Ζητείται εθνική αξιοπρέπεια

«Η Κύπρος δεν είναι προς πώληση. Ο κυπριακός λαός έχει αξιοπρέπεια. Μην με προκαλείτε με προβοκατόρικες ερωτήσεις».

Η δήλωση του προέδρου της κυπριακής δημοκρατίας, αναμφισβήτητα έχει πολλούς αποδέκτες προς διάφορες κατευθύνσεις. Ανεξάρτητα από το αν είναι εφικτό στις παρούσες συνθήκες να διατηρήσει ο κυπριακός λαός την αξιοπρέπειά του, ώστε να μην εκποιηθεί η χώρα στους δανειστές, ο συμβολικός αντίκτυπος αυτής της δήλωσης είναι πανίσχυρος. Ακόμη κι αν η Κύπρος-μετά από εκβιασμούς-οδηγηθεί στη θηλιά

του ΔΝΤ και των ευρωπαίων νεοαποικιοκρατών ιμπεριαλιστών, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην πλήρη καταστροφή, έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι μια τέτοια εξέλιξη ταυτίζεται με την έλλειψη αξιοπρέπειας.
Τι λέει ακριβώς ο Χριστόφιας; Πρώτα απ’ όλα συνδέει την ηθική με την πολιτική. Υπάρχουν πολιτικές που κατά βάση είναι ανήθικες γιατί παραβιάζουν θεμελιώδη ηθικά συναισθήματα. Δεύτερον, επικαλείται τον λαό όχι ως μια αφηρημένη οντότητα, αλλά ως μια υπαρκτή πραγματικότητα με συγκεκριμένο αξιακό υπόβαθρο. Τρίτον, ταυτίζει την δυνητική εκποίηση της χώρας με την αναξιοπρέπεια του λαού και κυρίως του πολιτικού συστήματος. Για όσους προκαταβολικά θα εγείρουν το επιχείρημα ότι ο Χριστόφιας δεν εκπροσωπεί τον λαό, αλλά τον εαυτό του, θα αντιτείνουμε ότι απηχεί το διάχυτο λαϊκό αίσθημα, που θα μπορούσε να εκφρασθεί ποσοτικά μέσα από ένα δημοψήφισμα, όπως έγινε και στη περίπτωση του σχεδίου Ανάν.
Τα ηθικά συναισθήματα, θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος, δεν είναι καλός σύμβουλος για την πολιτική, και ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Έτσι διατείνονται όσοι εμπνέονται από παραδόσεις μακιαβελικού τύπου, κατά τις οποίες η πολιτική δεν έχει καμιά σχέση με την ηθική. Δεν είναι όμως έτσι, για τον απλούστατο λόγο του ότι η πολιτική ως πρακτική, εξυπηρετεί πάντα κάποια συμφέροντα. Το ερώτημα είναι, τίνος τα συμφέροντα εξυπηρετεί μια πολιτική ή ένα πολιτικό σύστημα ευρύτερα. Αντίθετα, για την αριστοτελική πολιτική φιλοσοφία η πολιτική είναι πρακτική ηθική που αναφέρεται στην συλλογικότητα. Η ευδαιμονία των πολιτών συνιστά το νομιμοποιητικό στοιχείο κάθε πολιτείας και πολιτικής και η παράβαση αυτού του κανόνα καθιστά την πολιτεία και την πολιτική, ανήθικη. Όμως αυτό που προϋποθέτει η ηθική, είναι μία δέσμευση έναντι της πράξης. Και αυτή η δέσμευση αφορά σε ένα αξιακό πλαίσιο που νοηματοδοτεί την ίδια την πράξη. Σε επίπεδο πολιτειακό, η ηθική δέσμευση αφορά το ίδιο το νομιμοποιητικό της στοιχείο, την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πολιτών. Όμως μια πολιτεία, παράλληλα με την νομική της έννοια, αντιστοιχεί σε μια πραγματικότητα. Όπως η αρχαία πόλη, η χώρα είναι ο χώρος της πολιτείας και αυτή είναι η πατρίδα. Και δεν είναι μόνο τα πεζούλια και οι πέτρες του Βελουχιώτη, αλλά και «οι γενιές που μας την παρέδωσαν ελεύθερη», «ο τρόπος του κοινωνικού βίου» όπως γράφει ο Θουκυδίδης στον επιτάφιο. Είναι η γλώσσα ακόμα και ένα πλήθος κοσμοεικόνων και πολιτισμικών διεργασιών που διαπλέκονται με τη ζωή του κάθε ατόμου και που το εντάσσουν σε ένα διϊστορικό-διαχρονι