Quo Vadis Turkey?

 Άρθρο του Θάνου Τριανταφύλλου στο EconomistΠριν από λίγες μέρες στις 30 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε το συνέδριο του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης- ΑΚΡ στην Τουρκία.Κύριο σύνθημα και πυρήνας της επικοινωνιακής εκστρατείας του συνεδρίου ήταν «Μεγάλο έθνος, μεγάλη δύναμη, στόχος το 2023».Αν και κάθε συνέδριο κόμματος έχει ως πρωταρχικό σκοπό την επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής συνοχής και συσπείρωσης των μελών του εν τούτοις το συνέδριο αυτό είχε κάτι διαφορετικό, πίσω από τo πρόταγμα της καμπάνιας. Η αναφορά σ’ αυτή τη χρονολογία σχετίζεται με τα 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάννης και από την εκδίωξη των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, αλλά πρωτάθηκαν εύλογα οι οικονομικοί στόχοι, που πρέπει να επιτευχθούν έως εκείνο το έτος.Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως μιλώντας στο συνέδριο ο πρωθυπουργός Erdogan αναφέρθηκε και σε άλλες συμβολικές ημερομηνίες. Μίλησε για το 1453 και τον Μωάμεθ τον Πορθητή καθώς και για τη μάχη του Ματζικέρτ του 1071, όταν για πρώτη φορά οι Βυζαντινοί ηττήθηκαν από τους Τούρκους του Αρπασλάν.Αναφέρθηκε επίσης στον σουλτάνο Σελίμ Α’ (1465-1520), ενώ προχώρεσε σε μαζική εξιστόρηση δεκάδων Οθωμανών σουλτάνων.Οι ειδικοί υποστηρίζουν πως γενικότερα επιβεβαίωσε ότι το κόμμα του οραματίζεται στις εξωτερικές σχέσεις το νεο-οθωμανισμό και στο εσωτερικό τον τουρκοϊσλαμισμό.Ο μέντοράς του Erdogan,  Ahmet Davutoglu, ήδη από τα αμφιθέατρα ως Καθηγητής,  έχει διδάξει  για μία πολυσχιδή τουρκική εξωτερική πολιτική και την ανάδειξη της Τουρκίας σε μείζονα στρατηγικό παράγοντα σε περιφερειακό -αν όχι και σε παγκόσμιο- επίπεδο.Λίγα χρόνια αργότερα και έχοντας μεσολαβήσει η συγγραφή του «Στρατηγικού Βάθους» που αποτελούσε έναν ιδιότυπο «οδικό χάρτη» για την χάραξη του δόγματος εξωτερικής πολιτικής, το στοίχημα του Davutoglu, βρίσκεται στην πιο κρισιμη καμπή του.Το στοίχημα της περιφερειακής ηγεμονίας φαίνεται πως τρίζει, ύστερα και από την ένταση των σχέσεων με τη Συρία, αλλά και την αποτυχία του δόγματος «μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες».Σε κάθε περίπτωση όμως το διακύβευμα για την Άγκυρα δεν είναι αν θα επικρατήσει της Δαμασκού. Εξάλλου παραδοσιακά η Τουρκία διατηρούσε μια μάλλον πατερναλιστική στάση απέναντι στη Συρία, έχοντας αποδώσει ένα μάλλον «δορυφορικό ρόλο» σε αυτήν.Το βασικό και ουσιώδες διακύβευμα είναι πως η Συρία  αποτελεί έναν σημαντικό ζωτικό χώρο για την Τουρκία, ένα –μέχρι πρότινος- ασφαλές μονοπάτι, για την διάβαση της γείτονος προς τον Αραβικό κόσμο.Ιδιαίτερα μετά και την Αραβική Άνοιξη το περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή μόνο σταθερό δεν πρέπει να θεωρείται.Είναι προφανές πως αυτή η ελεύθερη διέλευση είναι πλέον παρελθόν για την Τουρκική Δημοκρατία, μιας και το καθεστώς Ασάντ δύσκολα θα συγχωρήσει την βίαιη εμπλοκή της, στον εσωτερικό καταμερισμό δυνάμεων.Που βρίσκεται όμως το πραγματικό πρόβλημα της Άγκυρας;Με την περιφερειακή ηγεμονία χαμένη, τα προβλήματα με τον Αραβικό Κόσμο οξυμένα, τις σχέσεις με το Ισραήλ στάσιμες, την πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση να βρίσκεται σε ημι-μόνιμο πάγο, και τις σχέσ