Ψευδείς ειδήσεις (fake news) στην εποχή διαδικτύου

Οι ψευδείς ειδήσεις στην εποχή του διαδικτύου και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) είναι φαινόμενο. Στον πρόσφατο προεκλογικό στις ΗΠΑ, ο οποίος βασίστηκε στα ΜΚΔ, έχει στοιχειοθετηθεί από έρευνα του αμερικανικού δικτύου, ότι στους τρεις τελευταίους μήνες της προεκλογικής περιόδου, από τις 20 μεγαλύτερες σε διάδοση ειδήσεις που δημοσιεύθηκαν, οι ψεύτικες κυριάρχησαν

επί των πραγματικών. Με δεδομένο γενικότερα το διαδίκτυο και τα ΜΚΔ αποτελούν την βασική πηγή πληροφόρησης των νέων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έκρινε ως καλύτερη αντιμετώπιση την αναζήτηση λύσεων μέσα στην εκπαίδευση και όχι μέσα από τον έλεγχο των τεχνολογιών.

Ωστόσο, θα επικεντρωθώ σε συγκεκριμένη μορφή παραπλανητικής είδησης, «ήπιας» μορφής, που προϋποθέτει γνώση και πρόσβαση, πράγματα που ο μέσος πολίτης δεν διαθέτει και εύκολα παραπλανάται. Η αποκάλυψη της παραπλάνησης είναι ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα όταν η κατασκευή της είδησης εμφανίζεται με επιτηδευμένο τρόπο και ανακρίβειες. Η τακτική της κατασκευής βασίζεται στην υπόθεση ότι η αποκάλυψη είναι εκ των πραγμάτων δύσκολη έως αδύνατη. Εάν κάποτε αποκαλυφθεί η παραπληροφόρηση, ο κατασκευαστής της είδησης θα συγκαλύψει την παραπλάνηση με νέο λεκτικό, και με πιθανότερο, η ψευδής είδηση να έχει χάσει την επικαιρότητά της αφού εκπλήρωσε τον σκοπό της ειδικά σε προεκλογικό.

Τα δύο πιο κάτω παραδείγματα ευτυχώς είναι στην επικαιρότητα. Πριν δύο περίπου μήνες, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συναντήθηκε με τον κ. Γιούνγκερ (Πρόεδρο της Κομισιόν), στον οποίο έθεσε την κάθετη αντίθεση της Κυπριακής Κυβέρνησης στο αίτημα της Τουρκίας να αποκτήσουν οι Τούρκοι υπήκοοι τις 4 βασικές ελευθερίες στην Κύπρο μέσω μιας «λύσης». Μετά την συνάντηση, ο Κυβερν. Εκπρόσωπος εξήγησε ότι η Κομισιόν υιοθέτησε τις θέσεις του Προέδρου Αναστασιάδη. Η θετική είδηση … αναμεταδόθηκε από τον εκεί ανταποκριτή και ανακυκλώθηκε στην Κύπρο. Εκείνες τις μέρες έτυχε να φιλοξενούμαι στην τηλεόραση όπου προβλήθηκε η πιο πάνω «θετική είδηση». Όταν σχολίασα πως «μια τόσο σημαντική θέση της Κομισιόν, θα ήταν προτιμότερο να γινόταν από την ίδια την Κομισιόν ώστε να μην υπάρχει παρερμηνεία», η δημοσιογράφος μου ζήτησε εξηγήσεις κατά πόσον αμφισβητώ τις δηλώσεις της Κυβέρνησης. Ανταπάντησα ότι δεν αμφισβητώ κάτι, αλλά ούτε ήμουν παρών στην συνάντηση για να γνωρίζω τις θέσεις της Κομισιόν. Στην πραγματικότητα, η Κομισιόν ουδέποτε υιοθέτησε τις θέσεις της Κυπριακής Κυβέρνησης και επιπλέον προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας για την ψευδή είδηση στους εμπλεκόμενους. Αυτή η διαμαρτυρία και διάψευση, ουδέποτε γνωστοποιήθηκε δημόσια.

Άλλο παράδειγμα παραπλανητικής είδησης αφορά το κορυφαίο θέμα της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ - Τουρκίας. Η Κομισιόν ζήτησε (21 Δεκ 2016) εντολή να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης, όπως απαιτεί ο Ερνογάν, χωρίς να εκπληρωθούν οι Τουρκικές υποχρεώσεις προς την Κυπριακή Δημοκρατίας βάσει της υφιστάμενης συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας. Μετά από μήνες σιωπής, η Κυβέρνηση δήλωσε ότι ενόσω η Τουρκία δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της, η Κυβέρνηση δεν συναινεί στην έναρξη (!) διαπραγματεύσεων για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας.

Διάφοροι ευρωβουλευτές υπέβαλαν, ξεχωριστά μεν, το ίδιο ουσιαστικά ερώτημα στην Κομισιόν για «την υποχρέωση της Τουρκίας να εφαρμόσει την υφιστάμενη συμφωνία με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία». Η Κομισιόν απάντησε με τον ίδιο τρόπο, παρακάμπτοντας το ερώτημα για εφαρμογή των υποχρεώσεων της Τουρκίας πριν την ΕΝΑΡΞΗ των διαπραγματεύσεων και αναφέροντας απλά ότι η νέα εκσυγχρονισμένη συμφωνία θα εφαρμοστεί με όλα τα κράτη της ΕΕ, εννοώντας σαφώς, στο τέλος της διαπραγμάτευσης (όχι στην αρχή). Δεν υπάρχει υποψιασμένος πολίτης που να μην αντιληφθεί την σκόπιμη παράκαμψη. Το κυβερνητικό στρατόπεδο ερμήνευσε την απάντηση ως άλλο ένα επίτευγμα!

Κώστας Μαυρίδης- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) - costas.mavrides@europarl.europa.eu

Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com