Λευκαδίτης από το Μεγανήσι ο άνθρωπος του Νεάντερταλ

Στα νησάκια γύρω από το Μεγανήσι της Λευκάδας ζούσε πριν από εκατό χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος του Νεάντερταλ, αφού βρέθηκαν...

Οι κοινότητες των κυνηγών - τροφοσυλλεκτών φαίνεται ότι προτιμούσαν τα τοπία αυτά του Ιονίου Πελάγους, όχι μόνο εξαιτίας της αφθονίας πυριτόλιθου εξαιρετικής ποιότητας, στον οποίο λάξευαν τα εργαλεία τους, αλλά και γιατί διέθεταν φυσικά καταφύγια, μικρές και μεγαλύτερες κοιλάδες, υγρότοπους, πηγές νερού και θηράματα, που όλα μαζί -και τηρουμένων των αναλογιών- θα λέγαμε σήμερα ότι αποτελούσαν τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της Παλαιολιθικής εποχής. Κρίνοντας από τους αριθμούς των λίθινων εργαλείων θεωρούμε ότι οι παλαιολιθικές κοινότητες επέστρεφαν συχνά εδώ, ήταν, με άλλα λόγια, ένας αγαπημένος προορισμός στις εποχικές μετακινήσεις τους.

Αυτό επισημαίνει η Νένα Γαλανίδου, αναπληρώτρια καθηγήτριας Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, επικεφαλής των ερευνών που έκανε το Τμήμα της σε συνεργασία με τη ΛΣΤ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (ΕΠΚΑ), το συντονισμό της οποίας είχε η έφορος δρ Ολυμπία Βικάτου. περίπου είκοσι χιλιάδες αρχαία κινητά ευρήματα αυτής της περιόδου, έπειτα από διετή συστηματική αρχαιολογική επιφανειακή έρευνα που ολοκληρώθηκε το περασμένο καλοκαίρι στην περιοχή.
20.000 ευρήματα
«Οι ομάδες εργασίας περπάτησαν, χαρτογράφησαν και περισυνέλεξαν επιφανειακά αρχαιολογικά ευρήματα. Τα ανέγγιχτα από το χρόνο μνημεία και οι δομές αγροτικής ζωής -στέρνες, ανεμόμυλοι, αλώνια- αποτυπώθηκαν φωτογραφικά και σχεδιαστικά. Συνολικά καλύφθηκε έκταση περίπου 8,5 τ.χλμ. και περισυλλέχθηκαν περίπου 20.000 αρχαία φορητά ευρήματα. Σύμφωνα με αυτά, η κατοίκηση του νησιωτικού συμπλέγματος Μεγανησίου ξεκινά πριν από περίπου 100 χιλιάδες χρόνια από τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, ένα προγονικό του σύγχρονου ανθρώπου είδος, σε μια περίοδο που οι αρχαιολόγοι αποκαλούν Μέση Παλαιολιθική εποχή», λέει η κ. Γαλανίδου και προσθέτει:
«Τότε το γεωγραφικό ανάγλυφο, το κλίμα και η βλάστηση ήταν πολύ διαφορετικά από τα σημερινά. Για να συλλάβουμε τη δυναμική των αλλαγών του προϊστορικού τοπίου πρέπει να λάβουμε υπόψη τη μικρή απόσταση των νησιών από τις γειτονικές Λευκάδα και Αιτωλοακαρνανία, καθώς και τα μικρά βάθη της θάλασσας στην περιοχή αυτή. Οι μεταβολές της στάθμης της θάλασσας κατά τις παγετώδεις και μεσοπαγετώδεις περιόδους προκαλούσαν αντίστοιχα πότε την ένωση των νησιών με τις μεγάλες στεριές και πότε την απομόνωσή τους, επιτρέποντας άλλοτε την επικοινωνία των οργανισμών της χέρσου με τα νησιά και άλλοτε διακόπτοντάς την, δημιουργώντας συνεχώς νέες συνθήκες».
Για τις επόμενες ιστορικές φάσεις, η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης λέει: Και Homo sapiens
«Η παρουσία προϊστορικών κοινοτήτων συνεχίζεται και στην επόμενη περίοδο, την Ανώτερη Παλαιολιθική εποχή, όταν πλέον ο άνθρωπος του Νεάντερταλ έχει εξαφανιστεί και στην Ευρώπη ζουν μόνο ομάδες ανατομικά και βιολογικά σύγχρονων ανθρώπων, των Homo sapiens, που εξακολουθού