Το κύκνειο άσμα τού «902» και η μαραμένη άνοιξη της ραδιοφωνίας

ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ«ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΤΑ FM» ΔΕΝ ΞΑΦΝΙΑΖΕΙ (ΟΠΩΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ). ΗΤΑΝ ΕΝΑΣ ΝΕΚΡΟΣ ΠΟΥ ΑΡΓΗΣΑΝ ΝΑ ΘΑΨΟΥΝ.

Το ουσιαστικό κλείσιμο του «902» («Αριστερά στα FM», για να μην κάνουμε εκπτώσεις στον τίτλο) είναι οι τελευταίοι κροσσοί που έσβησαν από το πυροτέχνημα του radio boom στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Η αρχή είχε γίνει με την εκπληκτική εκτίναξη του «Αθήνα 9,84» σε μια απίστευτη στρατόσφαιρα ακροαματικοτήτων.

Από παντού – από σπίτια, μαγαζιά και αυτοκίνητα – ακουγόταν η πρώτη φωνή της ελεύθερης ραδιοφωνίας που έφερνε κάτι ολότελα νέο. Δεν είχε την στιλιζαρισμένη εκφώνηση της κρατικής, τα αγκυλωμένα χειραγωγημένα ρεπορτάζ της, την αδυναμία της να αξιοποιήσει ένα τεχνολογικό πλούτο εκατομμυρίων. Ο «9,84» ήταν ένας σταθμός ευέλικτος, σπιντάτος που έβγαζε ήχο και είδηση από οποιοδήποτε σημείο υπήρχε το Γεγονός: από τον τηλεφωνικό θάλαμο των Κάτω Πατησίων αν χρειαζόταν έως το περίπτερο έξω από τη Βουλή αν κάτι συνέβαινε εκεί.

Λίγο μετά μπήκαν στον στίβο τα καθαρόαιμα αραβικά άτια τής ιδιωτικής ελεύθερης ραδιοφωνίας: σίφουνας ο (προ-τηλεοπτικός) Αντένα πήρε γρήγορα κεφάλι, ο Σκάι εκσφενδονίστηκε (και αργότερα έγινε για χρόνια ο κορυφαίος), ο TOP-FM του ΔΟΛ έφυγε δυνατά με μεγάλες μεταγραφές αλλά έπαθε κλακάζ στο πρώτο βιράζ, το Κανάλι-15 ακολούθησε, o Τζερόνιμο Γκρούβι απλώθηκε σαν σύννεφο από άρωμα που αγκάλιασε τη νεολαία. Η μοναδική ραδιοφωνική άνοιξη έφερε μαζί της τα άνθη τής δημοτικής ραδιοφωνίας. Οι Δήμοι (έλεγαν οι κακεντρεχείς) έκοβαν χιλιόμετρα ασφαλτοστρώσεων και πρόσθεταν μέτρα σε κεραίες.

Ο «Δίαυλος-10» των Δήμων Δυτικής Αττικής, το«Κανάλι-1» του Πειραιά, ο«Ξένιος» των Λιοσίων και ο ραδιοσταθμός του Νέου Ηρακλείου αργότερα, ήταν μερικοί από τους πολλούς δημοτικούς και διαδημοτικούς σταθμούς της ελεύθερης ραδιοφωνίας. Προσωπικά έζησα αυτήν την άνοιξη των Μέσων από… μέσα: από το «Ράδιο-5», τον διαδημοτικό σταθμό των Δήμων τής Β΄ Πειραιά. Η Νίκαια, το Κερατσίνι, ο Κορυδαλλός, το Πέραμα και η Δραπετσώνα συνέπηξαν έναν ραδιοσταθμό με φιλόδοξες βλέψεις. Σύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός, δυο άρτια στούντιο, μεγάλη δισκοθήκη κι ένα αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό έφτιαξαν όραμα αλλά όχι και πραγματικότητα.

(Παρενθετικά να πω, ότι είμαι ευτυχής που ως επικεφαλής τού πολυπρόσωπου για την εποχή αθλητικού τμήματος στο «Ράδιο-5» είχα πρωτόγνωρες δημοσιογραφικές συγκινήσεις. Γιατί οι εκπομπές μας με Μάκη Διόγο, Μιχάλη Τσαπίδη, Άγγελο Μενδρινό, Ανδρέα Μπέτση, Δημήτρη Αρκουλή, Σταύρο Κίνλεϊ και πολλούς άλλους συνεργάτες είχαν κάτι που δεν το νιώθαμε στις εφημερίδες από όπου προερχόμασταν οι περισσότεροι. Είχαν αμεσότητα, επιμονή στο «μαθαίνεις ΤΩΡΑ αυτό που θα διαβάσεις αύριο» και τη χαρά να παρακολουθείς την επικαιρότητα από λεπτό σε λεπτό, αλλά με έγκυρη ματιά, χωρίς το καταστροφικό άγχος τού το «είπα πρώτος». Οι καθημερινές και εβδομαδιαίες εκπομπές μας ήταν ολοκληρωμένα δημοσιογραφικά τετράδια, με δηλώσεις, πληροφορίες, ανταποκρίσεις και με μια αποδοχή από το κοινό που μας ξάφνιασε. Χωρίς ίχνος κομπασμού, οι αθλητικές εκπομπές του «Ράδιο-5», που έβγαζαν ειδήσεις και αναδημοσιευόμενες την επομένη αποκλειστικότητες, ήταν το προοίμιο (ένα μικρό δείγμα δηλαδή) της εισβολής των αθλητικών ραδιοφώνων που ήρθε αρκετά αργότερα. Και γι’ αυτό το αθλητικό τμήμα του «Ράδιο-5», που αρνήθηκε πεισματικά να κάνει τότε εκπτώσεις σε προσωπικό («ή φεύγουμε όλοι μαζί ή κανένας», η επωδός μας στις πιέσεις για περικοπές), έπεσε τελευταίο κι αφού είχε παραμείνει το μοναδικό ζωντανό ενημερωτικό κύτταρο του σταθμού όταν όλος υπόλοιπος είχε μετατραπεί λίγο λίγο σε μουσικό!)

Το «Ράδιο-5», όπως και οι περισσότεροι δημοτικοί και διαδημοτικοί σταθμοί (εκτός από το «Κανάλι-1»), δούλευαν με δημοκρατικό λόγο και αριστερές στροφές. Ωστόσο, αποδείχτηκαν καραβάκια με πανιά μπροστά στο τουρμπινοφόρο σκάφος του «902 Αριστερά στα FM» που έβαλε μπροστά τις μηχανές του τον Ιανουάριο του ΄89 και μας έπνιξαν τα απόνερά του. Η ενημερωτική ναυαρχίδα τής Αριστεράς, με το θαυμάσιο μουσικό σήμα της Ελένης Καραΐνδρου, διευθυντή τον Παύλο Τσίμα και με τη δυναμική (οικονομική και όχι μόνο) του ΚΚΕ έδωσε υποσχέσεις κι έφτιαξε όνειρα. Θυμάμαι στα εγκαίνια του σταθμού, όπου είχε παρευρεθεί το άπαν σύμπαν, τον Γιάννη Τζανετάκο – τον επιτυχημένο διευθυντή τού «Αθήνα εννέα οδόντα τέσσερα» που φάνταζε τότε ως γκουρού της ελεύθερης ραδιοφωνίας – να μιλάει με θαυμασμό από μικροφώνου για την τεχνολογική αρτιότητα του «902». Που, φυσικά, συνοδευόταν από πλούσιο δημοσιογραφικό επιτελείο, μουσικούς επιμελητές, φωνές ηθοποιών πρώτης γραμμής, παραγωγούς εκπομπών και άνεση – πολλή άνεση που την κοιτούσαμε αποχαυνωμένοι, εμείς της ελεύθερης διαδημοτικής ραδιοφωνίας.

Αλλά το όνειρο ήταν πολύ μεγάλο για να περάσει από τις πόρτες τής λογικής και της πραγματικότητας. Ο «902 Αριστερά στα FM», όπως και οι δημοτικοί-διαδημοτικοί σταθμοί (όχι μόνο οι αριστερόστροφοι), είχαν μεγάλες βλέψεις για πολιτική παρέμβαση και μια άλλη πολιτιστική και δημοσιογραφική ματιά. Αλλά μαζί είχαν κοντή ανάσα. Και σε λίγο έσκασαν! Φτώχυναν, εκφυλίστηκαν, έγιναν αντιγραφείς ειδησεογραφικών δελτίων άλλων σταθμών και έμειναν πολύ μακριά από αυτό που ήθελαν να γίνουν και να πράξουν.

Σήμερα το ποσοστό ακροαματικότητας τού «9,84» που έρπει δεν ξαφνιάζει. Όπως δεν ξαφνιάζει το κλείσιμο τού «902». Ως Μέσον ενημέρωσης ήταν ένας νεκρός που άργησαν να τον θάψουν.

Διον. Βραϊμάκης
harddog-sport.blogspot.gr