Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα: Παράγοντες και διάγνωση

Με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα (ΑΣ) υποφέρει το 1% των Κυπρίων, ενώ οι περισσότεροι από αυτούς διανύουν μεγάλη περίοδο της ζωής τους χωρίς να γνωρίζουν από ποια νόσο ταλαιπωρούνται λόγv λανθασμένων διαγνώσεων.

Αυτό αναφέρθηκε στη διάρκεια συνέντευξης Tύπου, σε πρόγευμα εργασίας που διοργάνωσε η «Novartis Pharma Services Inc. Cyprus», στο πλαίσιο της κοινωνικής και ενημερωτικής προσφοράς της, με ομιλητή τον Ρευματολόγο - Παθολόγο γιατρό Ιωσήφ Ιωσήφ, με θέμα την «Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα».

Ποια

Σύμφωνα με τον γιατρό, η ΑΣ είναι μια επώδυνη και προοδευτικά εξουθενωτική φλεγμονώδης νόσος, της οποίας το κύριο σύμπτωμα είναι η οσφυαλγία.

Συχνότερη εμφάνιση στους άνδρες

Η ΑΣ εμφανίζεται περίπου στο 1% του γενικού πληθυσμού και τυπικά προσβάλlει νεαρούς άνδρες και γυναίκες ηλικίας 25 και άνω, ενώ προσβάλλει δύο έως τρεις φορές περισσότερους άνδρες από ό,τι γυναίκες.

Η ΑΣ ανήκει σε μία κατηγορία μακροχρόνιων φλεγμονωδών νόσων που ονομάζονται σπονδυλοαρθροπάθειες, η οποία περιλαμβάνει και την ψωριασική αρθρίτιδα (ΨΑ). Τα αίτια της δεν είναι απολύτως κατανοητά, αλλά φαίνεται ότι εμπλέκονται γενετικοί παράγοντες.

Το γονίδιο HLA-B27 σχετίζεται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΑΣ και τα μέλη της οικογένειας των ατόμων με ΑΣ διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης.

Προκαλεί ακόμα και αναπηρίες

Η ΑΣ προκαλεί υψηλό βαθμό αναπηρίας και συνήθως επηρεάζει σοβαρά την κίνηση της σπονδυλικής στήλης, γεγονός που μειώνει τη σωματική λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής του ατόμου. Έως και στο 70% των ασθενών που θα αναπτύξουν σοβαρή ΑΣ, θα σχηματιστούν συντήξεις των σπονδύλων (τα οστά αναπτύσσονται μαζί) σε διάστημα 10 έως 15 ετών, γεγονός που μειώνει σημαντικά την κινητικότητα.

Η χρόνια κόπωση και η αϋπνία αποτελούν επίσης χαρακτηριστικά της ΑΣ. Βλάβη της σπονδυλικής στήλης στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα: Κύφωση της σπονδυλικής στήλης λόγω σύντηξης των σπονδύλων σε άνδρα με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα. Η υψηλού βαθμού αναπηρία επηρεάζει την ικανότητα των ανθρώπων να εργαστούν και στα άτομα με ΑΣ η πιθανότητα μείωσης των ωρών εργασίας είναι κατά 78% μεγαλύτερη από ό,τι στα άτομα χωρίς την πάθηση, γεγονός που περιορίζει τις επιλογές τους ως προς την εργασία.

Παράγοντες κινδύνου

Οι σωματικές επιπτώσεις της ΑΣ συσχετίζονται έντονα με άγχος και κατάθλιψη. Η ΑΣ σχετίζεται επίσης με επιπλοκές όπως:

• Οστεοπόρωση, η οποία εμφανίζεται έως και στους μισούς ασθενείς με ΑΣ, ιδιαίτερα σε εκείνους με σύντηξη της σπονδυλικής στήλης και αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος της σπονδυλικής στήλης

• Φλεγμονή των οφθαλμών, που ονομάζεται ραγοειδίτιδα: εμφανίζεται περίπου στο 40% των ατόμων με σπονδυλαρθρίτιδα και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν ερυθρότητα και πόνο

• Φλεγμονή της αορτικής βαλβίδας, η οποία μπορεί να εμφανιστεί με την πάροδο του χρόνου

• Ψωρίαση, μία συχνή, μη μεταδοτική φλεγμονώδης δερματική πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από φολιδώδες δέρμα

• Εντερική φλεγμονή, η οποία μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή ώστε να χρήζει θεραπείας

Θεραπευτικοί στόχοι

Οι θεραπευτικοί στόχοι στην ΑΣ: πρόληψη της αναπηρίας. Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της ΑΣ συνδέονται με τη δομική βλάβη και την απώλεια της λειτουργικότητας που προκαλεί η νόσος, οι οποίες είναι μόνιμες. Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση στοχεύει στη μεγιστοποίηση της μακροχρόνιας, σχετιζόμενης με την υγεία, ποιότητας ζωής μέσω μείωσης των επιπέδων του πόνου των ασθενών, βελτίωσης της σωματικής λειτουργικότητας αναφορικά με τις καθημερινές δραστηριότητες και την απόδοση στην εργασία, μείωσης της αναπηρίας και πρόληψης της περαιτέρω επιδείνωσης.

Οι ακάλυπτες θεραπευτικές ανάγκες στην ΑΣ

Οι ασθενείς με ΑΣ έχουν πολύ λίγες θεραπευτικές επιλογές στη διάθεσή τους. Για τους ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται σε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), η τρέχουσα πρότυπη φροντίδα είναι τα φάρμακα των αναστολέων του TNF (παράγοντας νέκρωσης του όγκου), τα οποία, ωστόσο, δεν είναι αποτελεσματικά σε όλους τους ασθενείς.

Περίπου 20-40% των ασθενών, δεν επιτυγχάνουν επαρκή κλινική βελτίωση με τη θεραπεία με αναστολείς του TNF4. Όπως είπε ο γιατρός, για την αντιμετώπιση αυτής της ακάλυπτης ανάγκης, έχουν αναπτυχθεί νέες, καινοτόμες θεραπείες, οι οποίες στοχεύουν ειδικά τις κυτταροκίνες που πυροδοτούν τη φλεγμονή, όπως η IL-17A, διακόπτοντας τον φλεγμονώδη κύκλο στην ΑΣ. Οι θεραπείες αυτές έχουν επιφέρει θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία και τη διαχείριση της ΑΣ.