Βαλτωμένος ο ιδιωτικός τομέας της Κύπρου

Βουλιαγμένα στο χρέος βρίσκονται τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις του τόπου.

Το χρέος του ιδιωτικού τομέα στην Κύπρο παραμένει δυσθεόρατο, με βάση και τα νεότερα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που αφορούν στον Δεκέμβριο του 2016.

Συγκεκριμένα:

- Χρέος εταιρειών: €40 δισ. ή 223,4% του ΑΕΠ.

- Χρέος νοικοκυριών: €22 δισ. ή 122,6% του ΑΕΠ.

- Σύνολο χρέους ιδιωτικού τομέα: €62 δισ. ή 346% του ΑΕΠ.

Aίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι τόσο οι εταιρείες όσο και τα νοικοκυριά του τόπου έχουν στο ενεργητικό τους, περισσότερα από τις υποχρεώσεις τους.

- Ενεργητικό εταιρειών: €57,8 δισ.

- Ενεργητικό νοικοκυριών: €45,6 δισ.

- Σύνολο ενεργητικού: €103,4 δισ.

Το ερώτημα είναι γιατί είναι τόσο βαθιά βουτηγμένος στο χρέος ο ιδιωτικός τομέας, αφού έχει ενεργητικό και για τις απαντήσεις ανατρέξαμε σε απόσπασμα παρουσίασης, την οποία μας προσκόμισε η Δόκτωρ Πάνη Καράμανου από την Κεντρική Τράπεζα.

Η διαφορά του τί συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης έγκειται στο γεγονός ότι τα κυπριακά νοικοκυριά επιλέγουν να δανείζονται και να αποταμιεύουν ταυτόχρονα για τους εξής λόγους:

1) Πολιτισμικές διαφορές

- Υψηλό ποσοστό ιδιοκτητών 1ης κατοικίας.

- Έλλειψη καλού συνταξιοδοτικού συστήματος.

- Υψηλά κόστη εκπαίδευσης παιδιών, πέραν της δημόσιας εκπαίδευσης.

- Έλλειψη Γενικού Σχεδίου Υγείας.

- Οι Κύπριοι τείνουν να δημιουργούν δίχτυ ασφαλείας για το μέλλον.

2) Η "έκρηξη στέγασης" και η απότομη αύξηση στις τιμές των κατοικιών, μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε., οδήγησε σε αύξηση του χρέους.

3) Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους των νοικοκυριών αφορά στην αγορά ακίνητων περιουσιακών στοιχείων.

Υπερχρεωμένες οι κυπριακές εταιρείες

Υπερχρεωμένες είναι κυπριακές εταιρείες. Πρόκειται κυρίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις με περιορισμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση πέραν του δανεισμού από τις τράπεζες.

- Δεν μπορούν π.χ. να εκδώσουν χρεόγραφα - ομόλογα ή να βγουν στο χρηματιστήριο.

- Μετά το "Bail in" αριθμός εταιρειών, πελάτες της Λαϊκής Τράπεζας, απέτυχαν να συμψηφίσουν το χρέος τους με τις αντίστοιχες καταθέσεις, επειδή οι καταθέσεις ήταν υπό τον προσωπικό λογαριασμό των ιδιοκτητών.

Επίσης, το χρέος των εταιρειών διογκώνεται από ξένες εταιρείες που διατηρούν τη βάση τους στην Κύπρο, πλην όμως δεν έχουν καμιά σχέση με την οικονομία του τόπου.

Παρά ταύτα το χρέος τους λογίζεται ως χρέος των κατοίκων Κύπρου.