”ΑΓΙΑ ΔΥΝΑΜΗ” Και ιστορίες για υπόγεια περάσματα…

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΟΜΑΔΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣΦωτογραφική επιμέλεια ΧΡΟΝΟΣΗ «Αγία Δύναμις», Μετόχι της Ιεράς Μονής ΠεντέληςΗ «Αγία Δύναμις» είναι μονόκλιτος βασιλική με καμάρα και
κτίστηκε τον 16ο αιώνα πιθανόν πάνω στα ερείπια του Ναού του ενδοξοτέρου ήρωα
(ημίθεου και κατόπιν θεού) της Ελληνικής Μυθολογίας Ηρακλή, γιου του Δία και
της Αλκμήνης, συζύγου του Αμφιτρύωνος, του οποίου αδυναμία ήταν η δύναμή του. Η
εκκλησία ήταν γνωστή ως Μετόχι του Ροδακιού, από το όνομα της γειτονιάς της,
αλλά και σαν Μεντελίτισσα, από την παραφθορά του ονόματος Πεντέλη σε Μεντέλη.Η επωνυμία «Αγία Δύναμις» αναφέρεται στην Παναγία ως
προστάτιδα των επιτόκων γυναικών, γι’ αυτό και ο εορτασμός του ναού τελείται
στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Γενεσίου της Θεοτόκου. Ωστόσο η ιστορία φανέρωσε
και μια άλλη κρυφή, αλληγορική έννοια της επωνυμίας «Αγία Δύναμη»: ο ναΐσκος
αυτός αποτέλεσε στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 ουσιαστική Δύναμη για τους
Έλληνες αγωνιστές.Έτσι η επωνυμία του Ναού της Γεννήσεως της Θεοτόκου «Αγία
Δύναμις» οφείλεται
, κατόπιν ευρείας αποδοχής του λαού: α) στη Δύναμη του ήρωα
Ηρακλή, β) στη Δύναμη της επιτόκου γυναίκας που παίρνει από την εικόνα της
Γεννήσεως της Θεοτόκου, προκειμένου να φέρει στον κόσμο παιδί, μια νέα ζωή, γ)
στα χρόνια της επανάστασης του 1821 στη Δύναμη του Έλληνα αγωνιστή και δ)
σήμερα στα χρόνια της αποδυνάμωσης, της χαλάρωσης, της διάβρωσης, της διάλυσης,
της σήψης, της μόλυνσης και της ρύπανσης (οικογενειακής, κοινωνικής,
πνευματικής, ηθικής, περιβαλλοντικής, ατμοσφαιρικής) η «Αγία Δύναμη» αποτελεί
τη δύναμη της ψυχής, την ενδυνάμωση την πνευματική, την αντίσταση την ηθική του
κάθε ευλαβούς ταπεινού προσκυνητή.Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, σε ένα σπιτάκι μέσα στο
Μετόχι και κοντά στην Αγία Δύναμη, ο γνωστός πυροτεχνίτης Μαστροπαυλής
κατασκεύαζε πυρομαχικά για λογαριασμό των Τούρκων που βρίσκονταν οχυρωμένοι στο
Κάστρο. Όμως, στα χέρια των Τούρκων έφτανε μόνο ο μικρός αριθμός πολεμοφοδίων
που παρασκευάζονταν με βραδύ ρυθμό κατά τη διάρκεια της μέρας. Το μεγαλύτερο
μέρος των πυρομαχικών, τα οποία παρασκευάζονταν με πυρετώδεις ρυθμούς τη νύχτα,
παραλάμβανε το πρωί κρυφά, μέσα στο κοφίνι με τα άπλυτα, η κυρά Μανώλαινα
Μπινιάρη, η οποία τα μετέφερε ως τον Ιλισό, στην πηγή της Καλλιρρόης. Από εκεί,
το μπαρούτι και τα φυσέκια μεταφέρονταν από έμπιστα πρόσωπα στο Μενίδι, όπου
είχαν συγκεντρωθεί οι επαναστάτες για την εξέγερση της 25ης Απριλίου του 1821.Μέσα στο Μετόχι, στην «κρυψώνα της Πεντέλης», έκρυψαν οι
πατέρες κατά την επιδρομή του Ομέρ Βρυώνη στη Στερεά Ελλάδα τα κειμήλια της
Μονής. Ιερά σκεύη, άμφια, άγια λείψανα, τα έγγραφα των ιδιοκτησιών της Μονής,
Σουλτανικά φιρμάνια και Πατριαρχικά σιγίλια καταστράφηκαν, όταν οι Τούρκοι
στρατιώτες, άγνωστο με τίνος υπόδειξη, ανακάλυψαν την κρυψώνα.Η επαναστατική Δύναμη, όμως που παρείχε το Μετόχι, δεν
εξαντλήθηκε εκεί. Διοχετεύτηκε μέσα από πολλούς δρόμους κ