Η καλή προετοιμασία "κλειδί" για τις δημόσιες συμβάσεις

Η καλή προετοιμασία των διαγωνισμών προσφορών του ευρύτερου δημόσιου τομέα είναι ο κύριος παράγοντας προς αποφυγή αχρείαστων καθυστερήσεων, σύμφωνα με τη Γενική Λογίστρια Ρέα Γεωργίου αλλά και τον Γενικό Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη.

Οι σχετικές δηλώσεις έγιναν την Τετάρτη ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής, σε συζήτηση για το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τις δημόσιες συμβάσεις και το πλαίσιο λειτουργίας της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών.

Η

κ. Γεωργίου ανέφερε ότι από το 2015 το Γενικό Λογιστήριο έχει υποβάλει συγκεκριμένες εισηγήσεις οι οποίες εγκρίθηκαν από το Υπουργικό και ότι έχει κάνει εισήγηση να στελεχωθούν με άτομα εξειδικευμένα οι υπηρεσίες αλλά και να συσταθεί κεντρική υπηρεσία που να μπορεί να αναλαμβάνει τη διαχείριση διαγωνισμών μικρών αναθέτουσων αρχών.

Σύμφωνα με την ίδια, το κύριο θέμα στις δημόσιες συμβάσεις είναι ο άνθρωπος. Χρειάζεται έμπειρο προσωπικό, εξειδικευμένο για να διαχειριστεί τις προσφορές, πρόσθεσε.

Ο επαγγελματισμός, ανέφερε, θα βοηθήσει ώστε και ο χρόνος που χρειάζεται να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο.

Τη στήριξή του στις προσπάθειες του Γενικού Λογιστηρίου εξέφρασε και ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης. "Εμείς βλέπουμε τις ενέργειες του Γενικού Λογιστηρίου, τις στηρίζουμε. Είμαστε σίγουροι ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση", είπε.

Την ίδια ώρα, σε σχέση με τα μεγάλα έργα, εξήγησε πως συνεργασίες δημόσιου – ιδιωτικού τομέα (PPP), όπως τα αεροδρόμια ή τα λιμάνια, οι διαδικασίες προσφορών είναι πολύπλοκες και θέλουν δύο με τρία χρόνια να ολοκληρωθούν ακόμη και στην υπόλοιπη ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά τις προσφορές, σημείωσε ότι «κλειδί είναι η πολύ καλή προετοιμασία».

Σε σχέση με το πλαίσιο που ισχύει στην Κύπρο, ο Γενικός Ελεγκτής επισήμανε ότι η Κύπρος, ακόμη και σε αξιολογήσεις από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, θεωρήθηκε ότι είναι καλό παράδειγμα προς αναφορά και το “e -procurement” (ηλεκτρονικό σύστημα υποβολής προσφορών) είναι υποδειγματικό. Περιθώρια βελτίωσης πάντοτε υπάρχουν, αλλά η Κύπρος βρίσκεται σε καλό επίπεδο, είπε.

Απαντώντας σε ερωτήσεις Βουλευτών, ο κ. Μιχαηλίδης σημείωσε ότι «πρέπει να ενδιατρίψουμε γενικότερα στα θέματα λογοδοσίας, όχι μόνο μελών της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών αλλά και μελών Συμβουλίου προσφορών και γενικά κάθε ενός που ασκεί δημόσια εξουσία».

Δεν μπορεί, είπε, κάποιος με τις ενέργειες του να προκαλεί ζημιά, εκτός αν αυτή είναι στα πλαίσια άσκησης των εξουσιών του που ασκεί καλόπιστα και με τον τρόπο που θα έπρεπε να τις ασκεί και μπορεί να τύχει κάτι να πάει στραβά. Στις άλλες περιπτώσεις, πρόσθεσε, «πρέπει να υπάρχει διαδικασία αναζήτησης ευθύνης που σήμερα σίγουρα δεν υπάρχει».

Διορισμοί Νομικών στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών

Η Ρέα Γεωργίου ανέφερε ότι το Γενικό Λογιστήριο έχει επεξεργαστεί τον νόμο της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών και έχει προτείνει αλλαγές, που έχουν ήδη σταλεί στην Αρχή. Αναφέρθηκε ειδικότερα στην πρόταση για αύξηση των νομικών στη σύνθεση της Επιτροπής της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών, λέγοντας ότι η γνώση της νομικής βοηθά πάρα πολύ.

Όπως ενημερώθηκε η Επιτροπή Θεσμών, η κυριότερη αλλαγή που προωθείται είναι η προσπάθεια να προστεθούν δύο νομικοί ως μέλη της Αρχής Προσφορών, ούτως ώστε να ασχολούνται με το θέμα άτομα που κατανοούν το αντικείμενο της διαδικασίας αλλά και για τα υπόλοιπα μέλη της Επιτροπής η εισήγηση είναι να κατέχουν θέματα δημοσίων συμβάσεων. Παράλληλα, αναφορά έγινε από τον αρμόδιο λειτουργό για πρόταση επιστροφής μέρος των τελών σε κάποιον που προσφεύγει στην Αρχή και τελικά κερδίζει.

Η Πρόεδρος της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών Έφη Παπαδοπούλου, είπε μεταξύ άλλων ότι εναντίον των αποφάσεων της Αρχής προσφεύγουν στο Διοικητικό Δικαστήριο (παλαιότερα στο Ανώτατο) το 16%, ενώ από αυτές μόνο το 18% επιτυγχάνει. «Είναι ένα μικρό για μένα ποσοστό», είπε. Την ίδια ώρα εξήγησε ότι δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί ένα ποσοστό να επιτυγχάνει, αφού επαφίεται στην κρίση του σώματος που το ελέγχει. Απόλυτο πράγμα δεν υπάρχει, πρόσθεσε.

Την ίδια ώρα ζήτησε υποστήριξη ανεξάρτητα των μελών με νομικούς λειτουργούς. Σήμερα δανειζόμαστε από το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα δύο άτομα, οι οποίοι όμως δεν εργάζονται πλήρως κοντά μας, αφού απασχολούνται και με υποθέσεις της Νομικής Υπηρεσίας, ανέφερε.

Αναφερόμενη στον χρόνο που μπορεί να πάρει η διαδικασία της αρχής, παρέθεσε στατιστική ανάλυση του πόσος χρόνος αναλώνεται, λέγοντας ότι παίρνει τουλάχιστον 7 μήνες να ολοκληρωθεί η διαδικασία στις αναθέτουσες αρχές. Μετά έρχεται κοντά μας κι εμείς θέλουμε περίπου 3 με 4 μήνες να ολοκληρώσουμε. Θέλει ένα χρόνο ο κάθε διαγωνισμός, εξήγησε.

Εξοικονομήσεις από Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων

Εξάλλου, ειδική αναφορά έκανε ο Γενικός Ελεγκτής στο έργο που επιτελεί η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων υπό τον Στράτο Ματθαίου, η οποία χειρίζεται όλες τις μεγάλες απαιτήσεις εργολάβων από τον Απρίλιο του 2016.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η εν λόγω επιτροπή καταλήγει να κάνει μεγάλες εξοικονομήσεις. Είναι, είπε, άτομα έμπειρα και η συλλογική σοφία και προσπάθεια δίνει πάντοτε καλύτερο αποτέλεσμα.

Έδωσε το παράδειγμα της αίθουσας επιβατών στο Λιμάνι Λεμεσού, η οποία παραλήφθηκε πριν από λίγες μέρες. Ήταν ένα έργο όπου ο χρόνος συμπλήρωσης ήταν απροσδιόριστος, υπήρχαν απαιτήσεις του εργολάβου που δεν εξετάζονταν. Η ΑΛΚ και ο τότε επικεφαλής της, Αλέκος Μιχαηλίδης, θεώρησε ότι καλό ήταν να απευθυνθεί στην Επιτροπή, η οποία και ήταν καταλυτική στο να βρεθούν λύσεις, είπε.

Ισορροπία μεταξύ δικαιώματος προσφυγής και καθυστέρησης στα έργα θέλουν οι Βουλευτές

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών Ζαχαρίας Ζαχαρίου ανέφερε στις δηλώσεις του ότι «γίνεται μια τεράστια προσπάθεια γιατί έχει περάσει μια νέα κουλτούρα στον τόπο για διαφάνεια, σωστές διαδικασίες, διαδικασίες που θα είναι προς όφελος του κράτους και των πολιτών». Θέλουμε κι εμείς με τη σειρά μας να βοηθήσουμε, διότι λάθη του παρελθόντος που στοίχισαν εκατομμύρια εις βάρος του Κύπριου πολίτη, δεν θέλουμε να επαναληφθούν, πρόσθεσε.

Συγκεκριμένα, ο κ. Ζαχαρίου είπε ότι από την ενημέρωση που έτυχε η Επιτροπή, εκείνο που χρειάζεται είναι η στελέχωση κάποιων τμημάτων, όπως είναι η Αναθεωρητική Αρχή, ίσως με περισσότερους που να έχουν προσόντα νομικά και από την άλλη πρέπει να αποκτηθεί και μια κουλτούρα στους επαγγελματίες να μην εκμεταλλεύονται το σύστημα και έκανε λόγο για περιπτώσεις όπου προσφοροδότες κάνουν προσφυγές απλώς και μόνο για να μπορέσουν να δουν την προσφορά του άλλου δίχως να έχουν καμιά πιθανότητα επιτυχίας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, φαίνεται ότι έχουμε γίνει θετικά βήματα προς τα μπρος και έδωσε το παράδειγμα της λειτουργίας της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων. Ωστόσο, εξέφρασε την ενόχληση της Επιτροπής για τη μη σύσταση της Επιτροπής Αποκλεισμού που προνοείται από νόμο που ψηφίστηκε τον Απρίλιο 2016, καθώς και για τον χρόνο που απαιτείται για ολοκλήρωση των προσφυγών ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής.

Ήδη, ανέφερε ο ίδιος, «το Υπουργικό Συμβούλιο έχει πάρει συγκεκριμένες αποφάσεις για στέλεχωση με συγκεκριμένους επαγγελματίες, εξειδικευμένους των υπηρεσιών ώστε να επιταχυνθούν οι ρυθμοί». Πρόσθεσε ακόμη ότι βρίσκονται ενώπιον της Βουλής εναρμονιστικά νομοσχέδια και άλλα, και αναμένεται να έρθουν αφού περάσουν από τον νομοτεχνικό έλεγχο της Νομικής Υπηρεσίας.

Σε ερώτηση για το ποιο έργο είναι αυτό που καθυστερεί περισσότερο από άλλα, ο κ. Ζαχαρίου αναφέρθηκε στον βιολογικό σταθμό αποχετευτικού στην Άχνα. Κατά τη διάρκεια ενημέρωσης της Επιτροπής, στο θέμα αναφέρθηκαν και ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης και η Πρόεδρος της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών Έφη Παπαδοπούλου.

Από την πλευρά του ο κ. Μιχαηλίδης το είχε δώσει ως παράδειγμα ιδιαίτερα χρονοβόρας περίπτωσης, αφού το 2014 λήφθηκε η πρώτη απόφαση του Συμβουλίου Προσφορών και «τώρα είναι 2016 και ακόμη δεν έχουμε ξεμπερδέψει». «Ατυχή διαγωνισμό», ο οποίος «μας προκαλεί μεγάλο άγχος γιατί θέλουμε να ολοκληρωθεί για να ξεκινήσει το έργο», αποκάλεσε τον διαγωνισμό από την πλευρά της η κ. Παπαδοπούλου. Ενημέρωσε την Επιτροπή ότι εκκρεμεί ενώπιον της Αρχής για τέταρτη φορά.

Από την πλευρά του, ο Βουλευτής ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού εξέφρασε τη θέση ότι «υπάρχει άμεση ανάγκη για τροποποίηση της νομοθεσίας που αφορά τη λειτουργία της αναθεωρητικής αρχής προσφορών, υπάρχει άμεση ανάγκη για ενίσχυση των δομών σε ανθρώπινο δυναμικό και τεχνική υποστήριξη της ίδιας της αρχής, για να μπορεί να επιτελέσει καλύτερα το έργο της».

Την ίδια ώρα, ο κ. Δαμιανού υπενθύμισε ότι από τον Απρίλιο του 2016 στην τελευταία ολομέλεια της Βουλής κάτω από μεγάλη πίεση είχε ψηφιστεί τροποποίηση του νόμου για τις δημόσιες συμβάσεις, που προβλέπει τη σύσταση Επιτροπής Αποκλεισμού που θα ασχολείται με θέματα αποκλεισμού προσφοροδοτών είτε γιατί περιέπεσαν σε ποινικά αδικήματα είτε γιατί έχουν παραδεχτεί τη διάπραξη ποινικών αδικημάτων.

«Σημειώνουμε με απαρέσκεια το γεγονός ότι μέχρι σήμερα αυτή η επιτροπή δεν έχει συσταθεί», πρόσθεσε. Είπε ότι έχουν υποβληθεί ερωτήσεις στους αρμόδιους και «αναμένουμε ότι μέσα στις επόμενες εβδομάδες αυτό το κομμάτι που αφορά τη διαφάνεια, την αποτροπή της διαπλοκής και όλα όσα ταλανίζουν την Κυπριακή κοινωνία σ' αυτά τα ζητήματα, θα αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατόν». Απαιτούμε την άμεση υλοποίηση αυτής της νομοθετικής υποχρέωσης, συμπλήρωσε.

Κληθείς να σχολιάσει καθυστερήσεις σε έργα ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ ανέφερε ότι «είναι αλήθεια ότι πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος των διαφόρων που προσφεύγουν στην αναθεωρητική αρχή προσφορών, που είναι οιονεί δικαστήριο να ασκούν τα δικαιώματά τους με βάση τον νόμο και το Σύνταγμα».

Εξέφρασε την «ικανοποίησή μας ότι σε ένα μεγάλο βαθμό επιτελεί το έργο της, πλην όμως χρειάζεται εκσυγχρονισμός και βελτίωση στις δομές αλλά και στη λειτουργία της».

Πηγή: ΚΥΠΕ