Μάρκ Μαζάουερ: «Η ελληνική κοινωνία θρυμματίστηκε»

Xωρίς υστεροβουλία ή γλυκερές εξιδανικεύσεις, ο βαθύς γνώστης της ελληνικής ιστορίας μιλά για την κρίση της χώρας μας και τους σπασμένους δεσμούς εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και των πολιτικών, και ισχυρίζεται ότι όλα τα σενάρια εξόδου από την ευρωπαϊκή ένωση είναι ανέφικτα, αν όχι ολέθρια.

Ο τρόπος που ο κορυφαίος βρετανός ιστορικός και συγγραφέας Μάρκ Μαζάουερ μιλά για την Ελλάδα από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής θα έπερεπε να αποτελεί πρότυπο προς μίμηση

για πολλούς Έλληνες.  Βαθύς γν΄στης της νεότερης ελληνικής ιστορίας και της ιστορίας των Βαλκανίων, μιλά για την ελληνική κρίση ήρεμα, ψύχραιμα, με σεβασμό για μια χώρα που βρίσκεται στη δύσκολη καμπή της νεότερης ιστορίας της, χωρίς, όμως, να παραβλέπει τα σοβαρά προβλήματά της και όσους τα ενίσχυσαν.

Ο φιλελληνισμός του δεν έχει τη γλυκερή εξιδανίκευση άλλων εποχών, ο λόγος του δεν κρύβει την υστερόβουλη κολακεία προς τους απελπισμένους Έλληνες, τακτική που συνηθίζεται τελευταία, και το ενδιαφέρον του για τη χώρα μας δεν ζωήρεψε τη στιγμή που η Ελλάδα έγινε της μόδας ως αρνητική είδηση. Την Τρίτη 23 Οκτωβρίου η Εταιρεία Συγγραφέων θα του απονείμει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το βραβείο «Διδώ Σωτηρίου», που δίδεται σε ξένο ή Έλληνα συγγραφέα που με τη γραφή του αναδεικνύει την επικοινωνία των λαών και των πολιτισμών. Ο ελληνιστής, μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών και διευθυντής του Κέντρου Παγκόσμιας Ιστορίας στο Κολούμπια, θα μας υπενθυμίσει στην ομιλία του με θέμα την Ελλάδα και την ευρωπαϊκή κρίση μια ιστορική φυσιογνωμία, τον πρωτεργάτη της ευρωπαϊκής ενοποίησης, Αλτιέρο Σπινέλι.

Έχετε ερμηνεύσει το ενδιαφέρον σας για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία;

Γιατί να μη με ενδιαφέρει; H σύγχρονη Ελλάδα έχει μια συναρπαστική ιστορία.

Δεν ανήκει στις ηγεμονικές χώρες που προκαλούν, συνήθως, το ενδιαφέρον των ιστορικών.
Αυτ ό είναι αλήθεια, αλλά μερικές φορές μπορεί να μάθει κάποιος πολύ περισσότερα από την ιστορία άλλων χωρών, αντί να περιοριστεί στη μελέτη της δικής του ιστορίας. Δεν μαθαίνει μόνο από τη δύναμη αλλά και από την αδυναμία.

Ένα από τα πιο γνωστά βιβλία σας, «Η Ελλάδα και η ελληνική κρίση του Μεσοπολέμου», αναφέρεται στη μεγάλη οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα τη δεκαετία του ’30, μετά το κραχ. Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές ανάμεσα στην κρίση εκείνων των χρόνων και τη σημερινή;

Νομίζω ότι η κατάσταση σήμερα είναι αρκετά διαφορετική. Η σύγχρονη Ελλάδα είναι μια χώρα ευημερούσα, πλούσια. Ακόμα και μετά τη μεγάλη κρίση των τελευταίων δύο, τριών χρόνων παραμένει πιο πλούσια από τα χρόνια που προηγήθηκαν του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε, βέβαια, οι άνθρωποι ήξεραν πολύ καλά τι είναι η φτώχια και υπήρχαν αρκετοί πόροι μέσα στη χώρα που τη βοήθησαν για να ξεφύγει από την καταστροφή. Όταν η Ελλάδα εγκατέλειψε τον «κανόνα του χρυσού» το 1932, μπήκε σε τροχιά οικονομικής ανάπτυξης. Νομίζω ότι αυτή η προοπτική δεν υπάρχει σήμερα. Συνεπώς, οι επιλογές της Ελλάδας είναι λιγότερες και οι συνθήκες