Υπόμνημα ΚΔ: Η Τουρκία μετατοπίζει ευθύνες για αγνοούμενους

Απογοητευτικό και ανεπαρκές χαρακτηρίζει η Λευκωσία, μέσω υπομνήματος, το τουρκικό έγγραφο προς την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης τον περασμένο μήνα.

Υπενθυμίζει ότι η υποχρέωση της Τουρκίας για διερεύνηση της τύχης των Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων, όπως απορρέει από την απόφαση του ΕΔΑΔ, δεν πρέπει να συγχέεται με την αποστολή της ΔΕΑ για διερεύνηση της τύχης όλων των αγνοουμένων. Παράλληλα χαρακτηρίζει τις άδειες για πρόσβαση σε στρατιωτικές ζώνες στα κατεχόμενα

ως μια «αργοπορημένη κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση», η οποία δεν αρκεί για να λυθεί το ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων, ενώ ζητά ομαδοποίηση αδειών για επίσπευση των εκταφών.

Οι αναφορές περιέχονται σε υπόμνημα της κυπριακής Κυβέρνησης προς την Επιτροπή Υπουργών, που διανεμήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου ενόψει της επικείμενης συνεδρίασης στο Στρασβούργο, τον ερχόμενο μήνα, όπου θα συζητηθεί το θέμα των αγνοουμένων.

«Η Τουρκία αποπειράται για άλλη μια φορά να μετατοπίσει τη δική της ευθύνη στη ΔΕΑ» αναφέρεται στο έγγραφο της κυπριακής Κυβέρνησης. Προστίθεται ότι «ξεκάθαρα, η ΔΕΑ δεν αποτελεί μένος της εσωτερικής διερευνητικής διαδικασίας της Τουρκίας στο θέμα των αγνοουμένων, όπως μεθοδικά προβάλλεται στο υπόμνημά της».

Ενόψει των αποφάσεων που αναμένεται να ληφθούν στο Στρασβούργο, η Λευκωσία ζητά όπως κληθεί η Άγκυρα να προχωρήσει με την αποτελεσματική διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων, στη βάση των αποφάσεων του δικαστηρίου και ενός ρεαλιστικού προγράμματος εργασίας.

Ζητά επίσπευση του ρυθμού με τον οποίο δίνεται πρόσβαση στη ΔΕΑ σε στρατιωτικές ζώνες στα κατεχόμενα και άρση του κανόνα που εφαρμόζεται σήμερα για άδειες σε δέκα περιοχές ανά έτος.

Παράλληλα ζητά τον τερματισμό αχρείαστων περιορισμών, πρόσβαση σε στρατιωτικά αρχεία καθώς και θετικά μέτρα που θα αποτρέψουν νέες μετακινήσεις οστών στο μέλλον.

Η Λευκωσία επαναλαμβάνει παράλληλα το πάγιο αίτημα για πληρωμή των αποζημιώσεων που επιδίκασε το ΕΔΑΔ το Μάιο του 2014 σε συγγενείς αγνοουμένων και εγκλωβισμένους.

Στο έγγραφο αναφέρεται ότι έως τώρα, η Τουρκία δεν έχει καταφέρει να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις σε τρία σημεία, που σχετίζονται με την έλλειψη πρόσβασης σε σημαντικές πληροφορίες, τη μετακίνηση οστών, αλλά τους αργούς ρυθμούς με τους οποίους δίνεται άδεια για πρόσβαση σε στρατιωτικές περιοχές.

Αντ` αυτού, σημειώνεται, η Τουρκία αναλώνεται σε «μακροσκελείς, θεωρητικές και ουτοπικές αναφορές» στη λεγόμενη μονάδα αγνοουμένων που έχουν συστήσει οι αρχές του ψευδοκράτους, αλλά και σε ανακριβείς και παραπλανητικές αναφορές που δεν έχουν καμία σχέση με το θέμα.

Ακολούθως, στο υπόμνημα γίνεται λεπτομερής αναφορά σε κάθε ένα από τα σημεία.

Ως προς την πρόσβαση στην πληροφόρηση, η κυπριακή πλευρά αναφέρει ότι είναι «υψίστης σημασίας η ΔΕΑ να αποκτήσει όλη τη σχετική πληροφόρηση που περιέχονται στα στρατιωτικά και άλλα αρχεία της Τουρκίας», κάτι που θα συνέβαλε στον εντοπισμό συγκεκριμένων χώρων ταφής.

«Η Τουρκία δεν έχει δώσει ποτέ στη ΔΕΑ τη σημαντική πληροφόρηση που χρειάζεται», αναφέρεται, ενώ προστίθεται ότι μόνο η Άγκυρα είναι σε θέση να δώσει αυτή την πληροφόρηση, για εντοπισμό όσων αγνοουμένων είχαν ειδωθεί για τελευταία φορά υπό την επιτήρηση του τουρκικού στρατού.

Στο σημείο αυτό αναφέρεται ότι η ΔΕΑ δεν έχει καταφέρει να υποβάλει επίσημο υπόμνημα στην Τουρκία, καθώς για αυτό απαιτείται η συγκατάθεση και των τριών μελών.

Η Λευκωσία συμπληρώνει ότι λόγω της ελλιπούς πληροφόρησης, οι επιτυχημένες εκσκαφές την περίοδο 2006-2015 ανήλθαν συνολικά σε μόλις 28%, ενώ για την πενταετία 2010-2015 το ποσοστό περιορίστηκε στο 22,86%.

Ως προς το θέμα της αποτελεσματικής διερεύνησης, η Λευκωσία επισημαίνει ότι η σύσταση της «μονάδας αγνοουμένων» στα κατεχόμενα δεν αποδεικνύει επαρκώς ότι η Τουρκία συμμορφώνεται με την απαίτηση για διερεύνηση της τύχης των Ε/κ αγνοουμένων.

Ως προς τη μετακίνηση οστών, που αποδεικνύεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα και τις κατακερματισμένες σορούς, αναφέρεται ότι η ΔΕΑ έχει καταδείξει πως πρόκειται για μια εργασία που απαιτεί τη χρήση βαρέων μηχανημάτων.

«Χωρίς αμφιβολία [οι μετακινήσεις οστών] σκόπευαν και αποσκοπούσαν στη συγκάλυψη των ευρημάτων ενός εγκλήματος» αναφέρεται.

Σύμφωνα με το έγγραφο της κυπριακής πλευράς, μετακινήσεις έχουν εντοπιστεί μέχρι στιγμής σε τέσσερις περιοχές στα κατεχόμενα, ενώ οι υποθέσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι έχουν κλείσει μέχρι να εντοπιστούν ολόκληροι οι σοροί των αγνοουμένων, να ταυτοποιηθούν και να επιστραφούν στις οικογένειές τους.

Η συνεχιζόμενη άρνηση της Τουρκίας για ενημέρωση της ΔΕΑ για τους τόπους στους οποίους μετακινήθηκαν οι σοροί αυτοί έχει ως αποτέλεσμα την κατασπατάληση πολύτιμων πόρων και χρόνου, προστίθεται.

Αναφορικά με την πρόσβαση στις στρατιωτικές ζώνες, η Λευκωσία σημειώνει ότι η ανακοίνωση της Τουρκίας για παροχή πρόσβασης στα συνεργεία της ΔΕΑ για τα επόμενα τρία χρόνια είναι μια αργοπορημένη κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν είναι όμως αρκετή να λύσει το θέμα των αγνοουμένων.

Όπως αναφέρεται, στις περιοχές αυτές εκτιμάται ότι υπάρχουν θαμμένα τα οστά περίπου 130 αγνοουμένων, ενώ ο συνολικός αριθμός ανέρχεται αυτή τη στιγμή σε 1.028.

Μέχρι σήμερα η ΔΕΑ έχει ζητήσει πρόσβαση σε 34 στρατιωτικές περιοχές ενώ με τους ρυθμούς αυτούς θα χρειαστούν τουλάχιστον άλλα τέσσερα χρόνια για να ολοκληρωθούν οι εκταφές, συμπληρώνεται.

Προστίθεται ότι ο ρυθμός παραχώρησης των αδειών κατ` εντολή του τουρκικού στρατού καταδεικνύει ότι η Άγκυρα επιτελεί το ελάχιστο των απαιτήσεων.

Η Λευκωσία αναφέρει ότι η άδεια στις στρατιωτικέ ζώνες πρέπει να συνδυαστεί με την παροχή πληροφοριών από τα στρατιωτικά αρχεία, ώστε να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα των εκταφών της ΔΕΑ.

Ζητά να ομαδοποιηθούν τα αιτήματα για πρόσβαση σε στρατιωτικές ζώνες σε γεωγραφικά ομοιόμορφες περιοχές για τις οποίες θα απαιτείται μόνο μια άδεια. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί ο χρόνος αναμονής των συγγενών ενώ θα μειωθεί το κόστος για τη ΔΕΑ, αναφέρεται στο έγγραφο.

Χρειάζεται ώθηση, αλλά και η συνεργασία της Τουρκίας, για να διασφαλιστεί ότι η ΔΕΑ θα συνεχίσει και θα ολοκληρώσει το έργο της, καταλήγει η Λευκωσία.

Πηγή - ΚΥΠΕ