Μεγάλη απάτη στο χώρο της Τέχνης

Η υπόθεση Bouvier μπορεί να αφορά έναν Ελβετό πολίτη και να διαδραματίζεται στις αίθουσες δικαστηρίων του Μονακό και της Γαλλίας, είναι όμως μια απίστευτη ιστορία που προκαλεί το ενδιαφέρον διεθνώς και έχει απασχολήσει τα μεγαλύτερα μέσα μαζικής ενημέρωσης στις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Τα ΜΜΕ ενδιαφέρονται κυρίως για τις λεπτομέρειες της απάτης εναντίον του Ρώσου δισεκατομμυριούχου Dmitry Rybolovlev, ωστόσο η ιστορία

Δύο από τις βασικότερες υποθέσεις με τις οποίες συνδέθηκε προηγουμένως ο Yves Bouvier, ιδιοκτήτης της εταιρείας μεταφοράς και αποθήκευσης αντικειμένων αξίας Natural Le Coultre, ενέπλεκαν Βορειοαμερικάνους συλλέκτες. Στον Bouvier έκανε μήνυση η οικογένεια Shefner σε δικαστήριο της Νέας Υόρκης καταγγέλλοντας ότι εξαπατήθηκε η αποθανούσα μητέρα τους, η Καναδέζα συλλέκτης Lorette Shefner.

Ο Ελβετός επιχειρηματίας συνδέεται επίσης με τη γνωστή υπόθεση του Γερμανού πλαστογράφου Wolfgang Beltracchi, πολλά από τα θύματα του οποίου ήταν στις ΗΠΑ. Το γεγονός, εξάλλου, ότι άλλο ένα από τα θύματα του Bouvier ήταν η προγονή του Pablo Picasso, η Catherine Hutin-Blay, ανάγκασε τα αγγλόφωνα μέσα να δώσουν σημασία.

Η πρώτη μεγάλη εφημερίδα που έβγαλε λαυράκι όταν συνελήφθη την πρώτη φορά ο Bouvier, τον Φεβρουάριο του 2015, ήταν η κορυφαία Daily Telegraph της Βρετανίας. Ακόμα και τότε, στην αρχή της ιστορίας, η μεγαλύτερη έγνοια της εφημερίδας ήταν να ενημερωθούν πιθανά άλλα θύματα ότι ίσως να υπάρχουν «αρκετά άτομα με μεγάλες περιουσίες που έπεσαν θύματα του Ελβετού επιχειρηματία που συνελήφθη στο Μονακό ως ύποπτος για παραποίηση τιμών κατά την πώληση έργων τέχνης».

Υπέρογκα κέρδη

Ένα χρόνο μετά και το ενδιαφέρον παραμένει πολύ έντονο. Αυτό το μήνα, το έντυπο που διερεύνησε σε βάθος την υπόθεση Bouvier είναι το ιδιαίτερα αξιοσέβαστο και παραδοσιακό δείγμα αμερικάνικης δημοσιογραφίας, το New Yorker. Πιστό στo ύφος του, παρουσίασε ένα συγκλονιστικό άρθρο, γραμμένο από τον ανταποκριτή του στο Λονδίνο Sam Knight. Υποτίθεται ότι θα παρουσίαζε την ιστορία από την πλευρά του Bouvier. Αλλά αυτή η οπτική δεν τον βοήθησε καθόλου. Κατ’ ακρίβεια το αποτέλεσμα ήταν το αντίθετο.

Με μια δικανική ανάλυση απίστευτης λεπτομέρειας, ο Knight αποκάλυψε για πρώτη φορά τα αυθαίρετα ποσοστά κέρδους που έβγαζε ο Bouvier όταν πουλούσε έργα τέχνης στον Rybolovlev. «Όταν προχωρούσε μια συναλλαγή με κάποιον πωλητή για κάποιο έργο, ο Bouvier συμφωνούσε πρώτα τη δική του τιμή με τον Rybolovlev, που συνήθως ήταν δεκάδες εκατομμύρια ψηλότερη», εξηγεί το άρθρο.

Το περιοδικό δίνει πολλά και συγκεκριμένα παραδείγματα των ποσών που πρόσθετε ο Bouvier, παρά το γεγονός ότι η συμφωνία ήταν να χρεώνει μόνο 2% προμήθεια. Ένα από τα έργα με τη χαμηλότερη τιμή που περιγράφει το New Yorker είναι ιδιαίτερα κραυγαλέο: το «Joueur de Flûte et Femme Nue», που ο Bouvier πούλησε στον Rybolovlev για εικοσιπέντε εκατομμύρια ευρώ, o Bouvier το αγόρασε την προηγούμενη ημέρα για μόνο τριάμισι εκατομμύρια!

Παράλληλα, ο Knight περιγράφει το όνειρο του Bouvier για τη δημιουργία freeport και την απελπιστική ανάγκη του για κεφάλαια. Στο άρθρο αναφέρονται τα λόγια ενός άλλου εμπόρου έργων τέχνης που είπε: «...για να φτιάξεις freeports πρέπει να είσαι δισεκατομμυριούχος». Ο Knight συνοψίζει δραματικά: «Ο Rybolovlev ήταν ο δισεκατομμυριούχος του οποίου τα χρήματα έφτιαχναν τα freeports».

Πιάστηκε στα πράσα

Όπως λένε οι Άγγλοι, ο Bouvier φαίνεται ότι «Πιάστηκε στα πράσα». Ή όπως επισημαίνει ένα άλλο αγγλόφωνο έντυπο, το Art Market Monitor: «Αν ο Bouvier σκέφτηκε ότι συνεργαζόμενος γι’ αυτό το άρθρο ήταν μια ευκαιρία να βελτιώσει τη δημόσια εικόνα του, δεν είναι σαφές ότι θα το πετύχει».

Από τότε που ξεκίνησε, η υπόθεση Bouvier καλύφθηκε λεπτομερώς από πολλά αγγλόφωνα έντυπα, συμπεριλαμβανόμενων των New York Times, The Wall Street Journal, Bloomberg Markets Magazine, The Financial Times και The New York Post. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι κανένα από τα άρθρα δεν ήταν κολακευτικό για τον Bouvier. Υπάρχουν δύο σημαντικά θέματα: κατάπληξη από το τεράστιο μέγεθος της απάτης και ανησυχία για την αγορά και άλλους συλλέκτες που πιθανόν να έπεσαν θύματα παρόμοιας απάτης.

Άλλο ένα σημαντικό άρθρο που δημοσιεύθηκε πέρσι αξίζει να αναφερθεί. Το Town and Country, είναι ένα γαλαζοαίματο Αμερικάνικο έντυπο. Για δεκαετίες ήταν το περιοδικό που επέλεγε η ελίτ της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ για να ενημερώνεται για κοινωνικά θέματα και στιλ. Το Νοέμβριο του 2015, η συγγραφέας του Vicky Ward δημοσίευσε ένα σημαντικό άρθρο, που συμπεριλάμβανε μία από τις πρώτες συνεντεύξεις που παραχώρησε ο Rybolovlev στα αγγλόφωνα μέσα.

Παρουσιάζοντας για πρώτη φορά την πλευρά του Rybolovlev, το άρθρο εξηγούσε τον αποφασιστικό ρόλο που έπαιξε η πρώην οικογενειακή φίλη των Rybolovlev, Tania Rappo, η οποία κατηγορείται μαζί με τον Bouvier για την υπόθεση στο Μονακό. Η Ward περιγράφει το πλάνο που εκπονήθηκε από τους Bouvier και Rappo ως μια «επιμελημένη απάτη στον κόσμο της τέχνης» και συνεχίζει δίνοντας έμφαση στον ρόλο της Rappo λέγοντας ότι «ο Rybolovlev μπορεί να ξεγελάστηκε από τη στενή του φίλη και να έμπλεξε στο μεγαλύτερο σκάνδαλο που χτύπησε τον κόσμο της τέχνης εδώ και δεκαετίες». Η απήχηση που είχε το άρθρο του Town and Country στην ελίτ των ΗΠΑ ήταν απίστευτη.

Ένα πράγμα είναι σίγουρο. Ο αμερικάνικος και ο βρετανικός Τύπος θα παραμείνουν επικεντρωμένοι σε αυτή την ιστορία γι’ αρκετό καιρό ακόμα, καταγράφοντας τις εξελίξεις που θα σημειωθούν τους αμέσως επόμενους μήνες ενόψει της νομικής διαδικασίας η οποία έχει ήδη αρχίσει.