«Δεκαπενθήμερο του διαβόλου»

Από τις 6 έως τις 20 Φεβρουαρίου οι εξελίξεις για την Ελλάδα - Το ΔΝΤ κρίνει το σενάριο των εκλογών
Κίνδυνος οικονομικού «στραγγαλισμού», αν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και δεν μπει η χώρα στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ

Από τις 6 Φεβρουαρίου, όταν θα συνεδριάσει η διοίκηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, έως τις 20 Φεβρουαρίου, που είναι προγραμματισμένη η συνεδρίαση του Eurogroup -η τελευταία που μπορεί να οδηγήσει στην ένταξη της χώρας στην ποσοτική

χαλάρωση της ΕΚΤ τον Μάρτιο- κρίνονται οι εξελίξεις γύρω από το ελληνικό ζήτημα.

Για την ακρίβεια είναι εξαιρετικά πιθανό, από τα όσα θα γίνουν ή δεν θα γίνουν σε αυτό το δεκαπενθήμερο, να κριθεί εάν θα προκηρυχθούν ή όχι εκλογές στη χώρα, παρότι ορισμένες πλευρές εκτιμούν πως οι διαπραγματεύσεις για εξεύρεση λύσης θα συνεχιστούν και τον Μάρτιο.

Ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Νίκος Βούτσης χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη συνεδρίαση του ΔΝΤ στις 6 Φεβρουαρίου, οπότε και θα ξεκαθαριστούν οι προθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ σε ό,τι αφορά τον ρόλο του Ταμείου στην Ευρώπη.

Ο κ. Βούτσης μάλιστα παραδέχθηκε ότι, εάν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση έως τις 20 Φεβρουαρίου και συνεπακόλουθα δεν μπει η χώρα στο QE (ποσοτική χαλάρωση) της ΕΚΤ, τότε υπάρχει κίνδυνος οικονομικού στραγγαλισμού και αμφισβήτησης του οδικού χάρτη που έχει θέσει η κυβέρνηση για την έξοδο από την κρίση.

Όχι εκλογές, εκτός εάν...
Εκ των παραπάνω λόγων, το σενάριο των εκλογών παραμένει στο τραπέζι. Όχι ως επιλογή της κυβέρνησης, αλλά ως αποτέλεσμα της στάσης των δανειστών, ομολογούν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Βούτσης ξεκαθάρισε μεν πως δεν είναι στο στρατήγημα της κυβέρνησης μία τέτοια επιλογή -«θα εμφανιζόμασταν ως χομπίστες» είπε χαρακτηριστικά- αλλά δεν το απέκλεισε, ως ενδεχόμενο που θα προκύψει από άλλους παράγοντες.

«Εκτός εάν υπάρχουν απελπιστικά αδιέξοδα» ήταν η αποκαλυπτική αποστροφή στις δηλώσεις του, όταν ρωτήθηκε για τις εκλογές και τις απέκλεισε ως κίνηση της κυβέρνησης, «φωτογραφίζοντας» πιέσεις και ενέργειες ακραίων κύκλων των δανειστών.

Διεμήνυσε, μάλιστα, ότι «η Βουλή δεν θα ψηφίσει ούτε κατά διάνοια» μέτρα σαν αυτά που ζητά το ΔΝΤ, για λιτότητα πέραν του 2018, όπως η μείωση των συντάξεων. Μόνο που, από την 6η Φεβρουαρίου, που μάλλον θα ξεκαθαρίσει ο ρόλος του ΔΝΤ, είναι πιθανό η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει έναν τέτοιο κίνδυνο, έστω κι αν ο κ. Βούτσης εξέφρασε την εκτίμηση ή την αισιοδοξία ότι δεν θα υπάρξουν τέτοια «τραγικά διλήμματα», όπως τα χαρακτήρισε.

Κατά τα φαινόμενα, η Αθήνα ελπίζει ότι θα επικρατήσουν τελικά οι συμβιβαστικές προτάσεις της Κομισιόν και άλλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, που αφήνουν περιθώρια στην κυβέρνηση να διαχειριστεί μία συμφωνία, που θα είναι μεν επώδυνη αλλά όχι ακραία.

Τα τρία σενάρια για το ΔΝΤ
Έτσι κι αλλιώς, η καθοριστική ημερομηνία για την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης φαίνεται να είναι η 6η Φεβρουαρίου. Σε όλα τα ενδεχόμενα, η κατάσταση θα είναι από δύσκολη έως αδιέξοδη για τη χώρα μας:

- Εάν το ΔΝΤ (με προτροπή του Τραμπ προφανώς) επιλέξει να φύγει από το πρόγραμμα, τότε όλα ξεκινούν από το μηδέν, αφού το τρίτο Μνημόνιο δεν θα έχει ισχύ και πρέπει να βρεθεί νέα συμφωνία με τους Ευρωπαίους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στη χρεοκοπία τη χώρα τον Ιούλιο, αφού είναι οριακές οι προθεσμίες για ένα νέο πρόγραμμα, που θα φέρει χρήματα στην Ελλάδα για να αποπληρώσει τις υψηλές δανειακές της υποχρεώσεις το καλοκαίρι.

- Εάν το ΔΝΤ δεν ξεκαθαρίσει τη στάση του, τότε η παρατεταμένη στασιμότητα θα επιφέρει πλήγματα στην πραγματική οικονομία, με δραματικές επιπτώσεις στην προσπάθεια να επιτευχθούν οι φετινοί στόχοι για την ανάπτυξη και το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ δεν θα επιτευχθεί ούτε η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ στις 9 Μαρτίου - στην καλύτερη περίπτωση, αυτό θα συμβεί τον Μάιο.

- Εάν το ΔΝΤ ξεκαθαρίσει τη στάση του ότι θα συμμετάσχει πλήρως στο ελληνικό πρόγραμμα, όπως έθεσε ως προϋπόθεση για τη συνέχιση της συμφωνίας και την εκταμίευση των δόσεων ο ESM, τότε η συμφωνία θα φέρει ένα επιπρόσθετο μνημόνιο με το Ταμείο, που θα περιλαμβάνει σίγουρα νέα σκληρά και μάλλον μη αποδεκτά μέτρα από την κυβέρνηση.

Πώς θα αποφύγει το 4ο μνημόνιο
Την εκτίμηση ότι «αν το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης ολοκληρωθεί σωστά τότε δεν θα χρειαστεί 4ο μνημόνιο» εξέφρασε στις Βρυξέλλες ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλιγκ. Ο Επικεφαλής του ESM απευθυνόταν μαζί με τον Ε. Σικλούνα σε κοινή συνεδρίαση με βουλευτές εθνικών κοινοβουλίων στις Βρυξέλλες.

Αρχικά, απαντώντας σε ερωτήσεις των εθνικών βουλευτών στις Βρυξέλλες, ο Πρόεδρος του ECOFIN Έντουαρντ Σικλούνα κατέληξε σε τρεις βασικές παρατηρήσεις για τα διδάγματα από την εκτέλεση των 5 προγραμμάτων διάσωσης των κρατών μελών:

- Πολλά από τα προβλήματα στα κράτη μέλη ήταν ήδη εκεί και στο παρελθόν και ήταν προβλήματα διοικητικής ικανότητας - κάθε χώρα έχει την ιστορία της.
- Πολύ χειρότερα θα ήταν αν οι χώρες είχαν χρεοκοπήσει - θα υπήρχε πόνος αν δεν υπήρχε ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
- Χρειάζεται ιδιοκτησία του προγράμματος - όποιες χώρες είχαν ιδιοκτησία του προγράμματος το ολοκλήρωσαν.

Από την πλευρά του, ο Κλάους Ρέγκλιγκ δήλωσε: «Συμφωνώ πλήρως με τον Πρόεδρο του ECOFIN, οι χώρες που ήταν σε πρόγραμμα δέχθηκαν πολύ πόνο, αλλά θυμηθείτε ότι ο λόγος για τις μεταρρυθμίσεις είναι ότι κάτι πήγε στραβά στο παρελθόν. Όλες οι χώρες που χρειάστηκαν να δανειστούν ήταν οι χώρες που είχαν χάσει ανταγωνιστικότητα και είχαν τις μεγαλύτερες μισθολογικές αυξήσεις την πρώτη δεκαετία του ευρώ». Σημείωσε δε πως η Ελλάδα είχε 50% αύξηση μισθών πάνω από την παραγωγικότητα και κατέγραφε γιγάντια ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών. «Αν το πρόγραμμα ολοκληρωθεί με επιτυχία, δεν θα χρειαστεί 4ο πρόγραμμα διάσωσης», είπε.

«Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε εντατικά για την ολοκλήρωση μιας συμφωνίας σύντομα, στην οποία θα μετέχει και το ΔΝΤ», τόνισε. «Ο λόγος που οι εκταμιεύσεις είναι παγωμένες είναι γιατί η Ελλάδα δεν έχει εκπληρώσει όλες τις δεσμεύσεις της, όπως και άλλες φορές στο παρελθόν», συμπλήρωσε ο Κλάους Ρέγκλιγκ, αφού επανέλαβε ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος. «Όλες μας οι δόσεις προς την Ελλάδα έχουν καθυστερήσει γιατί έπρεπε να είμαστε σίγουροι ότι η χώρα εκτέλεσε τις μεταρρυθμίσεις».