Υπουργός Εξωτερικών είχε υποχρέωση και καθήκον μέσα στα πλαίσια του Συντάγματος και των Νόμων της Κυπριακής Δημοκρατίας να ακολουθεί και να εφαρμόζει τη πολιτική

που χάρασσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας και να εφαρμόζει τις αποφάσεις του Υπουργού Συμβουλίου. Ταυτόχρονα ενεργούσε πάντοτε μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων και των υποχρεώσεων του ως Υπουργός και είχε πάντα ως γνώμονα των ενεργειών του το δημόσιο και το εθνικό συμφέρον της Κύπρου και την εφαρμογή της πολιτικής του Προέδρου.

Για την εμπλοκή του στο θέμα του πλοίου ο κ. Κυπριανού ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ενημερώθηκε για το θέμα από λειτουργό του ΥΠΕΞ ο οποίος με τη σειρά του είχε ενημερωθεί από διπλωμάτη των ΗΠΑ. Αναφέρθηκε στη σύσκεψη που έγινε στις 6/2/2009 στο Προεδρικό Μέγαρο στην οποία παρευρέθηκε και από τα πρακτικά της «διεφάνη ότι ο Πρόεδρος πριν από τη σύσκεψη είχε προφανώς κατ’ ιδίαν ενημέρωση από τους στρατιωτικούς για το θέμα της επικινδυνότητας του φορτίου. Σύμφωνα με την ενημέρωση αυτή το φορτίο δεν ήταν επικίνδυνο στην υφιστάμενη μορφή» ενώ ο Αρχηγός της ΕΦ αντιστράτηγος Κωνσταντίνος Μπισμπίκας ενημέρωσε ότι μετά από προκαταρκτική έρευνα είχε εξευρεθεί ασφαλής χώρος φύλαξης των εμπορευματοκιβωτίων.

Είπε ακόμα ότι μέχρι σήμερα δεν ενημερώθηκε ποτέ για το περιεχόμενο της κατ’ ιδίαν συνάντησης του Προέδρου Χριστόφια με τους στρατιωτικούς, ούτε ποιοι ήταν αυτοί που τον ενημέρωσαν για την επικινδυνότητα του φορτίου, ούτε κάτω από ποιες συνθήκες και με ποιού τις οδηγίες έγινε η έρευνα για εξεύρεση ασφαλούς χώρου φύλαξης του φορτίου, ούτε και σε ποιους ανατέθηκε και από ποιον η εξεύρεση χώρου φύλαξης του φορτίου.

Ο κ. Κυπριανού στην κατάθεσή του ανέφερε ότι το θέμα της επιλογής του χώρου αποθήκευσης και ο τρόπος φύλαξης του φορτίου δεν αφορούσε το ΥΠΕΞ και το ΥΠΕΞ δεν είχε ούτε αρμοδιότητα ούτε και τις γνώσεις για να εκφέρει άποψη. Πέραν όμως, συνέχισε από τις «γενικόλογες και αόριστες αναφορές των στρατιωτικών για το θέμα της επικινδυνότητας του φορτίου, στο δικό μου μυαλό δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι η Ε.Φ δεν ήταν σε θέση να αποθηκεύσει με ασφάλεια ένα φορτίο πυρίτιδας» ούτε και αργότερα όταν «ο συνταγματάρχης Γιώργος Γεωργιάδης έλεγε ότι το φορτίο μπορούσε να φυλαχθεί με ασφάλεια και μιλούσε ως εμπειρογνώμονας του ΓΕΕΦ, δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι αργότερα θα έλεγε στην αστυνομία και στο Δικαστήριο ότι ο ίδιος δεν ήξερε ούτε τη σύνθεση ούτε και τον τρόπο χρήσης της πυρίτιδας αφού σε καμία σύσκεψη δεν είπε κάτι άλλο».

Είπε ακόμα ότι από την αλληλογραφία μεταξύ ΥΠΑΜ και ΥΠΕΞ για το θέμα του φορτίου «δεν φαίνεται ότι το ΥΠΑΜ έθεσε ποτέ προς το ΥΠΕΞ θέμα καταστροφής του φορτίου λόγω επικινδυνότητας ενώ μια τέτοια απόφαση θα έπρεπε να ληφθεί είτε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προσωπικά είτε από το Υπουργικό Συμβούλιο και στο Σώμα δεν ήρθε ποτέ μια τέτοια εισήγηση».

Αναφορικά με τη σύσκεψη της 7/2/2011 ο πρώην ΥΠΕΞ είπε πως ο Λεωνίδας Παντελίδης, Διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας και οι αξιωματικοί του ΥΠΑΜ άφησαν τους παρευρισκομένους να συζητούν για εκποίηση του φορτίου χωρίς να μας ενημερώσουν για τη θέση του Προέδρου όπως την ανέφερε στο Δικαστήριο ο κ. Παντελίδης, ότι δηλαδή είχε δοθεί η συγκατάθεση του Προέδρου για καταστροφή του φορτίου».

Ο Μάρκος Κυπριανού χαρακτήρισε επίσης «μεγάλο ψέμα» αυτό που ειπώθηκε στο Δικαστήριο από το Νίκο Γεωργιάδη και από άλλους στρατιωτικούς ότι «εισηγήθηκα να προσφύγουμε στο Συμβούλιο Ασφαλείας δύο φορές για να αγοράσω χρόνο. Εγώ όχι μόνο δεν εισηγήθηκα κάτι τέτοιο αλλά αντίθετα ήμουν αυτός που απέρριψε την εισήγηση για προσφυγή στο Σ.Α. η οποία προήλθε από τον Λεωνίδα Παντελίδη». Είπε ακόμα πως όταν ο ίδιος εισηγήθηκε να γίνουν αναλύσεις στην πυρίτιδα για να διαφανεί η σταθερότητα της, κανένας δεν διαφώνησε και σημείωσε πως εάν υπήρχαν ορατοί άμεσοι κίνδυνοι οι ειδικοί του ΓΕΕΦ θα έπρεπε να τους είχαν εντοπίσει και υποδείξει στη σύσκεψη.

«Θα πρέπει να είχαμε παραφρονήσει όλοι οι παρευρισκόμενοι στη σύσκεψη και οι Υπουργοί και το Τελωνείο και η Νομική Υπηρεσία και οι άλλοι υπηρεσιακοί παράγοντες εάν εν γνώσει μας υπήρχε άμεσος κίνδυνος ανάφλεξης και έκρηξης και εμείς συζητούσαμε για το καθεστώς ιδιοκτησίας, για πληρωτέους δασμούς και όλα τα άλλα που λέχθηκαν» είπε χαρακτηριστικά ο πρώην ΥΠΕΞ.

Πρόσθεσε επίσης ότι «κανένας δεν μας είπε πως μέχρι τις 11/7/2011 δεν κατάφεραν οι αρμόδιοι του ΓΕΕΦ και του ΥΠΑΜ να στείλουν τα δείγματα για ανάλυση, κανένας δεν μας είπε ότι δεν θα έστελλαν τα δείγματα στο Κρατικό Χημείο για ανάλυση, αφού μέσα σε πέντε μήνες δεν κατάφεραν να τα στείλουν στην Ελλάδα. Το ΥΠΕΞ ούτε εξουσία, ούτε αρμοδιότητα είχε να στείλει δείγματα για αναλύσεις, είναι οι ίδιοι οι στρατιωτικοί που ανέλαβαν την ευθύνη να το κάνουν και να μεριμνήσουν να υλοποιηθεί η απόφαση. Εμείς σαν ΥΠΕΞ θεωρούσαμε ότι οι στρατιωτικοί λόγω αρμοδιότητας που τους ανατέθηκε αλλά και λόγω ειδικότητας, θα έπρατταν τα αυτονόητα» είπε.

Στην ένορκη κατάθεση/δήλωση του ο πρώην ΥΠΕΞ αναφέρθηκε και στα όσα ο Γενικός Εισαγγελέας καταλογίζει στον ίδιο στην εναρκτήρια δήλωση που έκανε ενώπιον του Κακουργιοδικείου στην αρχή της εξέτασης της υπόθεσης. Σύμφωνα με τον Γενικό Εισαγγελέα, είπε ο κ. Κυπριανού «είχα ενεργή εμπλοκή στο θέμα χειρισμού του φορτίου και ότι με όσα ο ίδιος επικαλούμαι μέσω επιστολών το ζήτημα του κατασχεθέντος φορτίου εμπεριείχε πολιτικές πτυχές».

Είναι αυτονόητο, συνέχισε ο κ. Κυπριανού ότι το θέμα του φορτίου εμπεριείχε πολιτικές πτυχές και σημείωσε πως «είναι ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας που στη σύσκεψη της 6/2/2009 στο Προεδρικό είπε ότι η επιλογή της κατάσχεσης του φορτίου συνάδει με την έννοια της λαϊκής κυριαρχίας, είναι ο Γενικός Εισαγγελέας που εξεμάνη στη σύσκεψη της 6/8/2009 και είπε ότι αφού είναι η θέση του Προέδρου και δεν πρέπει να πάρουμε απόφαση, εμάς γιατί μας εφέρετε δαμαί, είναι ο Γενικός Εισαγγελέας που γνωμάτευσε ότι έχουμε νομική υποχρέωση να κατάσχουμε το φορτίο εφαρμόζοντας το ψήφισμα του ΟΗΕ και είναι ο Γενικός Εισαγγελέας που εξουσιοδότησε το Συνταγματάρχη Γιώργο Γεωργιάδη να υπογράψει εκ μέρους του ΥΠΑΜ την παραλαβή του φορτίου από το Τελωνείο».

Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του ο κ. Κυπριανού είπε πως «ο Γενικός Εισαγγελέας μου προσάπτει ότι η συμμετοχή μου στην διαχείριση του φορτίου από τον Αύγουστου του 2009 και μετά ήταν καθοριστική και ότι παρά τη γνώση μου για την επικινδυνότητα του φορτίου λόγω της συνεχούς παραμονής του σε υπαίθρια στοιβάδα, δημιούργησα μια επικίνδυνη κατάσταση αδιαφορώντας για τις συνέπειες της ή παραλείποντας να λάβω μέτρα για μείωση ή εξουδετέρωση της επικινδυνότητας».

Διερωτώμαι, συνέχισε «αν είμαι εγώ που έπρεπε να λάβω μέτρα εναντίον των στρατιωτικών που αποφάσισαν, σχεδίασαν και εκτέλεσαν την εργασία στοίβαξης του φορτίου με τον τρόπο που αυτή έγινε, ή αν είναι ευθύνη του ΥΠΕΞ να ελέγξει αν τηρήθηκαν οι κανόνες ασφαλούς φύλαξης του φορτίου. Διερωτώμαι αν είμαι εγώ αυτός που διέταξε να παραδοθεί το φορτίο στον Συνταγματάρχη Γ. Γεωργιάδη, αν είμαι εγώ που έπρεπε να ενεργήσω ώστε τα εμπορευματοκιβώτια να είναι αραιωμένα και να βρίσκονται υπό σκιά; Επρεπε να στείλω γερανούς να μετακινήσουν το προβληματικό εμπορευματοκιβώτιο, έπρεπε να διαθέσω κονδύλια του ΥΠΕΞ για να γίνουν στέγαστρα, έπρεπε εγώ να κάνω πειθαρχικές ή ποινικές διώξεις των στρατιωτικών που στοίβαξαν τα εμπορευματοκιβώτια με τρόπο που παραβίαζε τους κανόνες ασφαλείας ή έπρεπε εγώ να ενεργήσω ως Νομικός Σύμβουλος του ΥΠΟΙΚ ή του Τελωνείου και να τους υποδείξω πως έπρεπε να εφαρμόσουν τον Περί Τελωνείων Νόμο για την πώληση ή καταστροφή του κατασχεθέντος φορτίου αν έκριναν ότι αυτό έπρεπε να γίνει»;

«Λυπούμαι, αλλά θέλω εκφράζοντας την πικρία μου να πω ότι ο Γενικός Εισαγγελέας κάτω από την πίεση του κόσμου να διώξει κάποιον για τις πολιτικές αποφάσεις, επέλεξε να διώξει εμένα γιατί σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο εφάρμοζα την πολιτική του Προέδρου» είπε ο Μάρκος Κυπριανού.

Στην κατάθεσή του ο κ. Κυπριανού έκανε αναφορά και παρουσίασε ως τεκμήριο πρακτικό από τη σύσκεψη του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 11/2/2009 στην οποία ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας ενημέρωνε το Σώμα για το θέμα του πλοίου «Moncheorgsk».

Στην ενημέρωση αυτή ο Πρόεδρος είχε αναφέρει ότι η Συρία «μια φίλη χώρα» είχε φορτώσει απαγορευμένο υλικό πάνω σε πλοίο με κυπριακή σημαία και ενώ «έχει 15 τόσες αραβικές χώρες οι φίλοι μας οι Σύριοι πάλι μας τα φόρτωσαν εμάς». Ο Πρόεδρος Χριστόφιας είχε ακόμα αναφέρει πως ρώτησε τους στρατιωτικούς κατά πόσον υπάρχει ασφαλής χώρος φύλαξης του φορτίου του πλοίου και του απάντησαν θετικά καθώς και ότι δεν είναι επικίνδυνο το φορτίο εάν δεν τύχει επεξεργασίας.

Ο Γιώργος Γεωργίου, συνήγορος υπεράσπισης Μάρκου Κυπριανού κατέθεσε ως τεκμήριο ενώπιον του Δικαστηρίου είδηση του ΚΥΠΕ, ημερομηνίας 19/7/2011 στην οποία αναφέρονται οι δηλώσεις του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια, ως απάντηση στην παραίτηση που είχε υποβάλει με δημόσια δήλωση του ο κ. Κυπριανού από τη θέση του ως ΥΠΕΞ «για λόγους πολιτικής ευθιξίας» ύστερα από την φονική έκρηξη στο Μαρί.

Η ακροαματική διαδικασία θα συνεχιστεί αύριο Τρίτη 5 Μαρτίου στις 09.00 το πρωί, με την αντεξέταση του Μάρκου Κυπριανού από την Κατηγορούσα Αρχή.