Η σημασία της συνεργασίας Adnoc-BP για το μέλλον του ΦΑ της Αν.Μεσογείου

Μέχρι πριν από περίπου μιάμιση δεκαετία το ενδιαφέρον για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ήταν σχεδόν ανύπαρκτο. Τα πράγματα άλλαξαν εντυπωσιακά μετά τις ανακαλύψεις Φ.Α στην ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, με την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή να αναβαθμίζεται γεωπολιτικά και να αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τους μεγάλους ενεργειακούς κολοσσού. Για το πιο πάνω θέμα,  Ο Robin M Mills είναι διευθύνων σύμβουλος της Qamar Energy

και συγγραφέας του «The Myth of the Oil Crisis» έγραψε σχετικό άρθρο στο National Interest σημειώνοντας κάποιες από τις τελευταίες επιχειρηματικές εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας.  

Ακολουθεί μετάφραση

Η εταιρεία Adnoc με έδρα τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποφάσισε στις 28 Μαρτίου να συνεργαστεί με την BP για να προσφέρει την αγορά της μισής NewMed Energy, μιας ισραηλινής εταιρείας φυσικού αερίου. Για να αξιοποιήσει στο έπακρο αυτή τη συμφωνία, ο εθνικός πρωταθλητής του Άμπου Ντάμπι πρέπει να διαπραγματευτεί μια σύνθετη ποικιλία εταιρειών, χωρών και συνόρων.

Η Adnoc και η BP θα δημιουργήσουν μια νέα κοινοπραξία για την ανάπτυξη φυσικού αερίου εκτός των ΗΑΕ, με αυτή τη συναλλαγή ως πρώτο βήμα.

Το κύριο περιουσιακό στοιχείο της NewMed είναι το 45,34 τοις εκατό της συμμετοχής της στο Λεβιάθαν, το μεγαλύτερο κοίτασμα αερίου στο Ισραήλ και το δεύτερο μεγαλύτερο στην ανατολική Μεσόγειο. Κατέχει επίσης το 30% του κοιτάσματος φυσικού αερίου Αφροδίτη στην υπεράκτια Κύπρο.

Η συνεργασία Adnoc-BP θα αποκτήσει τη δωρεάν διασπορά της NewMed στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ και πρόσθετες μετοχές από την Delek, για να κατέχει το 50% και να καταστήσει ιδιωτική την εταιρεία. Η αξία της συμφωνίας είναι περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα συμμετέχουν ήδη στον τομέα του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.

Το 2018, η Mubadala πλήρωσε 934 εκατομμύρια δολάρια για το 10 τοις εκατό του Zohr (η BP κατέχει επίσης το 10 τοις εκατό), του μεγαλύτερου κοιτάσματος αερίου στην Αίγυπτο. Τον Σεπτέμβριο του 2021, αγόρασε το 22 τοις εκατό του κοιτάσματος αερίου Tamar, το δεύτερο μεγαλύτερο του Ισραήλ, για περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια.

Ο Musabbeh Al Kaabi, ο οποίος ανέλαβε τον ρόλο του επικεφαλής της διεθνούς ανάπτυξης της Adnoc τον Ιανουάριο, ήταν προηγουμένως διευθύνων σύμβουλος της Mubadala Petroleum and Petrochemicals κατά την περίοδο 2017-2020.

Η ιστορία του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο ξεκίνησε πραγματικά με τις ανακαλύψεις του Tamar το 2009, του Λεβιάθαν το 2010 και της Αφροδίτης το 2011. Έχει αποκτήσει δυναμική ως ένα από τα πιο καυτά παιχνίδια εξερεύνησης αερίου στον κόσμο. Περίπου 80 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια έχουν ανακαλυφθεί αυτόν τον αιώνα, περισσότερα από τα συνολικά αποθέματα της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Νορβηγίας.

Την περασμένη εβδομάδα, σε μια εργασία που συντάχθηκε από κοινού με τον Shangyou Nie για το Κέντρο του Πανεπιστημίου της Κολούμπια για την Παγκόσμια Ενεργειακή Πολιτική, επισημάναμε ότι, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη σχεδόν ολοκληρωτική διακοπή των εξαγωγών ρωσικού αερίου προς τα δυτικά, οποιεσδήποτε κοντινές εναλλακτικές θα πρέπει να είναι δελεαστική επιλογή  για την Ευρώπη. Το ερώτημα είναι πώς θα φτάσουν τα κοιτάσματα στην αγορά.

Μέχρι στιγμής, το ισραηλινό υπεράκτιο αέριο καλύπτει τις εγχώριες ανάγκες και ένα μέρος αποστέλλεται στην Αίγυπτο και την Ιορδανία.

Η Κύπρος δεν έχει καταφέρει ακόμα να προχωρήσει σε εξέλιξη, αλλά την Αφροδίτη ακολούθησαν αρκετά άλλα σημαντικά ευρήματα.

Η Αίγυπτος, εν τω μεταξύ, έχει δύο τερματικούς σταθμούς για εξαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που υπολειτουργούν, αλλά αν και ο μεγαλύτερος παραγωγός της περιοχής, αγωνίζεται να καλύψει την εγχώρια ζήτηση. Μετά το Zohr, που βρέθηκε το 2015, έχει κάνει μόνο μερικές μέτριου μεγέθους ανακαλύψεις.

Ο πληγωμένος από την κρίση και ενεργειακά  Λίβανος έλυσε τελικά μια διαφωνία για τα θαλάσσια σύνορα με τον νότιο γείτονά του τον Οκτώβριο και είναι αισιόδοξος για γεωτρήσεις το τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους.

Η Παλαιστίνη, παρά το γεγονός ότι έχει αναξιοποίητο φυσικό αέριο στα ανοικτά της Γάζας, βασίζεται στο Ισραήλ για ηλεκτρική ενέργεια και μπορεί να αρχίσει να αγοράζει και ισραηλινό αέριο.

Υπάρχουν ουσιαστικά τρεις επιλογές για να φτάσουν τα κοιτάσματα στην Ευρώπη.

Πρώτα, να σταλεί όσο το δυνατόν περισσότερο αέριο στην Αίγυπτο, να υγροποιηθεί στα εργοστάσια στο Idku (κοντά στην Αλεξάνδρεια) και στη Damietta και να γίνει εξαγωγή με δεξαμενόπλοια.

Δεύτερον, να κατασκευαστεί μια νέα εγκατάσταση LNG, είτε πλωτή, είτε στην ξηρά, πιθανότατα στην Κύπρο. Η αμερικανική μεγάλη εταιρεία Chevron, η οποία εκμεταλλεύεται τα Tamar, Leviathan και Aphrodite, έχει προωθήσει την επιλογή πλωτού LNG.

Τρίτον, να κατασκευαστεί ένας αγωγός, ο οποίος θα μπορούσε να εκτείνεται υποθαλάσσια στην Κρήτη και στην ηπειρωτική Ελλάδα και στη συνέχεια να συνδεθεί με τη νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ιταλία. Τον περασμένο μήνα, η ιταλική εταιρεία κοινής ωφελείας Edison ανακοίνωσε ότι θα λάβει μια τελική επενδυτική απόφαση φέτος σε αυτό που αποκαλεί «Αγωγός Ποσειδών».

Λοιπόν, τι εμποδίζει αυτά τα έργα, δεδομένου του επείγοντος;

Πρώτον είναι η συγκλονιστική πολυπλοκότητα της περιοχής. Εδώ συγκρούονται τρεις ήπειροι, γεωλογικά και πολιτικά.

Τα κοιτάσματα έχουν εγκαταλείψει πολλά από τα μυστικά τους, αλλά η πολιτική περιλαμβάνει αμφισβητούμενα σύνορα, ιδιαίτερα με την Τουρκία, το διαιρεμένο νησί της Κύπρου, τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, την καταστροφή της κυβέρνησης στη Βηρυτό και την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση.

Δεύτερον, είναι η έλλειψη επείγουσας ανάγκης και ενδιαφέροντος από την Ευρώπη, η οποία αγωνίζεται να σκεφτεί και να δράσει στρατηγικά, ιδίως όταν πρόκειται για ορυκτά καύσιμα. Ένας αγωγός ή ένα εργοστάσιο LNG που θα λειτουργεί για περισσότερα από 20 χρόνια φαίνεται προβληματικό όταν το μπλοκ πρόκειται να φτάσει στο μηδέν άνθρακα έως το 2050 — αν και αυτό το παράδοξο είναι περισσότερο εμφανές παρά πραγματικό.

Η Ιταλία, η Γαλλία και η Ελλάδα, καθώς και η Κύπρος-μέλος της ΕΕ, εμπλέκονται βαθιά στον αγωγό EastMed αλλά συχνά για πολλαπλούς σκοπούς ή για την υποστήριξη των ευνοούμενων εθνικών εταιρειών τους.

Τρίτον είναι ο εμπορικός κατακερματισμός. Οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου — Shell, BP, Chevron, ExxonMobil, TotalEnergies και Eni, μαζί με τη ρωσική Rosneft — είναι όλες παρούσες σε διαφορετικές χώρες και περιουσιακά στοιχεία, και οι μεγάλοι εγωισμοί και οι εταιρικές τους στρατηγικές είναι επιρρεπείς σε σύγκρουση. Υπάρχουν επίσης περιφερειακοί παίκτες, ιδίως η QatarEnergy στον Λίβανο και την Κύπρο, και μικρότερες βρετανικές και ισραηλινές εταιρείες, καθώς και η Edison, μέρος της γαλλικής EDF.

Οι δύο γίγαντες των ΗΑΕ καλύπτουν τώρα και τις τρεις βασικές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Είναι μια τολμηρή κίνηση για την πρώτη ανάντη επιχείρηση της Adnoc, αλλά προωθείται από ανθρώπους που γνωρίζουν καλά την περιοχή, έναν εξαιρετικά ικανό συνεργάτη, άφθονα οικονομικά και πολιτικό βάρος.

Η Chevron δεν δραστηριοποιείται στον τομέα εξόρυξης των ΗΑΕ, αλλά όλες οι άλλες μεγάλες εταιρείες δραστηριοποιούνται, επιτρέποντας περαιτέρω δημιουργικές συναλλαγές. Η NewMed θα μπορούσε να είναι η πλατφόρμα για να μεταφέρει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου από τοπική σε ηπειρωτική εξοχή.