Νιώθω βαθιά ταπεινωμένος, ως φιλέλληνας…

Του Etienne Roland, στη γαλλική “Le Monde”  Νιώθω βαθιά ταπεινωμένος, ως φιλέλληνας, όταν μια εφημερίδα τολμά να βάλει τίτλο πως η Ελλάδα είναι «μια χώρα ίσως λιγότερο “ευρωπαϊκή” απ’ ό,τι φαίνεται» κι όταν το περιεχόμενο αυτού του άρθρου είναι κακή σύνοψη μιας ιστορίας την οποία οι συντάκτες δεν έχουν ζήσει. Νιώθω ταπεινωμένος, ως Γάλλος, που….συμπατριώτες μου πληγώνουν με τέτοιο τρόπο την ιστορία και τροφοδοτούν τον μύθο του ψεύτη και πονηρού (poniros στο πρωτότυπο) Ελληνα.
Αν λοιπόν δεν είναι η Ελλάδα ευρωπαϊκή χώρα, ποιος αξίζει αυτόν τον τίτλο; Ο Γερμανός βάρβαρος ή η ύπουλη Αλβιών, την οποία ο μεγαλύτερος ποιητής της, ο Βύρωνας, κατηγορούσε ήδη για λεηλασία της χώρας του Ομήρου; Περισσότερο ευρωπαϊκή η Αγγλία, που δεν επιθυμεί καμία ευρωπαϊκή αλληλεγγύη – και κυρίως όχι εκείνη που θα της κόστιζε χρήματα; Δεν είναι αυτή η χώρα που επανέφερε στην Ελλάδα τον στρατό και τον βασιλιά στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πυροδοτώντας έναν κατακλυσμό που η Ελλάδα έμελλε να πληρώσει πολύ ακριβά, μια χώρα που μπορεί εντούτοις να υπερηφανεύεται για την αντίσταση την πιο υποδειγματική απέναντι στον Ναζί κατακτητή. Η ιδέα της Ευρώπης δεν έχει και πολλά χρόνια ζωή, αμφιβάλλω αν μπορούμε να διανέμουμε διπλώματα ευρωπαϊκότητας. Τόσο η ιδέα όσο και το γεωγραφικό της περιεχόμενο είναι προς οικοδόμηση και όχι ένα ακέραιο δεδομένο.Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν έβαλε την Ελλάδα στην Ευρώπη διότι, λέει, από αυτή τη χώρα έρχονταν η δημοκρατία και ο πολιτισμός. Έστω, αν και μπορεί κανείς να πει πολλά για αυτή την αθηναϊκή δημοκρατία, την οπαδό της δουλείας, την ιμπεριαλιστική. Αλλά ο τόνος τοποθετείται εσφαλμένα, διότι το πρόβλημα δεν είναι να μάθουμε πού γεννήθηκε η δημοκρατία, το πρόβλημα είναι να αναγνωρίσουμε ότι ο ελληνικός ή, καλύτερα ας πούμε, ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός είναι το μόνο κοινό σκυρόδεμα σε μια ιστορία φτιαγμένη από αντιπαλότητες και παγκόσμιους πολέμους. Αυτός ο περίφημος ελληνικός πολιτισμός έθρεψε την Αναγέννηση, τα γράμματα και τις τέχνες, τους κλασικούς μας του 18ου αιώνα και γονιμοποίησε τις ελίτ του ίδιου αυτού αιώνα που συντάραξαν τον κόσμο.Ο 19ος αιώνας έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων και τεχνών γεννώντας ένα “νεοκλασσικό” ρεύμα που συναντάμε τόσο στο Εδιμβούργο (που υπήρξε ένα από τα κέντρα και που θέλησε να κατασκευάσει έναν Παρθενώνα), όσο και στη Ράτισμπον, όπου η Βαλχάλα, μνημείο της νίκης των Γερμανών επί των να πολεόντιων στρατευμάτων, είναι ένα αντίγραφο ελληνικού ναού.Η σύγχρονη τέχνη δομήθηκε από το 1900 σε αντίδραση προς τον “κλασσικισμό” και δε μπορούμε παρά να χαιρόμαστε, καθώς το μάθημα της ελληνικής τέχνης είναι αυτό του συναγωνισμού και της ελευθερίας. Η κουλτούρα των ελίτ μας εκμοντερνίστηκε και έτσι τα λατινικά, όπως και τα ελληνικά, δε διδάσκονται πιά στα σχολεία μας παρά περιθωριακά. Μακριά από μένα η ιδέα να τα επαναφέρω ώς κουλτούρα της ελίτ, η οποία τρέφεται σήμερα από λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές διαφορετικότητες σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον: αυτό είναι πολύ καλό και ένα από τ